نومیدی در جبهه مخالفین اردوغان؛ ائتلاف ۶ گانه در ترکیه از هم می‌پاشد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، انتخابات بهار امسال در ترکیه، حزب عدالت و توسعه و رهبر این حزب یعنی رجب طیب اردوغان را خشنود کرد اما به اردوگاه مخالفین او، حس سرخوردگی، نومیدی و ناتوانی برد. این روزها شاهد اظهارات رهبران احزاب مخالف اردوغان هستیم که هر کدام از آنها اعلام می کنند برای انتخابات شهرداری ها که قرار است در فروردین 1403 برگزار شود، لیست مستقل می دهند و زیر یک چتر واحد فعالیت نخواهند کرد.

شواهد نشان می دهد که در صورت متفرق شدن ائتلاف 6 حزبی و ارائه لیست مستقل برای رقابت آتی، همه چیز به نفع اردوغان و شریک او دولت باغچلی پیش خواهد رفت و حتی بعید نیست که شهرداری های 3 کلانشهر استانبول، آنکارا و آدانا که پس از 17 سال از دست حزب حاکم درآمده بود، از چنگ مخالفین بیرون آورده شود.

روزنامه سوزجو به عنوان پرتیراژترین روزنامه ترکیه، از مهمترین تریبون های مخالفین اردوغان، در تیتر و عکس صفحه نخست خود، با اشاره به سخنان مرال آکشنر در مورد ارائه لیست مستقل انتخاباتی، اعلام کرده که آکشنر تیر آخر را به ائتلاف زده و حالا هر حزبی، برای تصاحب شهرداری های کوچک و بزرگ ترکیه، نامزد مستقل خود را معرفی می کند.

این درحالی است که اردوغان برای تحمیل شکست بر مخالفین، اسامی چندین وزیر سابق و چهره های مشهور را در اختیار شورای سیاسی حزب خود گذاشته و از آنها خواسته کمپین انتخاباتی را به شکل حرفه ای و قدرتمندانه پیش ببرند.

چه کسی مقصر است؟

یکی از مهمترین موضوعات مشترک بسیاری از تفسیرهای سیاسی در روزنامه های ترکیه، کشف مقصر اصلی در جریان شکست مخالفین اردوغان است. در حالی که برخی از تحلیلگران و سیاستمداران، همه کاسه کوزه ها را بر سر کمال کلیچدار اوغلو می شکنند، مفسرین دیگر معتقدند که یافتن دلیل شکست به این آسانی نیست و از طرفی، خود کلیچدار اوغلو هم دیدگاه دیگری دارد.

مهمت اوجاکتان از تحلیلگران سیاسی ترکیه معتقد است:«در کشورهایی مانند ترکیه که حال و هوای ایدئولوژیک و کیش شخصیتی سیاستمداران غالب است، سبک و زبان سیاست، بسیار تند و خشن است. در چنین فضایی، طبیعتاً فرهنگ اجماع ضعیف است و هر کسی ساز خودش را می زند. از تجربیات تاریخ سیاسی ما برمی آید که وقتی احزاب ما دور هم جمع می شوند تا در مورد مسائل کشور صحبت کنند و حتی ائتلاف تشکیل دهند، متاسفانه به خاطر فقدان فرهنگ اجماع، به جایی نمی رسند. تازه ترین نمونه آن ائتلاف ملت بود که توسط 6 حزب تشکیل شد. ما تصور می کردیم که  این یک الگوی بسیار ارزشمند برای دموکراسی ترکیه خواهد بود. اما پس از شکست در انتخابات، این ائتلاف به راحتی از هم پاشید».

اوجاکتان همچنین به این موضوع اشاره کرده که ائتلاف اردوغان – باغچلی، همچنان به عنوان یک جبهه قدرتمند سرجایش مانده و به فعالیت خود ادامه دهد و امیدی برای وحدت مجدد مخالفین وجود ندارد. شهروندان عادی نیز همچنان گرفتار فقر هستند و  جوانانی امید خود را به آینده از دست داده اند.

در نظام کنونی، پیروزی در انتخابات بدون ائتلاف به ویژه در کلانشهرهای خاص ترکیه ممکن نیست. اگر اپوزیسیون، دعواهای کارهای بیهوده را رها نکند و به خود نیاید، همچنان مردم را دلشان ناامید خواهند کرد.

حساب و کتاب آرای استانی احزاب مختلف، نشان می دهد اگر مخالفین متحد نشوند، راه برای پیروزی اردوغان در اغلب 81 استان ترکیه هموار خواهد شد.

ابراهیم کیراز از مفسرین سیاسی اقتصادی ترکیه می گوید: «این روزها احزاب اپوزیسیون با یکدیگر اختلاف دارند. از یک سو یکدیگر را مقصر شکست انتخاباتی می دانند، از سوی دیگر در مورد ائتلاف یا عدم ائتلاف در انتخابات محلی بعدی بحث می کنند. آیا آنها فکر می کنند که مردم به این مسائل سطحی اهمیت می دهند؟ در ترکیه امروز تنها یک واقعیت سیاسی وجود دارد که نباید از آن غافل شد. حزب حاکم مورد تایید عمومی قرار گرفت و شکست انتخاباتی اپوزیسیون باعث ناامیدی بزرگی در رای دهندگان مخالف شد. پس مخالفین باید قبل از هر چیز امید و روحیه را به مردم بازگردانند. آنان باید دست از لجبازی بردارند. پیروزی در انتخابات، بدون ائتلاف بسیار دشوار است و هیچ افق روشنی وجود ندراد».

دیدگاه عمومی بخشی از سیاستمداران ترکیه از جمله خانم مرال آکشنر این است که کمال کلیچدار اوغلو مرتکب یک خطای استراتژیک و خودخواهانه شد و اگر اجازه می داد که به جای او، اکرم امام اوغلو یا منصور یواش، شهرداران استانبول و آنکارا نامزد شوند، اردوغان شکست می خورد.

مراد یتکین از تحلیلگران مشهور ترکیه نیز تقریباً همین دیدگاه را دارد و حتی کلیچدار اوغلو را به این متهم کرده که در انتخابات سال 2018 میلادی، عمداً محرم اینجه را نامزد کرد تا کارت او بسوزد.

او می گوید: «چرا کلیچدار اوغلو محرم اینجه را به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری معرفی کرد با وجود اینکه مشخص بود او نمی تواند در انتخابات 2018 پیروز شود؟ چرا خودش نامزد نشد؟ چون می دانست که شکست می خورد. در انتخابات اخیر نیز کلیچدار اوغلو برنامه خاصی برای اداره کشور نداشت و حتی خودش هم باور نمی کرد پیروز شود. با این حال کنار نرفت و فرد دیگری را نامزد نکرد. آیا کلیچدار اوغلو که از اردوغان به دلیل خودکامگی انتقاد می کند، خودش یک خودکامه نیست؟ اما علاوه بر کمال بیگ، دیگر 5 رهبر ائتلاف 6 حزبی نیز مقصر هستند. آنها برای پیروزی در انتخاباتی که آن را برای ترکیه امری حیاتی نامیدند، صدها صفحه برنامه نوشتند اما در مورد معرفی نامزد مشترک، ماه ها تعلل کردند و انرژی خود و مردم را هدر دادند».

مراد یتکین در ادامه از رهبران ائتلاف مخالفین اردوغان انتقاد کرده و تقسیم پست هایی همچون معاونت ریاست جمهوری و وزارتخانه ها را به عنوان رفتاری قلمداد کرده که هدف آن، برداشتن تکه ای از کیک قدرت است و نه مشارکت برای تحمیل یک شکست سنگین بر اردوغان و قدم نهادن در مسیر توسعه سیاسی ترکیه.

در پایان باید گفت، با توجه به اهمیت جایگاه و تاثیر شهرداری ها در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ترکیه، انتخابات شهرداری ها و اعضای مجالس شهرها و روستاها، کم اهمیت تر از انتخابات پارلمان نیست. احزابی که چند شهرداری مهم در اختیار نداشته باشند، حتی با وجود حضور در پارلمان، عملاً ابزار و امکانات چندانی برای تداوم حیات اجتماعی و توسعه رابطه با مردم در اختیار ندارند و در صورتی که مخالفین، در سال 2024 میلادی، شکست سنگینی بخورند و اغلب شهرداری ها به دست آکپارتی بیفتد، فضای سیاسی و دموکراسی در ترکیه بسته تر خواهد شد و احزاب مخالف، شانس و مجال چندانی برای جذب آرای مردم در انتخابات سراسری 2028 میلادی نخواهند داشت.