پیرمردان اصلاح‌طلب مقطوع النسل‌اند؛ برای وقت‌گذرانی با هم گعده می‌کنند

اصلاحات به لحاظ مشی سیاسی 3 پاره شده است. برخی‌شان گرایش بیانیه نویسی و ساختارشکنی دارند؛ گروهی نیز درون حاکمیت هستند و از روندها و تصمیم‌گیری‌ها دفاع می‌کنند؛ عده‌ای نیز روزنه‌گشایان هستند، خود را درون حاکمیت تعریف می کنند اما مسیر نقد نرم را در پیش گرفته اند. حال با این اوصاف می توان گفت که اصلاحات همچنان یک جریان است و می تواند پایگاه اجتماعی اش را در مسیری که مطلوبش است به خط کند؟

ابراهیم فیاض در گفتگو با نامه نیوز درباره اوضاع و احوال جریان اصلاحات گفت: اوایل انقلاب بزرگان اصلاحات رادیکال بودند و اعتقاد داشتند که همه چیز باید ریشه ای عوض شود. بعد از جنگ دوره سازندگی رسید و هاشمی رفسنجانی مشی محافظه کاری را پیش گرفت. اوایلش اصلاح طلبان قدری با هاشمی درگیر شدند اما دولت دوم سازندگی، رادیکالیسم را کنار گذاشتند و در محافظه کاری حتی تندتر از هاشمی رفسنجانی شدند.

وی افزود: بعد از دوم خرداد 1376 اصلاح طلبان گفتند ما دیگر با رادیکالیسم کاری نداریم و خواهان اصلاحات هستیم. گرایش های نیروهای این جریان نیز خیلی متنوع شد، از لیبرالیسم افراطی تا سوسیال دموکرات در اصلاحات بودند. خاتمی خودش سوسیال دموکرات بود و می خواست خیلی نرم جلو برود اما جنگ بین دیدگاه های حاضر در جریان اصلاحات شروع شد و رفته رفته اوج گرفت؛ در عین حال پایگاه اجتماعی‌شان تقلیل رفت نتیجه اش هم رأی آوری احمدی نژاد بود. جالب است که احمدی نژاد نیز در آخر ریاست جمهوری اش گفت «اصلاح طلبم».

این استاد دانشگاه یادآور شد: اصلاحات مقطوع النسل شد یعنی هرچند اوایل کار نسل جوان پشت این جریان آمد اما بعد جوانان این جریان را رها کردند، امروز به جمع آنها نگاه کنیم می بینیم فارغ از گرایش و دیدگاه های نظری همه اصلاح طلبان چهره های پیر هستند که با هم جلسه می گذارند و دور هم جمع می شوند.

وی افزود: جنگ امروز بین گرایش عدالت‌طلبان تند و طیف بازار است. امروز مردم از ترس رادیکال‌های عدالت‌طلب به کسی مثل پزشکیان رأی می دهند. پزشکیان اصلاح طلب نیست، او در ابتدا نهج البلاغه می خواند و گرایشش به نیروهای چپ اوایل انقلاب نزدیک است اما رفته رفته دیگر نهج البلاغه نمی خواند، از این رو بنظر می رسد که به تدریج رویکرد عدالت طلبی از رویکردهای دولت خارج شود چون آنقدر واقعیت های اجتماعی خودش را به دولت تحمیل می کند که دیگر شعارهای عدالت طلبی ذره ذره فراموش می شوند.

این تحلیلگر مسائل اجتماعی و سیاسی با بیان اینکه مردم جهان امروز درمقابل بنیادگرایی، سوسیالیسم و لیبرالیسم می ایستند، یادآور شد: اصلاحات تمام شد؛ در پایان دولت خاتمی، خود حجاریان گفت «اصلاحات مُرد زنده باد اصلاحات»؛ حالا آقای پزشکیان نگاه به مردم دارد، حتی بعد از جنگ 12 روزه رادیکال نشد و صحبت از مذاکره کرد در واقع یک نوع مشی اصلاح طلبی جدید دیده می شود. احتمال زیاد می دهم اگر کسانی پشت پزشکیان را بگیرد یک چارچوب تئوریکال هایی بوجود بیاید که البته نشانه هایش را می بینم.