نقد «هم‌میهن» به عراقچی: با این حرف‌ها در مذاکره قفل نندازید

روزنامه هم میهن نوشت: برای حل این مشکل مدعی داشتن نمایندگی ضمنی از جانب ایالات متحده آمریکا هم هستند؛ هرچند بعید است که ترامپ چنین اختیاری به آنان دهد. ولی واقعیت این است که در شرایط کنونی مذاکره مستقیم با آمریکا دردی را درمان نمی‌کند و باید واسطه‌ای داشت که شاید اروپاییان در نقش واسطه موثرتر از سایر کشورها عمل کنند.

در این میان، آقای عراقچی پیش از این مذاکرات نکاتی را متذکر شده است؛ از جمله اینکه، اختیار کافی برای انجام مذاکره و توافق با آمریکا از سوی رهبری را دارد. گرچه در حال حاضر احتمال گفت‌وگوی مستقیم میان تهران و واشنگتن ممکن نیست؛ اما شاید در آینده اتفاق بیفتد. مواضع ما کاملاً روشن است. دنیا باید بداند که هیچ تغییری در مواضع ما ایجاد نشده و ما همچنان محکم و استوار از حقوق مردم ایران در انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، به‌ویژه موضوع غنی‌سازی، دفاع و ایستادگی خواهیم کرد.

واقعیت این است که آقای عراقچی در مقام وزیر امورخارجه و به نمایندگی از حکومت می‌تواند و می‌باید مذاکره و برای تامین منافع ملی ایران توافق کند. ولی بدون ارزش‌گذاری درباره مفاد اظهارات ایشان چند پرسش را می‌توان طرح کرد؟ اینکه گفته می‌شود در موضع ما هیچ تغییری رخ نداده، واجد چه معنایی است؟ اگر قرار باشد هر مذاکره‌کننده‌ای موضعش تغییر نکند که مذاکره پیشاپیش منتفی است و چه چیزی برای گفت‌وگو باقی خواهد ماند؟

البته این گفتار می‌تواند مصرف داخلی داشته باشد؛ ولی برای مصرف داخلی هم باید احتیاط کرد که در ادامه اثر منفی نگذارد. به‌طور کلی، بیان اظهاراتی که فقط مصرف داخلی داشته باشد، در شأن سیاست خارجی کارآمد نیست. این واقعیت روشن است که طرف مقابل فردو و نطنز و اصفهان را زده است.

فارغ از میزان تخریبی که شده است، می‌توان گفت که پاسخ ایران هم متعادل نبوده است. بنابراین، تغییر نکردن موضع لزوماً نکته مثبتی محسوب نمی‌شود و کارآیی ندارد؛ چون روند گذشته که منتهی به وضعیت کنونی شده را ادامه خواهد داد. طبیعی است که ما در این مقام نیستیم که بگوییم چه موضعی گرفته شود؟ آنچه می‌دانیم این است که حل این مسئله را نباید به راه‌حل نظامی گره زد.

 وضعیت تعلیق را نباید اجازه داد زیاد طول بکشد. عادت کردن به تعلیق خطرناک و زیان‌بار است. یا مذاکره و یا جنگ سرنوشت آن را تعیین می‌کند. قطعاً طرف مقابل هم سود و زیان این دو روش را سبک و سنگین می‌کند و یکی را بر می‌گزیند و ایران نقش مهمی در تغییر موازنه سود و زیان هرکدام از این دو راه را دارد.

بنابراین، انتظار داریم که ایران و آقای وزیرخارجه با ایده‌های روشن و عملی مذاکرات را آغاز و به سرانجام برسانند. باید خلاقیت و شجاعت نشان داد و با باز کردن پنجره‌هایی جدید، راه را برای رسیدن به نتیجه مطلوب مردم باز کرد.

یکی از مواردی که کارشناسان حوزه سیاست خارجی تاکید می‌کنند و درست هم هست؛ این است که محدود کردن مذاکرات به موضوع هسته‌ای سیاست درستی نیست. باید مجموعه‌ای از موضوعات اختلافی را در دستور کار گفت‌وگوها قرار داد.