شادی روح آن مرحوم اینجا را ' کلیک ' کنید

این روزها، عده ای از جوانان حوزه فناوری اطلاعات و برنامه نویس، برای این که اپلیکیشن هایی (App) در فضای مجازی منتشر کنند، اقدام به ساخت و برنامه نویسی با موضوع سنگ قبر و مجلس ترحیم با گرافیک PSD کرده اند.

به گزارش نامه نیوز این اپلیکیش ها دارای امکاناتی از جمله اعلامیه ترحیم و سنگ قبر، اعلامیه ترحیم روی دیوار، اعلامیه ترحیم روی دوربین، سنگ قبر تکی و سنگ قبر دو قلو با دسته گل و تاج گل بود.

این برنامه نویسی ها که یک ' اتود' و تمرین بوده است، ابتدا با ایجاد سنگ قبر برای بازیگران شناخته شده هالیوودی یا فوتبالیست های سرشناس جهان گهگاهی در فضای مجازی منتشر شد تا بهانه ای برای سرگرم کردن مردم باشد ولی گویا مساله این اپلیکیشن ها به صورت جدی در فن بازارها مطرح شده است.

گویا این ایده سرگرم کننده، اکنون به صورت کامل تر و جدی تر از سوی برنامه نویسان به عنوان یک ایده قابل فراگیر شدن مورد توجه قرار گرفته است و آنان به دنبال طراحی App هایی از این دست، در فروشگاه ها مجازی هستند.

برخی از فعالان حوزه اپلیکیشن مدعی هستند که با طراحی این نوع از اپلیکیشن ها، زمینه برگزاری مجالس ترحیم را برای خانواده متوفیان فراهم می کنند.

اگر چه طرح برگزاری مجالس ختم به صورت اینترنتی چند سالی است در برخی از شهرهای ایران باب شده است و یکی دو سالی است که برخی از سایت های اینترنتی در این حوزه آغاز به کار

کرده اند و از قضا به موفقیت هایی دست یافته اند، اما ایجاد اپلیکیشن گوشی همراه برای ختم آنلاین یا آفلاین در این حوزه تازگی دارد و به نظر می رسد به عنوان یک ابزار رسانه ای مورد توجه قرار گیرد.

برنامه نویسان این نوع اپلیکیشن ها مدعی اند که این رسانه ها، اطلاعات ابتدایی و عکس متوفا را دریافت می کنند و برای خانواده متوفی در فضای مجازی مجلس ترحیم می گذارند.

در این اپلیکیشن ها، هر کسی بر روی عکس فرد فوت شده کلیک کند به صورت خودکار و حتی آفلاین (بر خط نبودن) یک آیه از قرآن پخش می شود و فرد می تواند به واسطه این کلیک، زمان فوت، زمان برگزاری جلسه ترحیم، ارسال کامنت های تسلیت و اهدا دست گل را دریافت کند.

این رویکرد بهره مندی از فضای مجازی برای مجالس ختم در برخی موارد نیز با استقبال افراد همراه بوده است به گونه ای که برخی از خانواده ها متوفیان برای برگزاری این نوع مجالس نیز پیشقدم

شده اند.

اگر چه هنوز تا فراگیر شدن این مساله راه طولانی در پیش است اما به نظر می رسد از این ابزار رسانا در آینده بیشتر استفاده خواهد شد هر چند خانواده ها در برابر آن بدون شک مقاومت نیز خواهند کرد.

یک کارشناس امور اجتماعی می گوید: پذیرش این مساله از سوی خانواده ها به ویژه در شهرهای کوچک بسیار سخت و دیر باور است و به هیچ عنوان نمی تواند جایگزین مطلوبی برای برگزاری مراسمات ختم بشود.

سید مهران موسوی در گفت وگو با ایرنا افزود: اگر قرار است این نوع ابزار رسانه ای جایگزین ختم شود با مخالفت شدید خانواده های متوفیان روبرو خواهد شد.

به گفته وی، استفاده از فضای اینترنت برای برخی از خانواده ها که اقوام و فامیل خارج از کشور یا استانهای دورتر از مکان سکونت خود دارند ممکن مطلوب است اما نمی توان آن را به صورت فراگیر استفاده کرد و به عنوان یک مد از آن بهره گرفت.

یک جامعه شناس نیز می گوید: جامعه ایرانی یک جامعه دینی و مذهبی است و ورود به عرصه این ابزارها، تنها می تواند به عنوان یک پیام رسان برای ارسال پیام های تسلیت مطرح باشد و غیر کاربردی است.

اعظم رضایی در گفت وگو با ایرنا افزود: ویژگی مراسم ترحیم در مساجد یا حسینیه ها، کاهش بار غم و تسلی دادن به خانواده مرحوم است و حالا اگر این مراسمات جای خود را به فضای مجازی بدهد، خانواده ها بیشتر از هم دور می شوند.

به گفته وی، حدود چند سالی است که برخی از مردم تنها به فرستادن پیام تسلیت برای خانواده متوفا از طریق شبکه های اجتماعی بسنده می کنند و فکر می کنند از این طریق خود را در غم خانواده متوفی شریک کرده اند اما این نمی تواند به صورت کلی جایگزین شرکت در ختم مجلسی و مسجدی شود.

رضایی افزود: مساله ارسال پیامک تسیلت ابتدا به صورت جدی تلقی نمی شد ولی امروزه بیشتر از گذشته استفاده می شود و افراد ، فرستادن پیام تسلیت را به گونه ای جایگزین حضور فیزیکی کرده اند.

به گفته وی، اگر چه در برخی از روستاها یا شهرهای کوچک هزینه های زیادی تا مراسم چهلم بر روی دوش خانواده متوفا قرار می گیرد اما حضور چند دقیقه ای و حتی ختم یک آیه قرآن در مسجد یا بر سر مزار فرد درگذشته می تواند، غم خانواده مرگ دیده را کمتر کند.

وی می گوید: برخی از مساجد در تهران به دلیل حضور شخصیت ها و تیپ های اجتماعی در مراسم های ختم مشهور شده اند به گونه ای که مسجد' نور ' تهران محل برگزاری مراسم ختم خانواده سیاسیون یا ورزشکاران و هنرمندان شده است و در برخی از شهرستانها نیز این نوع مساجد وجود دارد.

این جامعه شناس می گوید: برخی از جوانان این روزها با استفاده از بخش 'لایو' شبکه اجتماعی اینستاگرام اقدام به پخش زنده مراسم ترحیم می کنند که نشان می دهد جهش به سمت استفاده از ابزار جدید در مراسم ختم وجود دارد و بهتر است مساجد این نوع امکانات را فراهم کنند و در اختیار خانواده ها متوفا بگذارند.

نماینده ولی فقیه در چهارمحال و بختیاری و امام جمعه شهرکرد،چندی پیش در شورای فرهنگ عمومی به مساله ختم ایتنرنتی اشاره کرد و آن را مغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی دانست.

حجت الاسلام محمد علی نکونام افزود:برخی از مجالس ترحیم به فضای مجازی نیز کشیده شده است و اطلاع رسانی و پیام ها تسلیت تنها از طریق فضای مجازی صورت می گیرد که این زمینه باید آگاه سازی لازم از سوی شورای فرهنگ عمومی استان انجام شود.

نماینده ولی فقیه در چهارمحال و بختیاری و امام جمعه شهرکرد تاکید کرد: مجالس ترحیم اموات در شهرها و روستاهای این استان به دور از ریخت و پاش و هزینه های اضافی باشد.

به گفته وی، گاهی در مجالس ترحیم، هزینه های آنقدر برای خانواده متوفا زیاد می شود که این خانواده از توان پرداخت آن عاجز می شود.

وی توجه به مفاهیم دینی و اسلامی در آیین های ترحیم و مجالس ختم را خواستار شد و گفت: در این مجالس باید به شعائر اسلامی توجه کرد و با قرائت درست نماز میت و توسعه فرهنگ قرآن خوانی در این مجالس ، حق متوفا را برآورده کرد.

یک روانشناس نیز می گوید: شرکت در آیین های ختم موجب تقویت حس ˈ اعتماد به نفس ˈ در بین افراد خانواده متوفی می شود.

عبدالله نصیری در گفت وگو با ایرنا افزود: حضور فرد در مراسم ختم و شب هفته، موجب تقویت مسوولیت رفتاری برای شرکت کنندگان می شود و شخص را نسبت اقوام و آشنایان و حتی همسایگان و هم صنفی های خود احساس مسوولیت می کند.

این روانشناس یادآور شد : در مباحث روانشناسی ˈ منبع کنترل افراد ˈبه دو گروه ˈ شخصیتی بیرونیˈ و ˈ درونیˈ تقسیم می شود و افراد دارای شخصیت بیرونی، هر اتفاق منفی و یا مثبت را به منبع بیرونی ربط می دهند و کسانی که کنترل درونی شخصیتی دارند، خود را در حدوث اتفاقات رخ داده سهیم می دانند بر همین اساس حضور فیزیکی در این آیین های ختم مجلسی و مسجدی یک اجتماعی برون گرا برای افراد محسوب می شود .

وی گفت: حضور در آیین های ختم علاوه بر تقویت هویت جمعی ، فرصتی برای خودشناسی و بررسی رفتار درونی و فکر کردن به یاد آخرت و همیشه به یاد مرگ بودن است و مسوولیت رفتاری افراد را از شخیصت بیرونی به شخصیت درونی سوق می دهد و موجب می شود شخص خود را در اتفاقات رخ داده سهیم بداند.

او گفت: مداحان مراسمات ختم و شب هفته باید در رثای شهادت اهل بیت روضه خوانی کنند و قرآن را با صوت و لحن درست بخوانند تا این جلسات از بار معنوی بالاتری برخوردار باشد.

به گفته وی، ختم اینترنتی یا اپلیکیشن های ختم و شب هفته نه از نظر شکلی و نه از نظر ساختاری و بافتاری نمی توانند جایگرین ختم مسجدی و مجلسی شوند و این اتفاق تنها می تواند در حد یک پیام تسلیت برای خانواده ها داغدادار باشد.

به گزارش ایرنا، ضریب نفوذ اینترنت در ایران 53 درصد و تعداد کاربران اینترنت در کشور نزدیک 40 میلیون کاربر است که 11 میلیون از آنها اینترنت همراه استفاده می کنند.

کارشناسان معقتدند که بدون شک بخشی از این جمعیت فضای مجازی به سمت مراسم ختم اینترنتی و اپلیکیشن های ختم سوق می یابد و در این زمینه نباید استفاده از ظرفیت ختم ایتنرنتی، جایگزین اصلی ختم مسجدی شود.

منبع: ایرنا