در لزوم لنگ کردن اردک!

به گزارش نامه‌نیوز، هفته آینده، مجلس نهم آخرین جلسات علنی خود را برگزار می‌کند تا نمایندگان این دوره، در روز 8 خرداد ماه صندلی‌های سبز نمایندگی را به منتخبان مردم در مجلس دهم تحویل دهند. در هفته‌های اخیر، مجلس شورای اسلامی تا حد زیادی تحت تاثیر انتخابات دوره دهم قرار داشت. در هفته‌های منتهی به انتخابات دور اول در هفتم اسفندماه 94، بسیاری از نمایندگان که خود را برای دوره جدید کاندیدا کرده بودند، وارد فعالیت انتخاباتی شدند و در کنار تعطیلی‌های پارلمان، غیبت‌های وکلای ملت در صحن علنی جالب توجه بود. بعد از انتخابات نیز با توجه به رای مردم بر تغییر گسترده در ترکیب بهارستان، بسیاری از نمایندگان از حضور در مجلس دهم باز ماندند. رقابت‌های برخی نمایندگان در دور دوم در کنار شکست در انتخابات از سوی برخی دیگر و همچنین تعطیلات نوروزی مجلس، بر اهتمام نمایندگان بر امور مجلس چندان بی‌تاثیر هم نبود. در این مدت مجلس لایحه بودجه سال 95 را برای بررسی در دستور کار داشت. این لایحه هر چند به دلیل انتظار برای اطمینان از اجرایی شدن برجام با کمی تاخیر به مجلس ارائه شد، اما دولت اصرار داشت که بهارستان‌نشینان می‌توانند آن را پیش از پایان سال 94 به تصویب برسانند و دیگر نیازی به لایحه چند دوازدهمی نباشد. با این حال شاید همان دلایل انتخاباتی باعث شد که بررسی این لایحه به فروردین 95 کشیده شود. مجلس در این مدت بررسی لایحه برنامه ششم توسعه را نیز در دستور کار خود داشت. مجموع این شرایط باعث شد که شاید لایحه بودجه با کمی شتاب‌زدگی و گاه با تصویب پیشنهادهای عجیب به تصویب برسد. اوج بروز این موضوع در تصویب پیشنهاد دو نرخی شدن بنزین بود که صبح رای آورد و در جلسه بعد از ظهر بررسی بودجه، نمایندگان به این نتیجه رسیدند که بسیاری از جزییات آن ابهام دارد و در نهایت آن را پس گرفتند. با این حال این پیشنهاد در نهایت با تغییراتی تصویب شد، آن هم در شرایطی که دولت برای تک نرخی کردن بنزین راهی طولانی رفته بود و به شدت با دو نرخی شدن آن به هر بهانه‌ای مخالف بود. این مصوبه در کنار مصوبات دیگری همچون حذف تعداد زیادی از یارانه‌بگیران، شیوه جدید صدور مجوز تغییر کاربری زمین‌های زراعی و .... عملا از مواردی هستند که می‌توانند چالش‌های جدیدی را برای دولت ایجاد کنند. هر چند مجلس‌نشینان اعتقاد دارند که این عمل سیاست‌زده نبوده است، اما باز هم با تجربه ماجرای تصویب پیشنهاد دو نرخی شدن بنزین، می‌توان این احتمال را داد که بهارستان‌نشینان بدون دقت کافی به تصویب این مصوبات اقدام کرده باشند. در سیستم سیاسی برخی کشورها، اجازه انجام برخی کارها در پایان دوران مسئولیت از صاحب منصبان گرفته می‌شود. این موضوع معمولا شامل مواردی است که آثار آن تنها در دوران پس از کنار رفتن فرد از منصبی خاص بروز می‌کند و می‌تواند برای جانشینان دردسر شود. این موضوع حتی گاه به طور رسمی نیز انجام نمی‌شود و شرایط سیاسی و یا قرارهای نانوشته باعث آن می‌شود. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در نشستی که اخیرا با خبرنگاران و روزنامه‌نگاران داشت، به شوخی خود را در این دوران همچون «اردکی لنگ» خواند که کنگره به حرفش گوش نمی‌دهد. این اصطلاح سریعا در فضای سیاسی جای خود را باز کرد و مترادف شرایطی شد که در آن انجام برخی امور برای صاحب منصبان در پایان دوران مسئولیتشان ناممکن می‌شود. چنین شرایطی به نظر چندان دور از منطق نیست. هر چند هر مقام مسئولی تا آخرین روز و دقیقه کاری خود مسئولیت دارد و باید به انجام وظایف خود بپردازد، اما شاید اقدام به برخی کارها در روزهای پایانی، میراثی نامیمون برای جانشینان بر جای بگذارد. محمود احمدی‌نژاد در ماه‌های پایانی دولتش در شرایطی مجوز عرضه اوراق مشارکت را در ارقام کلانی صادر کرد که بازپرداخت سود و اصل این اوراق به دولت بعدی می‌انجامید. این در حالی بود که دولت یازدهم در هنگام در اختیار گرفتن پاستور، با خزانه خالی و پروژه‌های نیمه تمام بسیاری مواجه بود! احمدی‌نژاد همچنین در روزهای پایانی دولتش برای خود مجوز دانشگاه صادر کرد و دستیارش نیز از موجودی نهاد ریاست جمهوری به حساب این دانشگاه پول واریز کرد! هر چند در نهایت این مجوز لغو و آن پول برگردانده شد، اما شاید اگر چنین قاعده و قانونی برای ریاست جمهوری مطرح بود، امکان چنین اتفاقاتی سلب می‌شد. در مجلس نهم نیز برخی نمایندگان اهتمام تامی داشتند که لایحه برنامه ششم توسعه را پیش از پایان عمر این مجلس به تصویب برسانند. این موضوع می‌توانست بر تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌های دولت در سال‌های آینده تاثیرگذار باشد و چه بسا اگر این مصوبه با تصمیم‌گیری شتاب‌زده و ناسنجیده و حتی شاید آلوده با اغراض سیاسی تصویب می‌شد، دولت یازدهم در ادامه کار و حتی دولت دوازدهم با مشکلات فراوانی روبرو می‌شدند. در مجموع به نظر می‌رسد ایجاد سازوکاری برای پیشگیری از تصمیم‌های شتاب‌زده یا سیاست‌زده در عرصه‌های کلان مسئولیت و مدیریت در دوران پایانی تصدی آن ضروری باشد و حتی بدون آن نیز بهتر است متصدیان امور، ایام پایانی مسئولیت خود را «لنگ‌لنگان» بپیمایند و میراثی نامطلوب از خود برای جانشینانشان بر جای نگذراند.

منبع: روزنامه ابتکار