عراقی‌ها نسبت به وحدت ملی بیش از پیش حساس شده‌اند/ اقلیم کردستان در بدترین موقعیت قرار دارد

به گزارش نامه نیوز، حدود یکسال از زمانی که حزب دموکرات کردستان به صورت یکجانبه اقدام به برگزاری رفراندوم برای جدایی از عراق کرد، می‌گذرد. اما به تازگی مردم اقلیم کردستان عراق در نخستین انتخابات پارلمانی پس از داعش، شرکت کردند و دو حزب بزرگ اتحادیه میهنی و حزب دموکرات هر کدام توانستند به ترتیب هجده و بیست‌و‌پنج کرسی در پارلمان به دست آورند.

شرکت در انتخابات عراق از سوی شهروندان کُرد این کشور در حالی صورت گرفت که مناقشه بر سر پیامدهای همه‌پرسی جدایی، منجر به شکاف‌عمیق سیاسی در میان احزاب این بخش از عراق شده و اکنون با جریان‌های شیعی در انتخابات که بر وحدت و یکپارچگی عراق تأکید دارد؛ آینده روابط اقلیم کردستان با دولت مرکزی در عراق دستخوش تحولاتی تازه خواهد شد.

«احسان هوشمند»، پژوهشگر سیاسی و کارشناس مسائل اقلیم کردستان عراق، درباره انگیزه‌های مشارکت بالای اهالی اقلیم در انتخابات پارلمانی عراق گفت: «پس از پشت سر گذاشتن ماجرای رفراندوم و شکست پروژه جدایی، مشکلات حکومت اقلیم بیشتر شده و در کنار مشکلات عدیده اقتصادی و مالی، عدم توانایی مقامات این منطقه برای پرداخت حقوق‌ها، تشدید درگیری‌های سیاسی و تبلیغاتی احزاب را هم شاهدیم. هر کدام از احزاب سعی دارند تقصیر این مشکلات را به گردن هم بیاندازند و درگیری سیاسی بر سر برگزاری رفراندوم نیز به اوج رسیده است.

پژوهشگر سیاسی و کارشناس مسائل اقلیم کردستان عراق بیان کرد: در کنار این موارد، دولت مرکزی عراق هم طی یکسال گذشته حرکت قابل توجهی به سمت استقلال ملی و رهایی از وابستگی به نیروهای خارجی، به خصوص آمریکا داشته که آن را در موضع قدرت قرار داده است. از این رو حکومت خودمختار اقلیم کردستان در بدترین موقعیت از سال 91 تا امروز قرار گرفته است؛ به خصوص که بحث یکپارچگی عراق در میان مردم این کشور بالا گرفته و عراقی‌ها نسبت به وحدت ملی و سرزمینی خود بیش از پیش حساس شده‌اند.

وی گفت: همه این مسائل باعث شده شکاف‌های سیاسی در اقلیم کردستان عراق عمیق‌تر شود. برای همین گروه‌های کردی دیگر قابلیت عمل کردن به صورت یک جبهه متحد را ندارند و هر کدام سعی کردند از طریق مشارکت در انتخابات پارلمان و به دست آوردن کرسی‌های بیشتر موقعیت خود را ارتقاء بخشند.» اختلافات در میان احزاب اقلیم کردستان به قدری بالا است که تمام احزاب بدون ائتلاف با یکدیگر در انتخابات شرکت کردند.

هوشمند درباره شرایط احزاب در پارلمان عراق گفت: «از یک طرف نتایج انتخابات پارلمانی در عراق پیروز مطلق نداشته و تمام احزاب نیاز به ائتلاف دارند. از طرف دیگر نیز احزاب کرد با توجه به شرایطی که ذکر شد، بعید است به ائتلاف با یکدیگر رسیده و یک جبهه قدرتمند پارلمانی داشته باشند. در وضعیت حاضر به عراق متحد و متمرکز طرفداران زیادی دارد، امکان نزدیکی جریان صدر به حزب دموکرات و تلاش برای جذب این حزب زیاد است. چرا که پیشنهاد در اختیار گرفتن پست ریاست جمهوری از سوی حزب دموکرات، می‌تواند پرونده جدایی طلبی را دست کم تا مدت زمان مدیدی ببندد. حزب دموکرات نیز البته با انگیزه‌های متفاوت به این ائتلاف تمایل دارد. توافق بر سر پست ریاست جمهوری، و دو وزارت‌مهم و کلیدی نفت و خارجه از جمله خواست‌های این حزب برای ائتلاف با جریان صدر است.»

این کارشناس مسائل اقلیم کردستان درباره موقعیت دیگر حزب کرد عراقی، یعنی اتحادیه میهنی گفت: پایگاه اتحادیه میهنی به صورت سنتی در اربیل و دهوک است و در سایر مناطق شبکه حزبی قدرتمندی ندارد. از سوی دیگر نظارت بالای احزاب بر رای شرکت‌کنندگان باعث شد آرای فراحزبی به صندوق ریخته نشود. از این رو علی رغم اینکه می‌بایست پس از شکست پروژه جدایی، موقعیت این حزب مستحکم‌تر شود، اما اتحادیه میهنی کرسی‌های کمتری نسبت به حزب دموکرات در پارلمان به دست آورد و هدف اصلی ائتلاف از سوی گروه‌های پیشتاز در پارلمان نیست.»

مردم عراق 12 می 2018، برای انتخاب پارلمان جدید پای صندوق‌های رای رفتند. این نخستین انتخابات عراق پس از شکست داعش بود که با 44 درصد مشارکت برگزار شد. شروع به کار پارلمان جدید عراق تکلیف معادلات سیاسی تازه در این کشور را مشخص می‌کند. هرچند که قانون اساسی عراق ویژگی‌های قومی را برای احراز پست‌های حکومتی در نظر نگرفته است؛ اما پس از سقوط صدام به صورت سنتی چنین تقسیم‌بندی‌هایی با الگو گرفتن از شرایط لبنان وجود داشته است. اما به نظر می‌رسد با موج جدید ملی گرایی در عراق و یکسال پس از شکست پروژه جدایی اقلیم کردستان، شرایط سیاسی عراق در حال پوست‌اندازی است و این امر به رقابت میان جریانهای مختلف برای به دست آوردن سهم بیشتری از قدرت در شرایط جدید دامن زده است.

منبع: برنا