ایران پرخطرترین کشور زلزله خیز است/پر ریسک ترین گسل های ایران کدام ها هستند؟
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
به گزارش نامه نیوز به نقل از خبرآنلاین، مورموری ایلام ، منطقه هراز در شمال شرقی تهران و مشهد با فاصله چند روز از هم لرزیدند. زمین لرزه های اخیر در تهران مردم را به این فکر وا داشت که شاید زلزله چند قدمی بیشتر با محل زندگی آنها فاصله نداشته باشد شاید ثانیه ای دیگر شاید ساعتی دیگر یا شاید اصلا سال های دیگر. عده ای از کارشناسان زلزله شناسی پیشبینی در مورد زلزله و زمان دقیق برای وقوع آن در منطقه ای خاص را محال می دانند اما در عین حال عدهای معتقدند گسل های خطرناک در ایران همچنان فعال هستند و به هیچ وجه نمی توان به آنها لقب غول خاموش را داد زیرا این گسل ها داخل زمین هیچ گاه خاموش نمی مانند.
کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای زلزله خیز شناخته می شود که بیشترین قربانیان را هم دررابطه با زلزله دارد. در 35 سال اخیر لرزش های مختلفی با ریشتر های کم و زیاد ایران را لرزانده است. از زلزله طبس که با شدت 7/7 ریشتر در سال 1357 رخ داد و 19600 کشته داشته و تخریب 16 روستا را به دنبال داشت گرفته تا زلزله اخیر در مرداد ماه امسال به قدرت 6.1 ریشتر که بخشهایی از ایلام در غرب ایران را لرزاند و خوشبختانه تلفات جانی به همراه نداشت اما در عین حال خسارات زیادی به دنبال داشت. حالا این مساله اهمیت پیدا می کند که در ایران دقیقا چند گسل خطرناک وجود دارد که همیشه خطر لرزش دوباره آنها وجود دارد.
در این رابطه مهدی زارع دانشیار پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله می گوید: سالها قبل در نیمه دهه 70 ما مطالعه ای در پژوهشگاه زلزله انجام دادیم و در آن نشان دادیم که در حدود ۲۴ گسل فعال در ایران نبودهای لرزهای- زلزله های مهمی که قبلا در راستای آنها رخ دادهاند- و انتظار تکرار رخداد مشابهی در آینده می رود، وجود دارد که برای شهرهای مجاورشان می توانند موجب پتانسیل خطر بالقوه باشند.
به گفته زارع چنین وضعیتی در مورد گسل شمال تبریز ،با توجه به جمعیت متمرکز حدود ۲ میلیون نفری در طی روز در پیرامون آن و توان لرهزایی بالای گسل شمال تبریز نیز صادق است. یا به طریقی مشابه می توان در مورد نبود های لرزهای گسل نیشابور، با توجه به وضعیت شهر نیشابور، گسل درونه، با نگاه به وضع شهر تربت حیدریه یا گسلهای کشف رود و بینالود ،با در نظر گرفتن وضعیت شهر مشهد، گسل کوهبنان ،با توجه به وضعیت شهرکرمان، یا گسل سبزواران ، با توجه به موقعیت شهر جیرفت و ... با درجات متفاوت دیگری از خطر و ریسک قابل بیان و بررسی است.
گسل های پر ریسک ایران کجا قرار دارند
| ردیف | نام گسل | منطقه گسل |
| 1 | گسل کوه خضر | از میان بخشی از شهر قم عبور میکند |
| 2 | گسل اصلی جوان زاگرس | از کنار شهر مریوان عبور می کند |
| 3 | گسل غربی فرو افتادگی دریاچه ارومیه | از کنار شهر ارومیه عبور میکند |
| 4 | گسل بافران | از جنوب شهر نایین عبور می کند |
| 5 | گسل هیرمند | از نزدیکی شهر زاهدان عبور میکند |
| 6 | گسل مکران | از نزدیکی شهرهای ساحلی جاسک و چابهار عبور میکند |
| 7 | گسل ساحلی بندرعباس | از شهر بندر عباس عبور میکند |
| 8 | گسل اهواز | از وسط شهر اهواز عبور می کند |
ولی هر کدام از این موارد از نظر توان لرزهزایی و همچنین ریسک قابل انتظار از زلزله در آنها با هم متفاوت هستند و نمی توان یک حکم کلی در مورد همه آنها و یکجا صادر کرد.
چالش های مهم در برخورد با زلزله
وقوع زلزله در تهران محرز است اما زمان دقیق وقوع آن مشخص نیست. کارشناسان معتقدند می توان از نظر علمی وقوع زلزله را پیش بینی کرد اما نمی توان زمان دقیقی برای آن در نظر گرفت و هر وقت از طرف افرادی زمان مشخصی اعلام شد صحت علمی نخواهد داشت.
با این حال مهدی ایرانمنش کارشناس زلزله معتقد است: با توجه به زلزله های زیادی که در ایران رخ می دهد، بیش از 80 درصد یا بیشتر شهرهای ایران در خطر زلزله هستند. ایران جزو کشورهای پر خطری است که بیشترین قربانیان را در زلزله دارد و در مورد ایران دیگر جایز نیست بگوییم که زلزله اتفاق نخواهد افتاد و احتمال آن کم است. نمونه آن آذربایجان است که بعد از هزارو خرده ای سال زلزله اتفاق افتاد. پس بنابر این باید حساس باشیم و به موضوع زلزله فکر کنیم.
او چالش های موجود در برابر زلزله در ایران را به دو دسته تقدیرگرایانه و پدیده هارپ تقسیم می کند که در توضیح چالش تقدیرگرایانه می گوید:
در مورد ایران هم عده ای فکر می کنند زلزله بر اثر آزمایشات هسته ای است که در کشور انجام می شود. از زلزله طبس سال 57 گرفته تا زلزله بم که عدهای اعتقاد دارند آزمایشات اتمی بوده است در حالی که کرمان دومین منطقه پرخطر زلزله است.اگربر این 2 چالش و این گونه شایعات فائق شویم می توانیم حساسیت مردم را در مورد زلزله بالا ببریم تا آمادگی لازم را هم در برابر زلزله داشته باشند.
3 گسل مهم تهران
به گفته ایرانمنش هر یک از گسل ها با ویژگی های خاص خود می توانند به نوعی خطرآفرین باشند :
گسل شمال به دلیل برج سازی های فراوانی که در این منطقه انجام شده و کوچه ها هم تنگ است احتمال اینکه ماشین های آتش نشانی و اضطراری نتوانند خودشان را وارد کوچه ها کنند، هست. با وجود اینکه تراکم در این منطقه کم است ولی برج سازی زیاد است.
گسل جنوب هم به دلیل بافت فرسوده آن مورد توجه است به خصوص در منطقه 16 نازی آباد زیرا تقاطع گسل مشاء و جنوب است.
گسل مشاء هم گسلی است که از سمت شرق می آید و زلزله فیروزکوه متصل به این گسل بود.
دیدگاه تان را بنویسید