آرایش رک شبکه نقطه‌ی شروع مدیریت موثر زیرساخت‌های فناوری اطلاعات محسوب می‌شود. زمانی که تجهیزات داخل رک به شکلی نامنظم و غیراصولی نصب شوند؛ مدیران شبکه باید زمان زیادی را صرف ردیابی مشکلات و دسترسی به این تجهیزات کنند. از طرف دیگر، کابل‌کشی ضعیف باعث ایجاد محدودیت در جریان هوا به داخل رک شده و این مسئله عیب‌یابی و نگهداری تجهیزات را پیچیده‌تر هم می‌کند. اگر شما با اصول آرایش رک دیواری و ایستاده آشنایی داشته باشید؛ می‌توانید رک خود را به خوبی سازماندهی و مدیریت کنید.

منظور از آرایش رک شبکه چیست؟

آرایش رک ایستاده و دیواری با این هدف انجام می‌شود که بتوان نظم درستی به تجهیزات داخل رک داد. در واقع یک تکنیسین شبکه در هنگام راه‌اندازی رک شبکه، باید اجزای داخلی و دستگاه‌ها را طبق دستورالعمل‌های خاصی کنار هم بچیند تا علاوه بر حفظ نظم داخل رک، دسترسی به این تجهیزات راحت بوده و هیچ وسیله‌ای آسیب نبیند.

اولین مسئله‌ای که برای آرایش رک باید در نظر گرفته شود، انتخاب رک مناسب است. برای انتخاب رک شما دو گزینه دارید؛ رک دیواری و رک ایستاده. رک‌های دیواری برای شبکه‌های کوچک و معمولی به کار می‌روند. ولی برای شبکه‌های بزرگ شما نیاز به رک ایستاده خواهید داشت. از نظر سایز این رک‌ها تنوع زیادی دارند و شما باید نوعی از رک را انتخاب کنید که فضای کافی برای تجهیزات شما داشته و در آینده امکان توسعه‌ی این تجهیزات را فراهم کند.

از طرف دیگر قفسه‌های رک باید به اندازه‌ی کافی بلند باشند تا تهویه و خنک‌سازی تجهیزات به حداکثر برسد. عمق رک نیز باید برای قرارگیری تجهیزات و کابل‌ها و همین‌طور دسترسی راحت، کافی باشد. گام بعدی برنامه‌ریزی آرایش رک دیواری و ایستاده است. شما باید برای نصب تجهیزات و کابل‌کشی تمامی نکات ایمنی، نگهداری، جابجایی‌ها و تغییرات آینده را در نظر بگیرید.

برای آرایش رک به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

برای اینکه یک رک منظم داشته باشید، بهتر است در فکر تهیه‌ی تجهیزات زیر باشید:

• پچ پنل: پچ پنل برای صرفه‌جویی در فضا و چگالی بالای اتصالات کابلی استفاده می‌شود. این تجهیزات هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش داده و خطاهای نصب و پیکربندی را به حداقل می‌رسانند.
• پچ کورد: استفاده از انواع پچ کوردها نسبت به کابل شبکه ارجحیت دارد. پچ کوردها اگر از برندهای مطمئن مثل پچ کورد نگزنس یا لگراند باشند، امکان خرابی کمتری دارند. علاوه بر این به خاطر داشتن رنگ‌های مختلف، برای مدیریت و تفکیک کابل‌ها کاربردی‌ترند.
• نگهدارنده کابل افقی: این نگهدارنده امکان مسیریابی منظم و مناسب کابل‌های شبکه را فراهم کرده و از آن‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کند. این نگهدارنده‌ها را می‌توان برای ایجاد مسیر بین رک‌ها یا برای سوئیچ و پچ پنل استفاده کرد.
• نگهدارنده کابل عمودی: این نوع نگهدارنده از فضاهای اضافه کنار رک برای مدیریت کابل‌های برق و شبکه استفاده می‌کند. مزیت نگهدارنده‌ عمودی این است که دسترسی به اجزای داخل رک را محدود نمی‌کند.
• بست کمربندی و لیبل کابل: این دو وسیله از مهم‌ترین لوازم جانبی برای مدیریت کابل رک محسوب می‌شوند؛ اما، بسیاری از افراد آن‌ها را نادیده می‌گیرند. شما می‌توانید با کمک بست، کابل‌ها را به شکل درستی دسته‌بندی کنید. همچنین با لیبل‌گذاری، مدیریت کابل‌ها راحت‌تر انجام می‌شود.

نکات مهم برای آرایش رک

تفاوت یک رک منظم و یک رک نامنظم کاملا مشهود است؛ خصوصا برای افرادی که با رک و تجهیزات داخل آن سروکار دارند. در واقع اگر با یک نوع رک مواجه شدید که داخل آن حجم عظیمی کابل درهم و برهم قرار دارد و حرارت از داخل آن به بیرون می‌زند؛ مطمئن باشید که این رک به شکلی غیرحرفه‌ای طراحی و چیده شده است. آرایش رک ایستاده و دیواری، نمایی از رک ایجاد می‌کند که وقتی به آن نگاه می‌کنید، از نظم و هماهنگی تجهیزات داخل آن لذت ببرید. البته کار کردن با تجهیزات داخل این رک هم بسیار راحت‌تر خواهد بود. برای اینکه چنین رکی بسازید، کافیست به نکات زیر دقت کنید:

طرح بندی رک

یک مرحله‌ی مهم در آرایش رک دیواری و ایستاده، طرح‌بندی کلی از کاری است که قرار است انجام شود. شما باید یک طرح از تمامی تجهیزات با مکان نصب آن‌ها در رک ترسیم کنید. در اینجا چیدمان تجهیزات و ترتیب قرارگیری آن‌ها باید طبق اصول خاص انجام شود تا امکان جابجایی تجهیزات در آینده را به حداقل می‌رساند.

مکان تجهیزات

در این مرحله تجهیزات باید به نحوی داخل رک قرار بگیرند که فضای خالی داخل قفسه‌ها به حداکثر برسد. ضمن اینکه امکان سرویس‌دهی به تجهیزات و دسترسی به آن‌ها به راحتی فراهم باشد. در این مرحله ممکن است نیاز شود که تغییراتی در طرح ترسیم شده برای رک ایجاد کنید که کاملا طبیعی است. یکی از نکات مهم در این مرحله این است که تجهیزات سنگین داخل رک مثل باتری‌های خارجی، سرورهای بزرگ و سیستم‌های UPS را در پایین‌ترین قسمت رک قرار دهید تا فشار به طبقات بالا به حداقل برسد. همچنین تجهیزاتی که زودتر داغ می‌شوند را به قسمت‌های بالایی رک منتقل کنید تا حرارت آن‌ها داخل رک پخش نشده و سریعا تهویه شود.

توزیع کابل

کابل‌کشی مهم‌ترین بخش در آرایش رک ایستاده و دیواری است. پچ پنل وسیله‌ای است که برای توزیع کابل در رک استفاده می‌شود. این وسیله امکان استفاده از سوئیچ‌های بزرگتر و پورت‌های بیشتر را فراهم می‌کند. از نظر کابل‌کشی کاربرد پچ پنل در رک ضروری نیست و می‌توان آن را با سوئیچ جایگزین کرد؛ اما، استفاده از آن می‌توان تنش‌های ناشی از وجود کابل‌های متعدد در رک را کاهش دهد. در واقع در سیستم کابل‌کشی با تراکم بالا، استفاده از پچ پنل، سازماندهی کابل‌ها را ساده‌تر می‌کند.

از دیگر نکاتی که برای مدیریت کارآمدتر کابل‌ها باید در نظر بگیرید، برچسب‌گذاری است. شما باید روی کابل‌ها و همینطور پورت‌های پچ پنل برچسب زده تا این تجهیزات به راحتی از هم تفکیک شوند. برچسب یا لیبل کابل دقیقا به همین منظور استفاده می‌شود. برای برچسب‌گذاری کابل‌ها سعی کنید در همان ابتدای کار و قبل از نصب کابل دو سر آن را برچسب زده و نام دستگاه را روی آن و روی پورتی از پچ پنل که قرار است نصب شود بنویسید. همانطور که جلوتر گفتیم استفاده از پچ کوردها با رنگ‌های متفاوت هم یک روش کاربردی برای جداسازی و نشانه‌گذاری کابل‌هاست.

از دیگر ابزارهای مدیریت بهتر و کارآمدتر کابل‌ها، نگهدارنده‌های افقی و عمودی کابل و بست‌های کمربندی هستند. این ابزارها با دسته‌بندی و جداسازی کابل‌ها کار شناسایی و تفکیک کابل‌ها را ساده‌تر می‌کنند. ضمن اینکه نگهدارنده‌ها کابل‌ها را در مقابل آسیب‌های فیزیکی حفاظت کرده و فضای داخل رک برای تهویه را افزایش می‌دهند.

سیستم خنک‌سازی

با افزایش تراکم تجهیزات داخل رک، استفاده از سیستم خنک‌کننده در آرایش رک شبکه، یک عامل مهم محسوب می‌شود. افزایش دما باعث افزایش مصرف برق و همینطور بالا رفتن نرخ خرابی تجهیزات می‌شود. همچنین کابل‌کشی مدیریت نشده می‌تواند جریان هوا را مسدود کرده و از توزیع هوای خنک داخل رک جلوگیری کند. بنابراین بسیار مهم است که سیستم خنک‌کننده داخل رک را کارآمد کنیم. جایگذاری درست تجهیزات، نصب بهینه‌ی کابل‌ها و استفاده از فن‌های رک در صورت نیاز می‌توانند این مشکلات را به حداقل برسانند.