با انواع طرح های فرش عشایری دستباف آشنا شوید
فرش های عشایری جزو زیباترین فرش های دستباف ایرانی هستند. طرح و نقشه فرش های عشایری الهام گرفته از طبیعت و کاملاً منحصر به فرد است و به سختی می‌توانید دو قطعه فرش عشایری را پیدا کنید که طرح و رنگ‌بندی مشابهی داشته باشند. فرش‌های عشایری بدون نقشه و با طرح‌های کاملاً ذهنی بافته می‌شوند، از این رو یک اثر هنری بی‌بدیل به شمار می‌روند.
اگر از علاقه‌مندان به فرش های عشایری هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع طرح های فرش عشایری آشنا کنیم تا اگر قصد خرید یکی از این فرش‌ها را داشتید، بهترین طرح و نقشه را انتخاب کنید!
فرش دستباف عشایری؛ آمیزه‌ای از خلاقیت، نوآوری و اصالت
دست بافته های عشایری ماهیت و اصالتی چند صد ساله دارند و بانوان بافنده عشایری برای مرتفع کردن نیاز زندگی، انواع و اقسام آن را با فنون و طرح های متنوع می‌بافند. قالی و قالیچه معروف‌ترین و اصلی‌ترین دست بافته عشایری به شمار می‌روند که سازمان میراث فرهنگی از آنها به عنوان مادر فرش ایران یاد می‌کند. فرش عشایری دستباف با ذهنی بافی و مدد از قوه تخیل در طراحی، نقش‌پردازی و چیدمان رنگ‌ها در رسیدن به یک هماهنگی و هارمونی ارزشمند، یک تولید خلاقانه و نوآورانه است.
بدون تردید یکی از دلایل جدی حفظ بقای قالی و قالیچه های عشایری، خلاقیت، نوآوری و اصالت نهفته در آنهاست. فرش دستباف عشایری حاصل نوآوری و شکوفایی ذهنی و هنری بافنده عشایری است. در قالی و قالیچه های عشایری ذوق و خلاقیت زنان و دختران این دیار را به راحتی در ترکیب نقش و رنگ فرش‌ها می‌توان مشاهده کرد. این خلاقیت به صورت بداهه بافی، چه در نقشه پردازی و طراحی و چه در رنگ‌بندی و هارمونی رنگ فرش‌ها رخ می‌دهد. در واقع طراحان و بافندگان فرش های دستباف عشایری در انتخاب طرح فرش، اختیار تام و تمام دارند.
مفهوم نقوش در فرش‌های دستباف عشایری
پیش از اینکه با هم به سراغ معرفی انواع طرح های فرش عشایری برویم، می‌خواهیم نگاهی داشته باشیم به نقوشی که در فرش های عشایری استفاده می‌شوند. همان طور که پیش‌تر گفتیم، این نقش‌ها حاصل خلاقیت بافنده هستند و طرح آماده ای از قبل وجود ندارد. ولی آن‌چنان هم نیست که طرح‌ها بی‌معنا و مفهوم باشند. هر یک از نقش و نگارهایی که در فرش های عشایری می‌بینیم، فلسفه و مفهوم خاصی دارند که برگرفته از سبک زندگی کوچ‌نشینی و عقاید این مردمان است.
مهم‌ترین نقش و نگارهایی که در فرش های دستباف عشایری می‌بینیم، عبارتند از:
- نقش مثلث (نماد اهریمن)
- نقش کله قوچ (نماد بزرگی و والا مقامی)
- نقش لوزی (دفع چشم زخم)
- نقش مار و اژدها (نگهبانی از سلامتی و دفع نیروهای اهریمنی)
- نقش طاووس (نماد زیبایی و نماد دور کردن مکر، فریب و حیله)
- نقش درخت و درختچه (نشانه زندگی و شادابی)
- نقش پرندگان (پایان رسیدن شب و ظلمت و سرآغاز سپیدی صبح)
- نقش دست (دعوت به صلح و دوستی یا عبادت)
- نقش حیوانات بز، ماهی و لاک‌پشت (نماد طول عمر و باروری، سر زندگی و سلامتی)
پرطرفدارترین طرح‌های فرش عشایری دستباف
فرش های دستباف عشایری در سه شهر بافته می‌شوند؛ خراسان، نهاوند و همدان. با توجه به اینکه تنوع نقوش به کار رفته در تولیدات هر شهر با شهر دیگر متفاوت است، اساساً نمی‌توانید دو طرح را پیدا کنید که به هم شبیه باشند. ولی در تمام این فرش‌ها 4 نوع نقش بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:
✔ طرح لچک و ترنج
طرح لچک و ترنج رایج ترین طرح مورد استفاده در فرش های دستباف عشایری است. ولی تنوع رنگ و نقش و نگار آنها فوق‌العاده بالاست. در اغلب این فرش‌ها نقوش هندسی (مثلث، لوزی و خطوط ساده)، نقش گل‌ها و گیاهان، نقش حیواناتی مانند طاووس، بز، پرنده، شتر و نقش های انتزاعی خودنمایی می‌کنند. در اغلب قالی و قالیچه های بافت خراسان می‌توانید طرح لچک و ترنج را ملاحظه کنید.
✔ طرح افغان
طرح پرتکرار بعدی، طرح افغان است. در این طرح از نقوش اسلیمی، نقوش هندسی مانند چهار ضلعی‌ها، مثلث‌ها، لوزی‌ها و نقوش منحنی در حاشیه و بطن فرش استفاده می‌شود. ویژگی مشترک همه فرش های عشایری طرح افغان، استفاده از رنگ لاکی به عنوان رنگ اصلی یا رنگ غالب در این فرش‌ها است. در بافته‌های هر سه شهر می‌توانیم نمونه هایی از فرش های عشایری را پیدا کنیم.
✔ طرح خشتی
طرح خشتی از چینش چندین طرح داخل مستطیل‌های کوچک و بزرگ شکل می‌گیرد و نظم مهم‌ترین ویژگی این طرح است. در طرح خشتی فرش های دستباف عشایری می‌توانید نقش گلدان، گل، بوته، پرندگان، درختان سرو و بید و حتی نقش حیوانات را هم ببینید. بانوان هنرمند عشایری در نقش و نگار این فرش‌ها از طبیعت و عناصر طبیعی الهام گرفته‌اند.
✔ طرح های اصیل ایلیاتی (بختیاری)
در فرش های دستباف عشایری از نقوش ایلیاتی مانند نقش دختر، نقش حیواناتی مانند مارال، جیران و شتر، نقش گل و بوته و طرح های نماد دفع طلسم و چشم نظر و نقش و نگارهای نماد سلامتی، برکت و رزق و روزی هم استفاده می‌شود. این طرح‌ها جزو قدیمی ترین طرح های مورد استفاده در فرش های عشایری هستند که می‌توانید در بین فرش‌های دستباف خراسان، نهاوند و همدان آنها را پیدا کنید.
نکات مهم برای خرید فرش دستباف عشایری
تنوع طرح های فرش دستباف عشایری و ارزش مالی آنها بالاست. این فرش‌ها علاوه بر زیبایی ظاهری دکوراسیون منزل، نوعی سرمایه گذاری مالی هم محسوب می‌شوند. برای خرید فرش های عشایری باید به چند نکته مهم توجه کنیم:
✔ از مراکز فروش معتبر خرید کنید
برای خرید بهترین فرش دستباف عشایری اصل، بهتر است به فروشگاه های معتبر مراجعه کنید. با خرید آنلاین فرش دستباف از فروشگاه‌ها و مراکز معتبر فروش فرش های دستباف، می‌توانید انواع طرح های فرش دستباف عشایری را با ضمانت اصل بودن، قیمت مناسب و کیفیت بافت عالی خریداری کنید.
✔ به نوع طرح فرش دقت کنید
هر کدام از طرح های فرش عشایری با سبک خاصی از دکوراسیون هماهنگی دارد. به عنوان مثال، فرش های عشایری طرح افغان به دلیل استفاده از رنگ قرمز لاکی و طرح های ظریف و ساده، با دکوراسیون کلاسیک و مینیمال بیشتر هم‌خوانی دارند تا دکوراسیون مدرن. بنابراین در زمان انتخاب فرش حتماً به طرح، نقشه و رنگ بندی آن دقت کنید.
✔ به جنس الیاف فرش توجه کنید
فرش های دستباف عشایری از جنس الیاف پشم طبیعی بافته می‌شوند و این موضوع در لمس فرش کاملاً مشهود است. اما در برخی موارد ممکن است چله فرش از جنس ابریشم باشد. بنابراین در زمان خرید حتماً به این موضوع توجه داشته باشید.
این نکات شاید در ظاهر ساده به نظر برسند، ولی با رعایت آنها می‌توانید یک خرید عالی را تجربه کنید. در پایان پیشنهاد می‌کنیم برای خرید انواع فرش دستباف عشایری به فروشگاه آنلاین فرش آریاس arias.ir مراجعه کنید. با خرید از آریاس خیالتان از بابت اصالت فرش و قیمت آن راحت خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید