نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با ابراهیم فیاض
لاریجانی مرد بحران است؛ آمد تا کمک‌حال دولت باشد
یک مردم‌شناس گفت: اکنون که آقای لاریجانی بار دیگر به صحنه آمده، دیدیم که در سفر به عراق و لبنان چه قدر با تبحر و قدرتمند سخن گفت و مواضع ایران را تبیین کرد. به نظر من لاریجانی مرد بحران است اما می‌خواستند او را قربانی جنگ نسلی کنند.
گروه سیاست نامه‌نیوز: حضور دوباره علی لاریجانی در عرصه سیاسی آن هم در مسئولیت مهم دبیری شورای عالی امنیت ملی باعث شد تا این گزاره بیش از پیش مطرح شود که چرا در این سال‌ها از ظرفیت‌های قدرتمند موجود استفاده کامل نشد و به انحاء مختلف نیروهای کارکشته کنار گذاشته شدند تا بعضا احساس شود کشور دچار فقر مدیریتی است؟
ابراهیم فیاض، استاد گروه مردم‌شناسی دانشگاه تهران، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «نخستین مشکل ما این است که ارتباط میان تخصص و امور اجرایی قطع شده است. سال‌ها علوم انسانی را منحرف می‌دانستند و در نتیجه برای مسئولیت‌ها از تحصیل‌کردگان علوم تجربی و مهندسی استفاده کردند. طبیعی بود که کشور نمی‌توانست چنین وضعی را ادامه دهد. پزشکان و مهندسان در جایگاه‌های مدیریتی، فرهنگی و سیاسی قرار گرفتند و به تدریج در همه عرصه‌ها نفوذ کردند و مسئولیت‌ها برای آنها شد. به همین دلیل، سهم نیروهای علوم انسانی در مدیریت کشور بسیار محدود شد. برای نمونه، بسیاری از مدیران ارشد از میان پزشکان انتخاب شدند، در حالی که مدیریت یک رشته تخصصی مستقل است. حتی امروز هم آقای پزشکیان به عنوان یک پزشک رئیس‌جمهور کشور شده است. در دولت آقای پزشکیان هم افرادی به کار گرفته شده‌اند که تخصص لازم ندارند. در حالی‌که در کشورهایی مثل آمریکا، اگرچه ترامپ فردی مسن است اما می‌بینیم که معاون اولش و دیگر نفرات کابینه‌اش نیروهایی جوان‌اند اما خب جایگاه جوانان در کشور ما کجاست؟»
او درباره حضور دوباره علی لاریجانی در عرصه سیاسی بیان کرد: «من سال‌هاست آقای لاریجانی را می‌شناسم. از سال ۷۳ که رئیس صداوسیما بود با او همکاری داشتم. پیش از آن هم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعال بود و مانند یک بولدوزر عمل می‌کرد و تحولاتی بسیار مهم را به وجود آورد. در دوران ریاست او بر صداوسیما هم بهترین سریال‌ها و فیلم‌نامه‌ها تولید شد. اما به مرور، مدیرانی محافظه‌کار و سالخورده جایگزین شدند و فضای جوان‌گرایانه از بین رفت. همین وضعیت در دولت پزشکیان هم تکرار شد. مسئله‌ای که ایجاد شد آن بود که یا جوانانی با نوع نگرشی خاص در کشور اعلام حضور کردند یا نیروهایی سالخورده که همیشه بودند».
او ادامه داد: «برخی سعی کردند لاریجانی را هم در زمره همان نیروهای سالخورده بگنجانند اما او فردی با تخصص و دانش و کاربلد بود که از قضا علوم انسانی هم خواندن است و در فلسفه تحصیل کرده. اکنون هم که بار دیگر به صحنه آمده دیدیم که در سفر به عراق و لبنان چه قدر با تبحر و قدرتمند سخن گفت و مواضع ایران را تبیین کرد. به نظر من لاریجانی مرد بحران است اما می‌خواستند او را قربانی جنگ نسلی کنند. او نمونه‌ای از مدیری است که می‌تواند رویکردی پیشرو داشته باشد. اما متأسفانه میدان مدیریت در دست پزشکان و مهندسان افتاده و علوم انسانی به حاشیه رانده شده است. اکنون هم آقای لاریجانی دوباره آمده است تا کمک حال دولت باشد».
فیاض در پایان گفت: «کشور امروز بیش از هر چیز نیازمند مدیرانی جوان، ریسک‌پذیر و خلاق است. ما گرفتار نوعی رئالیسم سیاه شده‌ایم و باید سعی کنیم نحوه مدیریت کشور را از این شرایط خارج کنیم. ایران کشوری تعیین کننده بوده و هست و پیشرفت‌های علمی ما نشان می‌دهد که اگر شیوه درستی در مدیریت داشته باشیم می‌توانیم بر مشکلات فائق آییم اما همه اینها نیازمند تغییر نگرش ما نسبت به مدیریت کشور دارد».