ریشه درگیری‌های کنونی در اسرائیل چیست؟
شلیک راکت‌های فلسطینی به سوی اسراییل و شلیک موشک‌های اسراییل به سوی نیرو‌های حماس، آرامش مدیترانه را از بین برده است و روز‌های سرنوشت ساز و سختی در انتظار دو طرف دعوا وجود دارد. بخصوص با رویکرد‌های افراطی دولت جدید نتانیاهو که در تاریخ این منطقه بی سابقه است.
علیرضا مجیدی، مدیر بخش خاورمیانه اندیشکده جریان، درباره زمینه‌های جنگ فعلی اسراییل و فلسطین به «انتخاب» گفت: مسئله اول روش تامین امنیت سرزمین‌های اشغالی است. در این زمینه گروه‌های سیاسی مختلف اسرائیل دارای اختلافات اساسی هستند. دومین بزرگ‌ترین جریان تشکیل دهنده دولت فعلی، جریان «صهیونیستم مذهبی» است که در انتخابات در قالب ائتلاف دو حزب حضور یافت و موفق شد ۱۴ کرسی کنست را به دست آورد. رهبران این ائتلاف آقایان «بتزلائل اسموتریچ» و «ایتامار بن‌گویر» هستند و عمده پایگاه اجتماعی و سبد رأی آنان، شهرک‌نشینان اسرائیلی در داخل کرانه باختری بود.
او افزود: برای توضیح بیش‌تر باید عرض کنم تل‌آویو در زمان تشکیل دولت خودگردان متعهد شد کرانه باختری را تخلیه کند؛ اما طی بیش از سه دهه با شهرک‌سازی و اسکان یهودی‌های مهاجر، عملا کرانه باختری را به سه قسمت مجزا تقسیم کرده است. بالاترین آراء لیست صهیونیسم مذهبی از همین مناطق به‌دست آمد؛ زیرا یکی از شعار‌های تند انتخاباتی آن‌ها این بود که ما از شما شهرک‌نشین‌ها در مقابل فلسطینی‌ها جوری دفاع می‌کنیم که آن‌ها را با «سرب داغ» از بین می‌بریم. در واقع در محاسبات این‌ها، «دولت خودگردان فلسطین» مطلقا موضوعیت ندارد.
مجیدی اضافه کرد: این‌ها در دولت نتانیاهو «وزارت امنیت داخلی» و «وزارت اقتصاد» را به طور کامل در اختیار گرفته و در وزارت دفاع و... نیز سهم بالایی را در اختیار دارند. بن‌گویر به عنوان وزیر امنیت داخلی طرحی را به کنست (پارلمان) برد و خواستار تشکیل یک سازمان نظامی مستقل به نام «گارد ملی» بود. گارد ملی مستقل از پلیس و ارتش بوده و عملا به یک سازمان شبه‌نظامی در اختیار راست‌های افراطی تبدیل می‌شود. از دیگر موارد جنجالی که این طیف افراطی دنبال می‌کند «قانون مصونیت نیروی نظامی اسراییل» است که به نظامیان اجازه می‌دهد به هر «عربی» مشکوک شدند تیراندازی کنند و از مصونیت قضایی کامل برخوردار باشند.
این رویکرد افراطی ضد عربی حتی با نگرش کلاسیک اسرائیل هم در تضاد است.
او اضافه کرد: در کتاب مقدس یهود، سه عید مشخص شده که مناسک آن شبیه به «حج» در دین اسلام است. حج آن‌ها نیز اینگونه است که باید به بیت المقدس بیایند و یک گوسفند را به عنوان قربانی ذبح کنند. ذبح قربانی باید در صحن مسجد الاقصی صورت گیرد یا دست کم خون آن در صحن ریخته شود. اما خب این مناسک در طول تاریخ اجرا نمی‌شد.
او افزود: در زمان تأسبس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ بن کوریون و سران رژیم (دولت) متعهد شدند تا اداره مسجد الاقصی در اختیار پادشاهی هاشمی در اردن بوده و تغییر در وضعیت اماکن مقدس مسلمانان و مسیحیان پدید نیاید. تمام نهاد‌های بین المللی نیز مسجد الاقصی را تحت اداره پادشاهی هاشمی (اردن) می‌دانند.
مجیدی ادامه داد: اما طی دهه‌ها، برخی گروه‌های افراطی یهودی خواستار تغییر این معادله بودند که یکی از نمونه‌های بارز آن تروریست‌های «کاهانیست» بودند که اعتقاد داشتند کل سرزمین مقدس باید خالی از سکنه غیریهود باشد. این‌ها به قدری افراطی بودند و دست به اقدامات تروریستی زدند که حتی ایالات متحده هم آنان را تروریست می‌داند.
او افزود: ایتامار بن‌گویر که الان وزیر امنیت داخلی است، عضو همین گروه تروریستی بود و حتی تا الان هم حق ورود به خاک آمریکا را ندارد؟! او طی سال‌های اخیر در حزب جدید خود تاکید می‌کرد یهودی‌ها باید آزادانه وارد مسجد الاقصی شوند و به صورت خاص، در این مناسبت‌ها مسجد باید در اختیار یهودیان باشد تا اعمال مذهبیشان را انجام دهند.
مجیدی اضافه کرد: امسال ماه مبارک رمضان با «عید پاک یهودی‌ها» همزمان شد که یکی از اعیاد سه‌گانه پیش‌گفته است. در همین راستا ایتامار بن‌گویر به پلیس مسلح دستور داد تا معتکفین و نمازگزاران مسلمان را از مسجد اخراج کنند. به این ترتیب درگیری‌های سنگین سه‌شنبه شب پیش آمد و نظامیان تا بن دندان مسلح به نمازگزاران مسلمان حمله و مسجد الاقصی را تصرف کردند.
مجیدی گفت: این دو موضوع در کنار هم به اضافه رفتار وحشیانه و خشونت شدید پلیس اسراییل موقع بیرون راندن نمازگزاران، مجموعا واکنش‌هایی را برانگیخت که جنگ فعلی را ایجاد کرد.
علیرضا مجیدی در ادامه درباره تفاوت‌های جنگ اخیر میان اسراییل و فلسطین با جنگ‌های ادوار قبل افزود: یک اتفاقی که در این جنگ افتاده این است که مقاومت فلسطینی از خاک لبنان شلیک می‌کند. طرف اسراییلی و لبنان نیز اتفاق نظر دارند که طرفین لبنانی یعنی حزب الله و ارتش لبنان نیز وارد این جنگ نشده‌اند؛ اما راکت‌های فلسطینی حماس از اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی واقع در لبنان به سمت اسراییل شلیک می‌کنند. این اتفاق نشان می‌دهد که آن‌ها توانسته اند جبهه‌های عملیاتی را گسترش دهند، یعنی باز کردن جبهه‌های عملیاتی جدید که دیگر از غزه و فلسطین گذشته است.
او ادامه داد: مسأله بعدی، روند افزایش «خوداگاهی هویتی» یا تقویت «باور به هویت فلسطینی» در میان عرب ۴۸ است. به این ترتیب علاوه بر غزه و کرانه باختری، جوانان عرب‌تبار در عمق اراضی ۴۸ نیز علیه اشغالگران و شهرک‌نشینان عملیات می‌کنند. به این ترتیب، اسرائیل در چهار جبهه همزمان درگیر می‌شود؛ غزه، کرانه باختری، عمق اراضی ۴۸ و مرز‌های شمالی (لبنان).
او گفت: الان اگر نتانیاهو کوتاه بیاید، باعث تقویت جغرافیایی مقاومت شده است. اگر بخواهد چند رهبر درجه یک مقاومت فلسطین را ترور کند و پرونده را ببندد که مهم‌ترین آن «یحیی السنوار» رئیس جنبش حماس در غزه است. اما این کار یک اشراف اطلاعاتی دقیق می‌خواهد و تا الان نشانه اش را ندیده ایم. اگر نتواند چند کار این چنینی انجام دهد، نتانیاهو در وضعیت سختی گرفتار می‌شود و باید در خصوص عملیات زمینی در غزه تصمیم بگیرد.
مجیدی گفت: ریسک عملیات زمینی بسیار بالاست. اگر به دستاورد جدی برسند موقعیت نتانیاهو تقویت می‌شوند اگر موفق نشوند مانند جنگ غزه در سال ۲۰۰۸ می‌شود. موقعیت سیاسی نتانیاهو نیز در داخل به گونه‌ای است که در صورت شکست در جنگ بازنشسته سیاسی می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید