مخالفت سوناک با اصل توافق 2015

ریشی سوناک پس از طی کردن دورانی پر فرازو نشیب به عنوان نخست وزیر جدید انگلیس منصوب شد. سوناک روابط بسیار محکمی با حزب لیکود در اراضی اشغالی داشته و صهیونیستها وی را فردی می دانند که قدرت انتقال سفارت انگلیس از تل آویو به بیت المقدس را دارد! نخست وزیر جدید انگلیس بارها با با آپارتاید (نژادپرست) خواندن دولت اسرائیل مخالفت کرده است؛ اصطلاحی که سازمان‌های برجسته حقوق بشری از جمله دیده بان حقوق بشر، عفو بین الملل و بتسیلم در ماه‌های اخیر به کار برده‌اند.سوناک حتی یک گام نیز فراتر رفته و اسرائیل را نماد دموکراسی و همزیستی مسالمت آمیز گروهها و اقوام گوناگون با یکدیگر معرفی کرده است! تشبیهی که حتی مقامات رژیم اشغالگر قدس نیز آن را باور ندارند! فراتر از آن، ریشی سوناک علاقه بسیار زیادی به سلمان رشدی نویسنده مرتد کتاب آیات شیطانی دارد و خواستار حمایت بی حد و حصر از وی می باشد.

اما سوال دیگر ، به مواضع ریشی سوناک در خصوص احیای توافق هسته ای سال 2015 میلادی باز می گردد. به طور کلی، سوناک نسبت به اصل توافق هسته ای منعقد شده دید سلبی و بازدارنده ای دارند. وی به مانند دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در صدد تغییر توافق هسته ای و گنجاندن موضوعات و محورهای بازدارنده تر در آن می باشد. بنابراین، احیای توافق هسته ای هرگز در ذهن نخست وزیر جدید انگلیس حکم یک مطلوبیت را ندارد! «لیام فاکس» وزیر دفاع پیشین و متحد سوناک  اخیرا اذعان کرده است که در مورد ایران، نخست‌وزیر تازه بریتانیا موضعی «بغایت تندتر» و «سرسختانه‌تر» از وزارت خارجه دوره جانسون خواهد داشت.وی در این خصوص می گوید:

"او خواستار اعمال حداکثر تحریم‌ها علیه ایران است. او می‌خواهد ببیند آیا می‌تواند از طریق تحریم ایران را متقاعد یا مجبور سازد تا توافقی گسترده‌تر و فراتر از برنامه هسته‌ای را بپذیرد یا خیر».

برخی شواهد نشان می دهد که سوناک قصد دارد همان مسیر ناکام ترامپ را در قبال ایران به گونه ای دیگر طی کند! سوناک معتقد است که برجام برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نمی‌کند بلکه تنها آن را به تاخیر می‌اندازد و روند پیشرفت آن را قدری دشوارتر می‌سازد. در هر حال، نخست وزیر جدید انگلیس که خود نیز موقعیت مستحکمی در لندن ندارد، از مخالفان ماهوی توافق سال 2015 محسوب می شود. اگرچه افرادی مانند امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و اولاف شولتز صدر اعظم آلمان نیز قبلا ادعاهایی در خصوص ناکافی بودن و ناقص بودن این توافق( به زعم خود) مطرح کرده اند، اما در نهایت پس از حضور بایدن در راس معادلات اجرایی آمریکا به نقشه راه دموکراتها مبنی بر احیای روند مذاکرات تن دادند. هر چند که توافق هسته ای احیا نشده است، اما برخی منابع می گویند که احتمال دارد پس از برگزاری انتخابات ماه نوامبر ( انتخابات میاندوره ای کنگره آمریکا) بار دیگر شاهد برگزاری مذاکرات وین باشیم. در چنین شرایطی سوناک قطعا به عنوان یک فرد موثر در مسیر احیای برجام وارد عمل نخواهد شد! با افزایش احتمال بازگشت نتانیاهو به راس معادلات قدرت در تل آویو، سوناک نیز در میان بازیگران اروپایی نقش آفرینی پررنگ تری را در تقابل با احیای برجام به سبک و سیاق قبلی صورت خواهد داد. 

نکته مهم تر اینکه سوناک به مانند بوریس  جانسون، از محافظه کاران طرفدار برگزیت محسوب می شود. همین مسئله منجر به بروز تنشهایی پایدار میان نخست وزیر جدید انگلیس و سران اتحادیه اروپا خواهد شد. همین تنشها منجر به ایجاد شکاف میان لندن با دو بازیگر دیگر( برلین و پاریس) در قبال دیگر پرونده های جاری در حوزه سیاست خارجی اروپاییان خواهد شد. یکی از این پرونده ها موضوع توافق هسته ای با ایران است. در این پرونده، ریشی سوناک قطعا زیر بار بازیگری مستقل فرانسوی ها و تابعیت از این بازی نخواهد رفت. البته در دوران نخست وزیری جانسون نیز این موضوع کم و بیش وجود داشت اما برای افکار عمومی دنیا و مخاطبان مذاکرات وین چندان ملموس نبود. با این حال حضور سوناک در خانه شماره ده داونینگ استریت شکاف میان لندن با دو بازیگر دیگر به نامهای برلین و پاریس را عمیق تر و اختلافات آنها بر سر برخی موضوعات جاری در حوزه روابط بین الملل را آشکارتر خواهد ساخت.