پمپ های رفت و برگشتی در مکان هایی استفاده می شوند که فشار انتقال سیال بسیار زیاد خواهد بود. این پمپ ها تفاوت زیادی با پمپ های گریز از مرکز دارند. معمولا پمپ های گریز از مرکز از یک پروانه برای تامین انرژی جنبشی در تامین سیال استفاده می کنند که در مورد این نوع پمپ ها صدق نمی کند. پمپ های رفت و برگشتی در صورتی که به درستی نگهداری شوند، می توانند چندین دهه دوام بیاورند. در ادامه این مطلب، به بررسی کامل این نوع پمپ ها خواهیم پرداخت.

پمپ رفت و برگشتی چیست؟

پمپ رفت و برگشتی نوعی از پمپ های جابجایی مثبت است که معمولا برای عملیات با جریان کم و فشار بالا مورد استفاده قرار می گیرند. پمپ های رفت و برگشتی دارای یک محفظه ثابت هستند که سیال را با پیستون به دام می اندازند. هم پیستون ها و هم دیافراگم ها برای ارائه عمل پمپاژ و درجه ها برای تنظیم جریان داخل  و خارج از بدنه پمپ استفاده می شوند. این پمپ می تواند به نوعی انرژی مکانیکی سیال را به انرژی هیدرولیک یا فشار تبدیل کند. برای این کار، از یک یا چند پیستون برای پمپاژ مایع از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می کند.

پمپ رفت و برگشتی با توجه به حرکت پیستون به سمت پایین و بالا کار می کند. در مقابل، پمپ های دینامیکی از پروانه و دیفیوزر برای پمپاژ سیال از نواحی هد پایین به نواحی هد بالا استفاده می کنند.

نحوه کار پمپ رفت و برگشتی

عملکرد این پمپ ها کاملا به قسمت رفت و برگشتی آن ها بستگی دارد. اگر پیستون رفت و برگشتی آسیب ببیند، پمپ های رفت و برگشتی نمی توانند سیالات را انتقال دهند؛ بنابراین عملکرد صحیح پیستون در این پمپ ها بسیار مهم است. در حین کار پمپ، پیستون انرژی جنبشی سیار را تبدیل کرده و آن را به انرژی فشار تبدیل خواهد کرد.

 این پمپ زمانی استفاده می شود که مقدار نسبتا کمی از سیال تحت فشار بالا منتقل شود. پمپ های رفت و برگشتی در مقایسه با پمپ های گریز از مرکز برای دبی های کوچک در فشار بالا مناسب تر هستند. هنگام استفاده از پمپ پیستونی، مقدار معینی مایع باید اعمال شود و از پایین ترین قسمت به بالاترین قسمت منتقل شود.

پمپ پیستونی قاعدتا بر اساس اصل جابجایی مثبت کار می کند. این پمپ از پیستون تشکیل شده که درون یک سیلندر جابجا می شود. پیستون با کمک یک میل لنگ به وسیله شاتون متصل می شود. میل لنگ به موتوری متصل می شود که آن را می چرخاند، سپس سیلندر پمپ به یک لوله مکش و یک لوله تخلیه با یک شیر مکنده و تحویل متصل خواهد شد. دریچه های ورودی و خروجی به عنوان دریچه های بازرسی عمل می کنند که به سیال  کمک می کنند در یک جهت مشخص حرکت کند.

چند نوع پمپ رفت و برگشتی داریم؟

به دلیل اصل کارکرد این پمپ بر اساس حرکت پیستون، می تواند انواع مختلفی داشته باشد. هر کدام از این پمپ ها بر اساس ویژگی های خود می توانند کاربرد های مختلفی داشته باشند. در ادامه به معرفی این پمپ ها خواهیم پرداخت.

پمپ دیافراگمی

در ساختار این پمپ، یک نوع دیافراگم ارتجاعی به کار رفته که عملکرد آن را بهبود می بخشد. هنگامی که دیاگرام حرکت رفت و برگشتی دارد، باعث ایجاد انبساط و انقباض روی پیستون شده که می تواند سیا را وارد یا خارج کند.

پمپ پلانجر

می توان در پمپ پلانجری، به جای پیستون از یک پلانجر استفاده کرد. این پلانجر ها می تواند از سرامیک یا فلز ساخته شده باشند. از جمله ویژگی های مخصوص این پمپ، می توان به نگهداری آسان، استحکام بالا و سبک بودن اشاره کرد.

پمپ رفت و برگشتی با مخزن هوا

محفظه بسته، از جمله ویژگی های این پمپ است؛ به شکلی که مایع در قسمت پایینی پمپ و هوا در بخش بالایی آن قرار می گیرد.

پمپ پیستونی رادیال

این پمپ را پمپ شعاعی نیز می نامند. چگونگی قرار گرفتن پیستون ها در پمپ، علت نامگذاری آن خواهد بود. زمانی می توان از پمپ رادیال استفاده کرد که مواردی مانند فشار بالا و راندمان زیاد مد نظر باشد.

نحوه محاسبه بازده پمپ رفت و برگشتی

بازده یک پمپ پیستونی در واقع کارایی آن پمپ خواهد بود که در صورت بالا بودن می توان از هدر رفت انواع انرژی جلوگیری کرد، اما دانستن این مقدار بازده نیاز به محاسباتی دارد. به صورت کلی بازده را می توان از طریق تقسیم توان خروجی بر توان ورودی به دست آورد. حال سوال این است که توان های خروجی و ورودی چگونه به دست می آیند؟ برای محاسبه توان خروجی می توان افزایش فشار را در دبی سیال ضرب کرد و برای توان ورودی، سرعت را در گشتاور ضرب کنید. فرمول های زیر می تواند برای محاسبه آن ها به شما کمک کند:

• توان ورودی= سرعت* گشتاور
• توان خروجی = جریان* افزایش فشار

بازه پمپ را می توان از راه دیگری هم بدست آورد. راندمان مکانیکی و راندمان حجمی می توانند به  محاسبه بازده کمک کنند. راندمان حجمی را می توان از طریق دبی و سرعت، و راندمان مکانیکی را به وسیله گشتاور  و فشار بدست آورد.

مزایای پمپ رفت و برگشتی

مانند پمپ های دیگر، این نوع نیز هم دارای مزایا و هم معایبی برای استفاده خواهد بود. این مزایا عبارتند از:

• سرعت تخلیه مداوم در پمپ پیستونی مجاز است.
• نرخ تحویل را می توان به صورت پیوسته می توان یافت.
• در مورد جابجایی مثبت، پرایمینگ مورد استفاده قرار نمی گیرد.
• حفره زایی یا کاویتاسیون در پمپ های رفت و برگشتی مشکلی ایجاد نمی کند و وجود ندارد.

معایب پمپ رفت و برگشتی

همچنین در مورد معایب این پمپ نیز می توان گفت که با وجود این موارد، مانع از استفاده آن نخواهد شد و  برای بسیاری از مصارف کاربرد خواهد داشت. این معایب  عبارتند از:

• این پمپ ها نسبتا گران هستند و برای نصب آن ها در کارکرد مورد نظر معمولا متحمل هزینه بالایی خواهید شد.
• هزینه نگهداری آن نیز بالا خواهد بود و برای تعمیر قطعات آن، باید مبلغ زیادی را کنار بگذارید.
• با خرید یک پمپ پیستونی، متوجه خواهید شد که نسبت به دیگر پمپ ها از اندازه حجیمی برخوردار است و نسبتا هم سنگین خواهد بود.

چرا پمپ را از شرکت تلمبه موتور غرب بخریم؟

هنگام خرید پمپ باید به این نکته توجه داشته باشید که آن را از جای معتبر و با سابقه بخرید تا خیالتان از خریدی که کردید راحت باشد. یکی از بهترین شرکت ها در این زمینه، شرکت تلمبه موتور غرب می باشد. برخی از فعالیت های این شرکت عبارت است از:

1- طراحی ، ساخت و اجرای اتوماسیون صنعتی تابلو برق ، PLC، توزیع ، فرمان و قدرت.

2- طراحی و ساخت انواع بوسترپمپ های آبرسانی ، آتش نشانی و صنعتی دور ثابت و دور متغیر.

3- طراحی و ساخت انواع سلولهای تابلو با بهترین کیفیت و رنگ الکتروستاتیک.

4- ارائه مشاوره و کارشناسی در زمینه های مربوط به صنایع کشاورزی و آبرسانی.

5- تجهیز و برقی کردن چاههای عمیق و نیمه عمیق کشاورزی و صنعتی با اکیپ های مجهز بطور شبانه روزی.

6- تهیه و ساخت انواع لوله های دو سر فلنج اصفهانی، گالوانیزه ، سرپمپ و سر تخلیه.

7- شاسی و کوپله کاری انواع پمپهای فشار قوی گریز از مرکز و موتور ژنراتور.

8- ارائه خدمات پس از فروش در کارگاه و در صورت لزوم در محل ساخت شاسی جهت استفاده از پمپ های پشت تراکتوری