سرنوست نخستین روسای جمهور کشورهای بعد از فروپاشی شوروی /آنهایی که رییس دولت مادام العمر شدند تا مستعفیان کاخ ریاست جمهوری

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

جمهوری روسیه، ریاست جمهوری از یلتسین تا پوتین

بوریس یلتسین در سال ۱۹۹۱ ، اندکی پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به ریاست جمهوری روسیه انتخاب شد. وی در فروپاشی شوروی نقش مؤثری داشت.

جانبداری بوریس یلتسین از برقراری دموکراسی در روسیه و کمک وی به این روند، از او در میان کشورهای غربی که خواهان فروپاشی شوروی بودند، یک چهره دموکرات ساخت. یلتسین در سال ۱۹۹۶ برای دومین بار به ریاست جمهوری جمهوری فدراتیو روسیه انتخاب شد و تا سال ۱۹۹۹ در این مقام باقی‌ماند. او در تاریخ ۳۱ دسامبر سال ۱۹۹۹ میلادی از قدرت کناره گیری کرد و اداره امور کشور را به نخست وزیر وقت ولادیمیر پوتین سپرد.

جمهوری اوکراین و استعفای اولین رئیس جمهور

لئونید کراواچوک، نخستین رئیس جمهور جمهوری اوکراین پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروری است که از سال 1991 تا سال 1994 در این سمت باقی ماند. وی در 19 جولای سال 1994 پس از یک دوره بحران سیاسی در این کشور از سمت خود استعفا داد. وی مجددا در سال 1994 در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد اما مغلوب نخست وزیر خود شد. وی همچنان در عرصه سیاسی اوکراین فعال ماند.

جمهوری بلاروس، لوکاشنکو همچنان بر مسند قدرت

الکساندر لوکاشنکو از ۲۰ ژولای ۱۹۹۴ تاکنون رییس جمهور بلاروس است. وی نخستین رئیس جمهور بلاروس پس از فروپاشی شوروری سابق است. لوکاشینکئ سال گذشته برای پنجمین بار به عنوان رئیس جمهور این کشور انتخاب شد. وی در این انتخابات 84 درصد از اراء را کسب کرد. ناظران معتقدند انتخابات ریاست جمهوری در بلاروس ازاد و عادلانه نیست.

جمهوری ازبکستان، کریم اف بدون جانشین

اسلام کریم اف، یکی از کمونیست های متنفذ در دوره اتحاد جماهیر شوروی، نخستین رئیس جمهور جمهوری ازبکستان پس از فروپاشی این جماهیر است که از سال 1991 تا روز جمعه گذشته در این سمت حضور داشت. وی که ریاست جمهوری را برای خود مادام العمر کرده بود، در حالی درگذشت که هیچ جانشینی برای خود تعیین نکرده بود.

ازبکستان با 32 میلیون نفر جمعیت ، پرجمعیت ترین کشور آسیای مرکزی است. ازبکستان به دلیل سیستم بسته سیاسی و فساد اقتصادی یکی از فقیرترین کشورهای جهان است.

جمهوری قزاقستان، نظربایف همچنان رئیس جمهور

نورسلطان نظربایف نخستین رئیس جمهور قزاقستان از زمان فروپاشی شوروی بود. وی در ماه آوریل سال 1990 در اجلاس شورای عالی جمهوری شوروی قزاقستان به عنوان رئیس جمهور این کشور انتخاب شد. وی تا امروز در سمت ریاست جمهوری قزاقستان حضور دارد.

نظربایف در اولین انتخابات سراسری ریاست جمهوری قزاقستان با کسب 98.7 درصد آراء پیروز شد و در آوریل سال 1995 در همه پرسی سراسری، دوره ریاست جمهوری‌اش تا سال 2000 تمدید گردید.

در سال 1999 در انتخابات قبل از موعد ریاست جمهوری، نظربایف 79.78 درصد آراء را بدست آورد و یکبار دیگر رهبری کشورش را بر عهده گرفت. در ماه دسامبر سال 2005 نظربایف در انتخابات 91.15 درصد آرای رای دهنده گان را بدست اورد و بار دیگر به عنوان رئیس دولت انتخاب شد. نور سلطان نظربایف آوریل سال 2011 در انتخابات ریاست جمهوری قزاقستان 95.6 درصد آرا را بدست آورد و برای یک دوره 5 ساله دیگر به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.

جمهوری گرجستان، اولین رئیس جمهور و تنها چند ماه حضور در قدرت

زویاد گامساخوردیا، نخستین رئیس جمهور جمهوری گرجستان است که در سال 1992 به این سمت انتخاب شد اما چند ماه بعد بعد و در پی کودتا علیه دولت گامساخوردیا، عملاً اداره امور به دوش شواردنادزه افتاد که پست ریاست مجلس و همچنین ریاست شورای ریاست گرجستان را به عهده داشت.

جمهوری آذربایجان، استعفای رئیس جمهور پس از 1 سال

ایازمطلب اف، نخستین رئیس جمهور جمهوری آذربایجان پس ازفروپاشی است که در سال 1991 در این سمت قرار گرفت. دوره ریاست جمهوری وی تنها یک سال به طول انجامید و در سال 1992 از این سمت استعفا داد. مطلب اف بدون برگزرای انتخابات ریاست جمهوری در این سمت قرار گرفته بود.

مطلب اف پس از عملیات نظامی ناموفق ارتش آذربایجان در قره باغ کوهستانی مجبور به استعفا شد. چند ماه بعد او دوباره به قدرت بازگشت اما به زودی سرنگون شد و سپس جمهوری آذربایجان را ترک و به روسیه مهاجرت کرد.

جمهوری قرقیزستان، از ریاست جمهوری مادام العمر تا پناهندگی به روسیه

قرقیزستان پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ ، مستقل شد و عسگر آقایف، رهبر حزب کمونیست قرقیزستان، به ریاست جمهوری این کشور رسید، آقایف از آغاز استقلال این کشور تا سال ۲۰۰۵ میلادی قدرت را بدست داشت و می‌خواست تا پایان عمر در مقام ریاست جمهوری باشد.

اما در اوایل فوریه ۲۰۱۰ پس از مجموعه‌ای از شورش‌ها قربان‌بیک باقی‌اف رئیس‌جمهور قرقیزستان سرنگون و آشوب‌هایی در این کشور فقیر آسیای میانه به‌وقوع پیوست که طی آن مردم پایتخت شورش کردند و به کاخ ریاست جمهوری و مجلس هجوم آوردند. به این ترتیب، عسگر آقایف به روسیه پناهنده شد و قربان‌بیگ باقی‌یف به جای او به ریاست جمهوری رسید.

جمهوری تاجیکستان و استعفا پس از تظاهرات

محکم‌اف که از سال 1982 تا 1985 رئیس شورای وزیران جمهوری شوروی تاجیکستان بود، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل کشور مستقل تاجیکستان از ماه دسامبر سال 1990 تا ماه اوت سال 1991 ریاست جمهوری این کشور را بر عهده داشت.

وی پس از مدت کوتاه در پی تظاهرات ضد دولتی در دوشنبه 31 اوت سال 1991 استعفا داد.

پس از استعفا از ریاست جمهوری، قهار محکم‌اف از عرصه سیاسی کنار رفت ولی در سال 1999 پس از اصلاح قانون اساسی او به عنوان رئیس جمهور سابق به طور مادام العمر عضو مجلس علیای پارلمان تاجیکستان شد.

جمهوری ارمنستان، استعفا پس از 8 سال

لئون آ. تر-پتروسیان نخستین رئیس جمهور ارمنستان پس ازفروپاشی است که از ۱۱ نوامبر ۱۹۹۱ تا ۳ فوریه ۱۹۹۸ در این سمت حضور داشت. پتروسیان به دلیل مشکلات اقتصادی و سیاسی فراوان در ۱۹۹۸ میلادی استعفا داد و جای خود را به روبرت کوچاریان داد.

جمهوری ترکمنستان، ریاست جمهوری مادام العمر تا مرگ

صفرمراد نیازُف نخستین رئیس‌جمهور ترکمنستان بود. وی از سال ۱۹۹۰ تا سال مرگش ۲۰۰۶ بر مسند ریاست جمهوری باقی‌ماند. با اینکه مقام ریاست جمهوری برای او تثبیت شده بود ولی در ۲۷ اکتبر ۱۹۹۰ با آرای ۹۸ ٫ ۳% مردم به ریاست جمهوری ترکمنستان انتخاب شد. در سال ۱۹۹۲ پس از تدوین و تصویب قانون اساسی به پیشنهاد نیازف انتخابات دیگری برای انتخاب رئیس جمهور جدید که خودش تنها نامزد آن بود برگزار شد که با اکثریت قریب به اتفاق ۹۹ ٫ ۵% رای دهندگان به او رای دادند.

نیازف بدلیل بیماری دیابت و نارسایی قلبی در اواخر عمر وضعیت سلامتش رو به وخامت بود و نهایتاً در ۲۱ دسامبر سال ۲۰۰۶ بدلیل نارسایی قلبی از دنیا رفت.