تحلیل قوچانی از مجلس دهم: اکثریت مجلس آینده دست فراکسیون اعتدال خواهد بود

به گزارش نامه نیوز، محمد قوچانی در گفت و گویی افزود: تا وقتی که جریانی که به آن رادیکال یا تندرو گفته می شود وجود دارد اتحاد اصلاح طلبان با اصولگرایان معتدل، پابرجاست.

متاسفانه یا خوشبختانه جریان تندرو دارای پایگاه اجتماعی و حاکمیتی است و همین اتحاد بین میانه روها در مجلس آتی را تقویت خواهد کرد. البته پیش از این فکر می کردم پس از شکل گیری مجلس دهم فراکسیون اصلاحات با اصولگرایان معتدل مقابل اصولگرایان تندرو متحد شوند اما با توجه به حجم بالای رد صلاحیت ها، قبل از برگزاری انتخابات این اتفاق افتاد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره ارزیابی لیست اصولگرایان گفت: فهرست اصولگرایان دچار بحران تعریف است در آن هم شخصیت های میانه رو و معقول وجود دارند و هم تندروها. احتمال اینکه از همین لیست افرادی بیرون آیند که در مجلس آینده به اعتدال گرایان بپیوندند بسیار زیاد است.

عضور شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ادامه داد: اگر طیف خاکستری و رای خاموش ها تصمیم به ورود به انتخابات بگیرند برنامه دولت روحانی و اعتدال تقویت می شود. در انتخابات 92 به دلیل تخریب هایی که به ویژه از سوی نیروهای طرفدار تحریم صورت گرفت نرخ مشارکت در شهرهای بزرگ از جمله تهران بالا نبود. اما به نظر من در این دوره مشارکت در شهرهای بزرگ هم بالا خواهد بود و پایگاه اجتماعی آقای روحانی ارتقا می یابد.

** برای اولین بار اصلاح طلبان یک لیست واحد داده اند

این فعال سیاسی حجم بالای رد صلاحیت ها از سوی شورای نگهبان را امری قابل پیش بینی خواند و گفت: قانون فعلی دست هیات های نظارت را در رد صلاحیت نامزدها بسیار باز گذاشته است. اگر بتوانیم این قانون را در آینده از طریق مجلس اصلاح کنیم بهتر است این کار را انجام دهیم اما تا وقتی این قانون وجود دارد باید به آن تمکین کنیم. این یکی از تفاوت های اصلی جریان اصلاح طلب با جریانی است که خواهان تغییر ساختار سیاسی کشور است.

وی ادامه داد: هیچ انتخاباتی در دنیا بدون محدودیت برگزار نمی شود. در همین انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بسیاری به این فکر می کردند که ای کاش گزینه های دیگری هم وجود داشت اما آنها هرگز به پدیده ای مثل روحانی نمی اندیشیدند. ولی وقتی وی روی کار آمد بسیاری گفتند اگر در سال 84 از نامزدی روحانی حمایت می کردیم کشور آن 8 سال بحرانی را سپری نمی کرد.

این فعال سیاسی با اشاره به اینکه در رفتار سیاسی ناگزیر از عقب نشینی های تاکتیکی و بعضا استراتژیک هستیم گفت: اگر برادری اصلاح طلبها در این انتخابات با حاکمیت به تایید برسد امکان قدم های بعدی هم وجود دارد. ضمن اینکه این انتخابات حسنی هم برای اصلاح طلبان داشت و باعث شد برای اولین بار اصلاح طلبان یک لیست واحد را منتشر کنند. انتشار این فهرست بسیار بسیار مهم بود چرا که از انتخابات شورای شهر دوم تا کنون چنین چیزی وجود نداشت. اما امروز اصلاحات یک لیست و یک صدا دارد که جریان اعتدال و اصولگرایان معتدل هم در آن وجود دارند.

وی تاکید کرد: اطمینان دارم از درون همین لیست ناشناخته افرادی بسیار برجسته و متخصص به قدرت می رسند و عملا شاهد تغییر نسل در اصلاح طلبان خواهیم بود. باید توجه داشت که اصلاح طلبی شهرت نیست بلکه داشتن 4 خصلتی است که بعد به آن اشاره خواهم کرد. با این معیار کادرهای اصلاح طلب بسیاری برای جامعه ساخته خواهد شد.

قوچانی تصریح کرد: از سویی انتخابات هفتم اسفند نسبت به سایر ادوار به شدت حزبی شده است. از سه پایگاه حزبی و صنفی مختلف، لیستهایی مشترک ارائه شده است. واقعه مهم دیگری هم که رخ داده و کمتر کسی به آن توجه می کند وجود تعداد بالای نامزدهای زن در لیست های سه گانه است. یکی از مشکلات تمامی مجالس وجود تعداد کم نماینده های خانم است به طوریکه همین الان کمتر از تعداد انگشتان دودست نماینده زن در مجلس وجود دارد. ما نمی گوییم از 290 نفر نماینده باید نصف آن ها زن باشند ولی نخبگان زیادی در بین این نیمی از جمعیت کشور وجود دارند که می توانند یک فراکسیون قدرتمند درمجلس تشکیل دهند. وقتی در کشورهای اروپایی و حتی حاشیه خلیج فارس زنهای زیادی در مناصب حکومتی به کار گرفته می شوند برای ما به عنوان کشوری که سالهاست به زنان حق رای داده خیلی بد است که تعداد نمایندگان زن اینقدر اندک باشد.

سردبیر مهرنامه، با اشاره به وجود 8 زن در لیست ائتلاف اصلاح طلبان تهران گفت: 30 درصد نامزدها زن هستند و این اتفاقی است که از منظر جامعه شناسی سیاسی باید مهم شمرده شود.

** انتخابات همیشه در ایران منشا تحول بوده است

این فعال مطبوعاتی با تاکید بر اینکه با در نظر گرفتن این 4 مولفه با فرآیندهای خشونت آمیز، حذفی و رادیکال به جایی نمی رسیم گفت: این محتوای چهارگانه باید در یک فرم مدنی و صلح آمیز پی ریزی شود که بهترین قالب برای آن نهاد انتخابات است. تاریخ و تجربه بعد از انقلاب ثابت کرده است با وجود تمام مشکلاتی که ممکن است برای انتخابات در مسائلی مانند رد صلاحیت و نحوه برگزاری آن وجود داشته باشد انتخابات همیشه منشا تحول در کشور بوده است.

وی افزود: هیچ کس نمی تواند منکر آن شود که این نهاد در پیداش احزاب، ایجاد فضای باز سیاسی و تحولات اجتماعی موثر و مهم بوده است. انتخابات مجلس سوم به پیدایش جریانی به نام چپ اسلامی منجر شد. پیدایش جریان اصلاح طلبی مدیون مجلس پنجم و پیدایش اصولگرایی محصول مجلس هفتم بود. هر کدام از این مجالس در ساختار اجتماعی و سیاسی ما تغییراتی را ایجاد کردند.

عضو حزب کارگزاران سازندگی تصریح کرد: اگر کسی منتظر شود تا ناکجاآباد و آرمانشهری که در ذهنش ترسیم کرده محقق شود می تواند منتظر بماند اما برای افرادی که دنبال واقعیات هستند انتخابات بهترین راه ممکن برای استفاده از ظرفیت های موجود در جهت رشد سیاسی جامعه است.

وی با بیان اینکه فارغ از اینکه کسی را تندرو یا کندرو بنامیم قاعده ای مشترک در همه دنیا وجود دارد گفت: آن قاعده این است که هر کشوری که دارای نقطه مطلوبی از پیشرفت، ترقی و توسعه است باید آمیزه ای از تغییر و ثبات را درون خود داشته باشد. اگر جامعه ای فقط در معرض تغییر باشد به مرور آنارشیستی می شود چرا که هیچ شخصی فرصتی برای پیاده کردن ایده هایش ندارد و تا می خواهد این کار را انجام دهد بلافاصه همه چیز تغییر می کند. از سویی اگر جامعه ای فقط ثبات داشته باشد به سمت دیکتاتوری و رخوت و جمود حرکت می کند. یعنی در هر دو مورد پیشرفتی صورت نمی گیرد.

** بهتر است انتخابات مجلس و ریاست جمهوری همزمان برگزار شود

این فعال سیاسی ادامه داد: بر این باورم که هر گفتمان سیاسی و فکری به یک دهه وقت نیاز دارد تا آزمون خود را نزد افکار عمومی پس دهد. بقای آنها نیز بستگی به رای مردم دارد. در کشورهایی که دموکراسی پارلمانی دارند چون دولت برآمده از مجلس است معمولا 10 سال پشت سر هم دولت و مجلس از یک طیف سیاسی تشکیل می شوند. ساختار حقوقی ما که ریاستی- پارلمانی است به دلیل ترورهای ابتدای انقلاب دچار ناهمزمانی شد به این شکل که بین انتخابات مجلس با ریاست جمهوری دو سال فاصله افتاد. از این رو هر دولتی که با رای مردم شکل می گیرد معمولا دو سال باید با مجلسی که از قبل مانده همکاری کند که معمولا خیلی هم با یکدیگر سر سازگاری ندارند.

وی تصریح کرد: شاید بهتر بود به جای همزمانی انتخابات خبرگان رهبری با مجلس شورای اسلامی یا انتخابات شورای شهر با ریاست جمهوری، تدبیری اندیشیده می شد تا انتخابات مجلس با ریاست جمهوری طی یک روز برگزار شود. در این صورت همزمان با تغییر دولت ها مجالسی همسو و همراه تر با رئیس جمهور شکل می گرفت و از اتلاف و استهلاک نیروها جلوگیری می شد. البته این به معنای آن نیست که پارلمان تبدیل به مجموعه ای از نمایندگان شود که خود را عضو کابینه ببینند و چشم بسته با سیاست های دولت همراهی کنند.

قوچانی با بیان اینکه در شرایط فعلی که مطابق قانون، دو سال فاصله بین زمان شکل گیری این دو نهاد وجود دارد بهتر است پارلمانی معتدل روی کار آید گفت: آقای روحانی بارها گفته که به دنبال آن نیست که مجلسی کاملا منطبق با دولت شکل گیرد بلکه مطلوب وی تشکیل مجلسی معتدل است که می تواند هم اصلاح طلب باشد هم اصولگرا. به نظر من برای جلوگیری از حاکمیت دوگانه در کشور، باید مجلسی به وجود آید که نوع برخوردش با دولت کارشناسی باشد نه سیاسی و جناحی. چرا که حاکمیت دوگانه اتلاف نیروها و استهلاک آن را موجب می شود. البته یکی از توفیقات آقای روحانی جلوگیری از به وجود آمدن حاکمیت دوگانه در دو و نیم سال اخیر بوده است.

** انتخابات یک مساله داخلی است

وی تصریح کرد: اگر امکانات لازم برای ایجاد گفت و گو در سطح ملی به وجود می آمد و حرکت دولت در ماه رمضان گذشته در جهت ایجاد آشتی دو جناح کشور موفق می شد شاهد این حجم رد صلاحیت نبودیم .

قوچانی به انتخابات خبرگان رهبری هم اشاره کرد و گفت: این مجلس باید تا حد زیادی از رقابت احزاب سیاسی فاصله بگیرد. در این انتخابات دوگروه وجود دارند یکی آنهایی که می خواهند شکل گذشته مجلس را حفظ کنند و آن را به گونه ای جلوه دهند که گویا هیچ انتخاباتی صورت نگرفته است. این در مغایرت با ارزش های نظام و در تضاد با جمهوریت آن است. این گروه در لایه هایی از اصولگرایان وجود دارد. گروهی دیگر هم از خارج کشور می خواهند برای خبرگان تعیین تکلیف کنند. به من هر دو جریان دخالت غیر موجه در انتخابات می کنند چرا که مردم خود می دانند به چه کسی رای بدهند و به که رای ندهند.

وی اظهار داشت: در نهایت آن چیزی که در خبرگان اتفاق می افتد تغییری درون نظام سیاسی جمهوری اسلامی است و هر گونه تند و رادیکالیزه کردن فضای انتخابات به ضرر سلامت انتخابات است. الان یک لیست منسوب به آقای هاشمی، اصلاحات و جریان معتدل ارائه شده و لیستی دیگر هم از جناح دیگر ارائه شده است. این دو فهرست وجه مشترک بسیار زیادی با هم دارند. وقتی رئیس جمهور در لیست جامعه مدرسین و رئیس شورای مصلحت نظام در لیست جامعه روحانیت مبارز قرار می گیرند دیگر نمی توان از تضادهای ماهوی این دو لیست صحبت کرد. کسی که شهروند ایران نیست و می خواهد به عنوان یک بنگاه خبرپراکنی خارجی در انتخابات کشور تاثیر گذارد و آنانکه می خواهند انتخابات تبدیل به یک مساله صوری شود هر دو، راه را اشتباه می روند چرا که انتخابات خبرگان یک انتخابات درون گفتمانی جمهوری اسلامی است.

وی تصریح کرد: اقای هاشمی با محاسبه افراد را در لیست منتسب به خود قرار داده است. به نظر من رای هاشمی و روحانی بالاتر از بقیه نامزدها خواهد بود اما اگر رای آنها پایین تر هم باشد بالاخره نظر مردم محترم است.

وی در ادامه ارزیابی مجالس پس از انقلاب پرداخت و دو مجلس پنجم و ششم را ممتازترین آنها دانست و گفت: مجلس ششم به لحاظ آزادی های سیاسی، عملکرد اقتصادی و نظارتی خود مجلس مهمی بود اما از نظر استراتژی سیاسی مجلس پنجم بهتر بود. چرا که مجلس پنجم زمینه ساز دوم خرداد شد ولی مجلس ششم منتهی به دولت آقای احمدی نژاد شد.

قوچانی به اولویت های مجلس دهم اشاره کرد و افزود: اصلاح قوانین و مقررات زدایی باید در دستور مجلس بعدی قرار گیرد. آنقدر قانون و مقررات در کشور وجود دارد که به جای کمک در پیش بردن امور، جلوی اجرای کارها را می گیرد. قانون باید جامع و مانع باشد . از سویی ریل گذاری نظام سیاسی به سمت آشتی و همدلی از دیگر اولویت های مجلس آینده خواهد بود. آن ایده ای که آقای لاریجانی در انتخابات مجلس هشتم با برگزاری یک همایش قانونگذاری انجام داد بسیار درست بود. به همان میزان که کابینه باید منسجم و یک دست باشد تا قدرت اجرایی اش افزایش یابد مجلس باید متکثر باشد یا حداقل از تکثر در جامعه دفاع کند و ریل گذای لازم را برای آن انجام دهد.

** منش اصلاح طلبان استقبال از صندوق های رای است

عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران اسلامی گفت: اصلاح طلبان هیچ گاه انتخابات را تحریم نکرده اند حتی در انتخابات مجلس نهم هم آقای خاتمی به عنوان چهره اصلی این جناح رای داد البته فقط به عنوان یک رای دهنده و نه یک شخص رای ساز.

محمد قوچانی با بیان اینکه دو اتفاق مهم باعث رویکرد امسال اصلاح طلبان مبنی بر دعوت همگانی به مشارکت گسترده شد تصریح کرد: رخداد نخست به سال 92 برمی گردد. اصلاح طلبان در نظر داشتند به صورت حداکثری در انتخابات شرکت و از آقای هاشمی حمایت کنند ولی متاسفانه امکان حضور ایشان فراهم نشد.اما آنها در اوج ناامیدی تصمیم عقلایی گرفته و پشت سر آقای روحانی قرار گرفتند.

سردبیر مهرنامه خاطر نشان کرد: اصلاح طلبان که در مقاطع مختلف نتیجه تفرق و عدم انسجام در کار تشکیلاتی را دیده بودند توانستند با یک اراده واحد نتیجه انتخابات را به سود خود رقم زنند. اگر روحانی توسط جبهه اصلاحات و اعتدال حمایت نمی شد بدون شک تحولات پس از 24 خرداد که مهمترین آن برجام بود به وقوع نمی پیوست.

این فعال سیاسی روی کار آمدن مجلس نهم را دلیل دیگر سیاست حضور حداکثری اصلاح طلبان در انتخابات آتی دانست و گفت: عدم مشارکت حزبی اصلاح طلبان در سال 90 که موجب روی کار آمدن یکی از اصولگراترین مجالس بعد از انقلاب شد مضرات عدم حضور را به آنها نشان داد. مجلسی که رئیس اصولگرای آن نیز در میان نمایندگان احساس غربت می کرد. این دو عامل باعث شد اصلاح طلبان به این نتیجه برسند که حتی در ضیق ترین شرایط نیز باید در انتخابات شرکت کنند.

** تدوین الگویی واحد برای سعادت جامعه ایران بسیار مشکل است

وی تصریح کرد: هر استراتژی که برای فعالیت سیاسی انتخاب می کنیم باید بر مبنای نظریه های فکری و ذهنی خودمان باشد. جریانی وجود دارد که معقتد است باید هر چیز را در ایده آلیست ترین وضعیت خود طراحی کرد و معقتد به نظام اتوپیایی و آرمانشهری است. اما به تعداد افراد روی کره زمین می توان آرمانشهرهای متفاوت را در ذهن خلق کرد که در عمل هم محقق نمی شود چرا که ایده آلهای هر فرد می تواند در تضاد و تزاحم با ایده آلهای دیگران باشد و همین مانع ایجاد می کند.

نویسنده کتاب پدرخوانده و چپ های جوان گفت: اما وقتی دور هم جمع می شویم و با هم فکر می کنیم ناگزیر به تنازل خواسته هایمان می شویم. در یک فعالیت گروهی از آرمانهای خود کم کرده و به واقعیات می پردازیم. به وجود آمدن جریان اصلاحات هم مدیون این بحث است.

وی به شکافهای مختلف جامعه ایران اشاره و اضافه کرد: در جامعه ای متکثر مثل ایران که انواع شکاف های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قومی، فرهنگی در آن وجود دارد رسیدن به فرمولی واحد برای سعادت، خوشبختی و بهتر زندگی کردن مردم ایران بسیار دشوار است.

** 4 شاخصه اصلاح طلبی

قوچانی تصریح کرد: اصلاح طلبی ایرانی 4 پارامتر دارد. نخستین آن استقلال و تمامیت ارضی است که هر ایرانی که دنبال نسخه سیاسی برای اصلاح امور می گردد در وهله اول باید به این فکر کند که آیا آن مساحت جغرافیایی و ارضی که به نام ایران شناخته می شود با این برنامه امکان تداوم می یابد یا خیر؟ من اسم آن را حفظ امنیت ملی نمی نامم چرا که نمی خواهم تعابیر امنیتی به کار برم ولی هر فردی که خود را اصلاح طلب می داند باید حفظ استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی را جزو مبانی اصلی فعالیت خود قرار دهد.

سردبیر هفته نامه صدا، هویت فرهنگی و تاریخی کشور را دومین شاخص اصلاح طلبی دانست و گفت: کشور ما مملکتی شیعه با اقلیتی از اهل سنت است. این هویت شیعی ما را در مقابل بقیه اجزای جهان اسلام حفظ کرده است. قصد بحث معرفت شناختی ندارم و صرفا از نظر تاریخی می گویم که از ابتدای صفویه تا کنون این هویت، چسبی بوده که استقلال ما را حفظ کرده است. ما مسلمان شدیم ولی عرب زبان نشدیم و زبان فارسی را برای خود نگه داشتیم.

وی رشد و پیشرفت کشور را سومین مشخصه اصلاح طلبی دانست و افزود: هر چند 150 سال است از قافله توسعه در دنیا عقب افتاده ایم اما چون کشوری با سابقه تمدنی عظیم بوده ایم ترقی و پیشرفت همچنان یکی از آرمانهای اصلی ما مانده است.

قوچانی ادامه داد: آزادیخواهی نیز مولفه چهارم هویت اصلاح طلبی است. طی 100 سال گذشته دو انقلاب را برای به دست آوردن حق تعیین سرنوشت و حاکمیت ملی انجام داده ایم حالا این آزادیخواهی را می شود به هر نامی از جمله دموکراسی خواند.

منبع: ایرنا