ایران و مصر از اختلافات عمیق گذشته عبور کرده‌اند

گروه سیاست نامه نیوز: ️منابع دیپلماتیک مصری خبر دادند که در روزهای اخیر دور تازه‌ای از مذاکرات میان مقامات امنیتی ایران و مصر برگزار و به توافقاتی منجر شده است.

کیومرث یزدان پناه درو در گفتگو با نامه نیوز درباره اهمیت توافق امنیتی بین ایران و مصر گفت: روابط مصر و ایران که پس یک دوره طولانی از آشفتگی ها خلاصی پیدا کرده و در یک مسیر نسبتا عقلانی قرار گرفته، بیشتر از هر چیز در زمینه امنیتی و فراهم سازی مقدمات امنیت پایدار در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا حائز اهمیت است.

وی افزود: منطقه خاورمیانه بیش از یکصد سال است زبر تاخت و تازه‌تازهای کمر شکن قدرت های فرامنطقه ای بوده و تن رنجور این منطقه استراتژیک و مهم، از جنگ های متعدد و افتراقات وحشتناک قومی ، قبیله ای و ایدولوژیک گرایی های کاذب و افراط و تفریط به ستوه آمده و به نظر وقت آن رسیده که عقل گرایی جمعی بواسطه حکومت ها و ملت های منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برای همیشه جایگزین روش های غلط گذشته بشود.

استاد جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک دانشگاه تهران اظهار کرد: در همین راستاد بازگشت دو کشور ایران و مصر به مسیر درست و عقلانی کمک بزرگی به آینده امنیتی - سیاسی منطقه خواهد کرد. اما از منظر سیاسی ، امنیتی ، ورود تهران و قاهره به فاز سازگاری و روابط عادی ممکن است به منزله عقب نشینی هر دو کشور از برخی مواضع سنتی و قدیمی باشد که شاید پافشاری بر برخی از همین مواضع و آرمان‌ها مانع بازگشت به روابط عادی بود.

وی افزود: مثل مسائلی همچون مساله کمپ دیوید و سیاست سازش قاهره با اسرائیل که در این زمینه پیشگام تر از همه کشورهای عربی بود و از آن طرف ایران بعد از پیروزی انقلاب، سرسخت ترین مخالف اسرائیل در میان کشورهای اسلامی لقب گرفت و همین اختلاف عمیق بوجود آمده، روابط ایران و مصر را بعد از انقلاب برهم زد.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: حال از منظر سیاسی ، بازگشت دو کشور به میز مذاکره و توافق بر سر ایجاد روابط، یعنی اینکه دو کشور آن اختلافات عمیق را کنار گذاشته و عملا از آن عبور کرده اند.

وی ادامه داد: مهمترین مساله ای که در سیاست های نوظهور منطقه ای میان ایران و کشورهای بزرگ عربی در حال وقوع است، گذار این کشورها از ادعای پدرخواندگی نسبت به یک دیگر و رها کردن آرمان هزینه ساز رهبری جهان اسلام توسط هر یک از این کشورهاست. این سنتی شکنی می تواند جغرافیای سیاسی خاو میانه و شمال افریقا را که محور ژوپلیتیک اسلام به حساب می آیند را وارد رنسانس جدیدی بکند که حتی در سرنوشت جهان و نظم نوظهور بین المللی هم اثرگذار باشد.

یزدان پناه بیان کرد: از منظر گاه اقتصادی هم با توجه به آسیب های وحشتناکی که مصر از خیزش مردمی این کشور تا دوره مرگبار جنگ های داخلی و ویروس کرونا بخود دید، و ایران هم که سخت ترین دوره تحریمی را از سوی قدرتهای بزرگ و نهادهای بین المللی سپری می کند،توافق با دو سطحی و درون منطقه ای می تواند مرهمی بر زخم های عمیق اقتصادی در کوتاه مدت باشد. 

وی ادامه داد: از این نکته حیاتی نباید غافل ماند که نقش بی جایگزین ایران در منطقه ژئواستراتژیک خلیج فارس، آسیای میانه و قفقاز و همچنین نقش برجسته مصر در دریای سرخ، مدیترانه و شمال آفریقا در جهان رو به تحول بسیار تعیین کننده هستند. بر این اساس، ایران و مصر با بهرمندی از جایگاه ژئوپلیتیک ممتاز در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا، نقش مهمی در ایجاد کمربند امنیت منطقه ای و پایان دادن به به تئوری کمربند شکننده ایفا کنند، زیرا حوزه نفوذ و عمق استراتژیک این دو کشور محدود به مرزهایشان نبوده و اثراتشان قطعا چهانی است.