نگاهی به توسعه فرهنگی چین در زیمبابوه

منبع:پایگاه تحلیلی جامعه و فرهنگ ملل

روابط چین و زیمبابوه به دهه 1960 برمی گردد، زمانی که چین به آموزش و تامین مبارزان چریکی در مبارزه با حکومت اقلیت سفیدپوست کمک کرد. دو کشور در 18 آوریل 1980، روز استقلال زیمبابوه، رسما روابط دیپلماتیک برقرار کردند. از سال 2003، که زیمبابوه پس از درگیری با کشورهای غربی، به نقض حقوق بشر و تقلب در آرا توسط رئیس جمهور وقت، رابرت موگابه، متهم شد، به دنبال افزایش همکاری ها با چین و همچنین روسیه بوده است و هر روز این روابط افزایش یافته است. چین همچنین به طور گسترده در ساخت و تامین مالی پروژه های زیرساختی (از انرژی گرفته تا صنعت، معدن و کشاورزی) با بودجه کلان در زیمبابوه مشارکت دارد که این پروژه ها شامل بازسازی فرودگاه های بزرگ، ساخت کالج دفاع ملی،‌ ساخت پارلمان زیمبابوه و بسیاری دیگر از پروژه ها را شامل می شود.

کمک مالی و سرمایه گذاری چین برای توسعه زیمبابوه:

زیمبابوه و چین از روابط دوجانبه خوبی برخوردارند که به مبارزات آزادی‌بخشی بازمی‌گردد که منجر به استقلال زیمبابوه در سال 1980 شد. فقط طی سال 2000 تا 2012، تقریباً 128 پروژه مالی توسعه رسمی چین در زیمبابوه از طریق گزارش های رسانه های مختلف شناسایی شده است. این پروژه ها از وام 670 میلیون دلاری برای توسعه سد برق آبی در دریاچه کاریبا، تا قرارداد 500 میلیون دلاری برای تامین مالی تولید محلی پنبه زیمبابوه، یا قرارداد وام برای تهیه ماشین آلات کشاورزی به کشاورزان زیمبابوه متغیر است. در سال 2016، جمهوری خلق چین 40 میلیون دلار از بدهی خود را بخشید. تنها در سال جاری، بین ژانویه تا سپتامبر، تجارت بین دو کشور 29.9 درصد افزایش یافته و به 1.734 میلیارد دلار رسیده است. چین ساختمان شش طبقه و باشکوه و بزرگ 200 میلیون دلاری پارلمان را در حدود 18 کیلومتری غرب پایتخت، هراره، به عنوان "هدیه" تامین مالی کرد و این نشان دهنده نفوذ فزاینده آن بر مستعمره سابق بریتانیا است. این غول آسیایی در سه سال گذشته بیش از 2 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است تا به بزرگترین سرمایه گذار خارجی در زیمبابوه تبدیل شود و با استناد برخی آمار،‌شرکت های چینی تا 100.000 شغل ایجاد کرده اند .

اقدامات فرهنگی چین در زیمبابوه

فرصت های اقتصادی ایجادشده ناشی از حضور شرکت های چینی در زیمبابوه باعث شده تا تقاضا برای آموزش زبان چینی، علاقه مندی به فرهنگ چینی و درخواست برای توسعه همکاری های فرهنگی مطرح شود. مهمترین مرکزی که برای ترویج زبان و فرهنگی چینی فعالیت می کند موسسه کنفسیوس است. این موسسه فعالیت های گسترده ای در زیمبابوه دارد و آموزگاران محلی نیز با توجه به وجود این علاقه مندی، همواره مورد حمایت این موسسه کنفسیوس قرار می گیرند.

تلاش های دولت چین برای تبادلات وسیع فرهنگی با آفریقا فعالیت می کنند. مؤسسه کنفوسیوس معمولا در قالب یک اقدام مشترک بین چین و دانشگاه های خارجی، فعالیت خود را آغاز می کنند. دولت چین نیز به نوبه خود، مبلغی بین 100  تا 200 هزار دلار را برای هزینه آغاز بکار در دو سال اول تأمین می کند. علاوه براین، با اعزام مدیر و معلم، مواد درسی، سایر هزینه های جاری را نیز پوشش می دهد.  در سال 2007 مؤسسه کنفوسیوس در ساختارهای آکادمیک دانشگاه زیمبابوه تشکیل شد. این اقدام تا حد زیادی موفقیت آمیز بوده است و هم اکنون هزاران فراگیر زبان چینی در دانشگاه زیمبابوه تربیت شده و در حال تحصیل هستند.  

پروفسور مشیری(  Pedzisai Mashiri)، مدیر موسسه کنفوسیوس در دانشگاه زیمبابوه می گوید که یکی از اهداف این موسسه ترویج زبان و فرهنگ چینی در زیمبابوه است. از آنجایی که دولت زیمبابوه هنوز زبان چینی را در برنامه درسی ملی مدارس ابتدایی و متوسطه وارد نکرده است، مدارسی که کلاس‌های کنفوسیوس را میزبانی می‌کنند، زبان چینی را به عنوان یک فعالیت فوق برنامه ارائه می‌کنند. بیش از هزار دانشجو از سال 2009  آموزش زبان چینی را از طریق این موسسه دریافت کرده اند. برخی از این دانشجویان نیز ژس از اتمام تحصیل برای تحصیلات عالیه به چین اعزام می شوند. پروفسور مشیری می گوید برنامه هایی برای افتتاح حداقل پنج مرکز آموزشی چینی دیگر در سایر نقاط کشور زیمبابوه و ساختن ساختمان موسسه کنفوسیوس در دانشگاه زیمبابوه وجود دارد.

علاقه افراد بومی به فراگیری زبان چینی

یک از دانشجویان (بلسینگ)، می‌گوید که تسلط بر زبان چینی بسیار مفید بوده است، او پس از اتمام دوره تحصیلی خود در سال 2014 در دانشگاه زیمبابوه ، بورسیه ای از موسسه کنفوسیوس دریافت کرد تا به مدت یک سال به تحصیل زبان در یکی از دانشگاه های چین ادامه دهد. وقتی او به خانه بازگشت، کمتر از یک ماه طول کشید تا شغلی به عنوان مترجم در یک شرکت چینی که تجهیزات معدنی در هراره، پایتخت زیمبابوه می فروشد، پیدا کند. او می گوید که برخی از دوستانش که در رشته های دیگر تحصیل کردند و در همان سال فارغ التحصیل شدند، هنوز بیکار هستند. هجوم اتباع و مشاغل چینی فرصت های شغلی بی شماری برای زیمبابوه ای ها به وجود می آورد. یادگیری زبان چینی در بین دانشجویان دانشگاه و متخصصان جوان در زیمبابوه به طور فزاینده ای محبوب شده است. نائومه چاکانیا، اقتصاددان و محقق ارشد موسسه تحقیقات توسعه اقتصادی زیمبابوه در کارگروه و کار می‌گوید: «وقتی چینی‌ها به زیمبابوه می‌آیند، معمولاً مترجم خود را دارند، بنابراین داشتن افراد محلی که زبان و فرهنگ را می‌فهمند، یک گام رو به جلو برای درک نحوه کار چینی‌ها است.

مرکز طب چینی:

یکی دیگر از موارد گسترش فرهنگی چین در زیمبابوه راه اندازی مراکز طب سنتی است. در سال 2020، مرکز طب سنتی چینی زیمبابوه-چین (TCM) و طب سوزنی، در این کشور در پایتخت (هراره)، افتتاح شد. سفیر چین در زیمبابوه گو شائوچون گفت که افتتاح این مرکز فصل جدیدی از همکاری در بخش بهداشت بین چین و زیمبابوه است. اونیاس ندورو، مدیر طب مکمل و یکپارچه سنتی در وزارت بهداشت و مراقبت از کودکان زیمبابوه، گفت که سیستم مراقبت های بهداشتی سنتی چین درس های ارزشمندی را به زیمبابوه ارائه می دهد.

ایجاد مرکز فرهنگی:

در سال 2019، سفیر چین در زیمبابوه گفت که چین آماده است تا با دولت در ایجاد یک مرکز فرهنگ چینی در هراره اقدام کند، جایی که فرهنگ‌های متنوع دو کشور تحت طرح کمربند و جاده (BRI) آموزش داده می‌شود. طرح کمربند و جاده ابتکاری است که دولت چین در سال 2013 به منظور تشویق هماهنگی بیشتر سیاست جهانی، اتصال زیرساخت ها، سرمایه گذاری و همکاری تجاری، یکپارچگی مالی، فرهنگی ارائه کرد. سفیر چین گفت که این مرکز برنامه های تبادل فرهنگی را تسهیل می کند که شاهد افزایش تعداد سفرهای هنرمندان زیمبابوه و چینی به هر دو کشور خواهد بود.

برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری:

یکی از راه های آشنایی مردم با فرهنگ سایر کشور برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری است. بر این اساس جشنواره هایی برای اشنایی مردم با فرهنگ چینی در زیمبابوه برگزار می شود. هدف از این جشنواره ها در نگاه اول معرفی فرهنگ و هنر چین است و در نگاه عمیق تر شناسایی نخبگان،‌ افراد موثر و هنرمندان و اعطای بورس و فرصت های مطالعاتی و حتی سفر رایگان برای دیدن چین است. هجوم سرمایه گذاری های چینی در این کشور در دهه گذشته باعث شده است که افراد بیشتری به دنبال یادگیری این زبان و فرهنگ و رسوم چینی باشند.

نتیجه گیری:

همانطور که در متن گزارش اشاره شد توسعه فرهنگی چین با توسعه اقتصادی این کشور درهم تنیدگی دارد. موسسه کنفسیوس وظیفه توسعه زبان،‌ فرهنگ و اداب و رسوم چین در سراسر جهان را دارد. نکته قابل توجه در این گزارش آن است که موسسه کنفسیوس معمولا در یکی از دانشگاه های معتبر سایر کشورها تاسیس می شود و جزئی از فضای آکادمیک آن دانشگاه می شود. بر این اساس چین افراد علاقمند به زبان چینی را آموزش می دهد و پس از فارغ التحصیلی زمینه سفر این افراد را  برای آشنایی و سفر به این کشور فراهم می کند. همچنین چین با سرمایه گذاری عظیم خود و آوردن تکنولوژی به زیمبابوه،‌ مشکل اشتغال فراگیران زبان چینی را حل کرده است و افراد مطمئن هستند که با فراگیری این زبان می توانند مشغول به کار شوند. لذا استقبال از یادگیری این زبان بسیار زیاد است.