چرا ترکیه به «دفاع هوایی اروپا» پیوست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها مقامات دولت ترکیه و به ویژه اعضای دفاعی و امنیتی تیم اردوغان، خوشحال به نظر می رسند. چرا که منع و دست اندازی برای ارسال جنگنده های اف 16 صفر کیلومتر آمریکا به ترکیه، باقی نمانده است. اما این یگانه خبر دفاعی مهم ترکیه نیست و این کشور، رسماً در جمع کشورهای عضو سامانه دفاع هوایی اروپا نیز حضور پیدا کرده است.

زمانی که ژنرال یاشار گولر وزیر دفاع کابینه اردوغان، به طور رسمی پای اسناد مربوطه را امضا کرد، نشان داد که پیوستن به ائتلاف اعضای این سامانه هوایی، معانی سیاسی روشنی دارد. به باور کارشناسان سیاسی، پیوستن ترکیه به سامانه دفاعی اروپایی ها، نشان دهنده این است که آنکارا درباره ایفای نقش در ائتلاف ناتو و غرب ملاحظات ویژه دارد و نمی تواند مداوماً در کنار روسیه باشد. چرا که اساساً، هدف اصلی از ایجاد سامانه جدید برای دفاع از حریم هوایی کشورهای اروپایی، صف آرایی در برابر حملات احتمالی روسیه است.

آلمان پیشقدم شد، ترکیه هم وارد شد

سامانه دفاع هوایی اروپا که به بیانی دیگر به «سپر آسمان اروپا» شهرت دارد، در واقع یک ابتکار عمل دفاعی است که در سال 2022 میلادی توسط اولاف شولتس، صدراعظم آلمان به منظور تقویت دفاع هوایی اروپا در بحبوحه جنگ اوکراین راه ‌اندازی شد.

حتی کشور بیطرفی مانند سوئیس نیز به این سامانه پیوسته و اتریش نیز از کشورهایی بود که خیلی زود از ابتکار آلمان ها حمایت کرد. این پروژه متکی بر سامانه‌ دفاع ضدهوایی کوتاه برد آلمانی موسوم به Iris-T، دفاع هوایی میان‌ برد با کمک سامانه پاتریوت آمریکایی و دفاع هوایی با برد بلند بر پایه سامانه ضدهوایی آمریکایی-اسرائیلی موسوم به ARROW-3است.

خیلی زود کشورهایی همچون انگلیس، کشورهای حوزه دریای بالتیک، بلژیک، هلند، فنلاند، نروژ و سوئد، با پیوستن به این اتحاد موافقت کردند و یونان و ترکیه نیز در این جمع حاضر شدند و جمع اعضای حاضر در این ابتکار به 21 کشور رسید.

بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان رسماً اعلام کرده که ترکیه و یونان در طرح سپر آسمان اروپا (ESSI) شرکت کرده اند و این اقدام باعث شده که گروه مزبور، قدرتمندتر شود. هدف سپر آسمان اروپا یا ESSI، ایجاد یک سیستم دفاع هوایی مشترک با صلاحیت موشکی ضد بالستیک در اروپا است.

اگر با آمریکا هستی، به جمع ما خوش آمدی

خیلی وقت بود که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه از طرق مختلف، به آلمان ها پیام داده و گفته بود، مایلیم در سپر اروپا حضور داشته باشیم. اما آلمان منتظر چراغ سبز آمریکا بود.

درست زمانی که تنش و اختلاف در مورد فروش جنگنده اف 16 به ترکیه به پایان رسید، موانع اروپایی نیز از میان برداشته شد و ژنرال یاشار گولر در یک سفر آسان چند ساعته، سند عضویت را در برلین امضا کرد و به کشورش بازگشت.

بنابراین مشارکت ترکیه در ESSIیا همان سپر اروپایی، گام مهمی تلقی می شود و در عمل، باعث تقویت روابط آنکارا با متحدان ناتو خواهد شد. ESSIبرای استفاده از سامانه‌های دفاعی چندلایه در برابر موشک‌هایی با بردهای مختلف طراحی شده و شامل برد متوسط ​​(35 کیلومتر) IRIS-T SLMآلمان، برد بلند (100 کیلومتر) ساخت ایالات متحده پاتریوت و برد بسیار دور ( 100+ کیلومتر / خارج از جو) ساخت آمریکا- رژیم صهیونیستی شامل سیستم هایی مانند Arrow-3است.

تناقض عجیب ترکیه در سپر اروپا

همچنان که گفته شد، ایجاد یک گروه دفاع موشکی جدید در اروپا، با این هدف صورت گرفته که کشورهای عضو در برابر تهدیدات احتمالی روسیه، تدبیر دفاعی داشته باشند. اما ترکیه در حالی در این گروه عضو شده که سامانه های پدافند هوایی اس-400 را از روسیه در سال 2019 میلادی خریداری کرده و این قرارداد شگرف، باعث شد که ترکیه مورد تحریم تسلیحاتی آمریکا و متحدان قرار بگیرد. خرید اس 400 روسی، همچنین موجب آن شد که ترکیه از لیست تولیدکنندگان و خریداران جنگنده پیشرفته اف 35 نیز بیرون انداخته شود.

قبلاً پیش بینی می شد که ترکیه در تدارک خرید سوخوی روسی است و به طور کامل در کنار این کشور قرار می گیرد و از ناتو، دور و دورتر می شود. در یک ماه اخیر، اتفاقات جدیدی روی داده که تمام آن پیش بینی ها را ابطال کرده است. مهمترین رویدادهای مزبور را می توان به این شکل دسته بندی کرد:

1.اردوغان ناچار شد با وجود بهانه گیری و تعلل بسیار، با عضویت سوئد در پیمان نظامی ناتو موافق کند.

2.آمریکایی ها نیز حاضر شدند به پاس تبعیت اردوغان از درخواست ناتو، موانع فروش جنگنده اف 16 به نیروی هوایی ترکیه را بردارند.

3.ویکتوریا نولاند معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا در سفر به ترکیه و در مصاحبه با سی.ان.ان ترک اعلام کرد که اگر ترکیه از خیر موشک اس 400 بگذرد، می تواند دوباره به لیست جنگنده اف 35 بازگردد.

4.ترکیه اختلافات بسیار با یونان را فریز کرده و به سپر اروپایی پیوست.

5.مقامات آنکارا، فتیله حمایت از تجزیه جزیره قبرس و تاکید بر ساختار دو دولتی قبرس را پایین کشیده اند.

6.مقامات کشورهای اروپایی شریک در تولید هواپیمای جنگنده یوروفایتر از جمله انگلیس، اسپانیا، آلمان و ایتالیا، بی میل نیستند به ترکیه هواپیما بفروشند.

همه این اتفاقات در حالی روی داده که ترکیه در پرونده جنگ روسیه – اوکراین، یک سیاست میانه را برگزیده است.

اردوغان از سویی، حامی تاتارهای کریمه است و الحاق کریمه به روسیه را غیرقانونی می داند و در جریان جنگ، بیش از 10 فروند پهپاد مسلح بیرقدار به اوکراین صادر کرد و از دیگر سو، با پوتین رفاقت نزدیک دارد و حضور زرسالاران بزرگ روس و صاحبان موسسات مالی روسیه در بازار تکیه، صدای آمریکا را درآورده است.

حال باید دید با توجه به حساسیت پوتین به تحرکات ناتو و کشورهای اروپایی و تعویق سفر او به آنکارا، آیا همکاری دفاعی و امنیتی بین ترکیه و روسیه در آینده نیز ادامه خواهد یافت یا نه.