پزشکی هسته‌ای، روشی نوین برای تشخیص زودهنگام بیماری‌ها

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

پزشکی هسته‌ای شاخه‌ای از پزشکی است که در آن، بیماری‌های مختلف با بکارگیری مواد رادیواکتیو تشخیص داده شده و درمان می‌شوند. با این وجود، بعضی از مردم به خاطر برداشتی که از کلمات " هسته‌ای" و "امواج رادیویی" دارند، نسبت به این تکنیک احساس ترس می‌کنند. در حقیقت، توسعه یافتن این تکنیک نقش مهمی در تشخیص زودهنگام بسیاری از بیماری‌ها داشته است. از طرفی، بکارگیری این روش، درمان نتیجه‌بخش بیماری‌ها را به همراه داشته که موجب رضایت خاطر بیماران می‌شود. تست‌هایی که تحت عنوان پزشکی هسته‌ای انجام می‌شوند، از این جهت از سایر تست‌های رادیولوژیک متفاوتند که از مواد رادیواکتیو استفاده می‌کنند، عملکرد بافت‌ها و اندام‌های بدن را نشان داده و علاوه بر این، تصاویر آناتومی بدن را نیز ارائه می‌دهند. با پروفسور Erkan Vardareli متخصص پزشکی هسته‌ای در بیمارستان آجی بادم و رئیس گروه پزشکی هسته‌ای در دانشکده پزشکی دانشگاه آجی بادم، در مورد مواد رادیواکتیو مورد استفاده در پزشکی هسته‌ای و اثرات آن‌ها و همچنین تست‌هایی که با استفاده از پزشکی هسته‌ای انجام می‌شوند، مصاحبه کرده‌ایم. پروفسور Vardareli پیرامون این موضوع، توضیحاتی ارائه دادند و عنوان کردند مواد رادیواکتیو مورد استفاده در پزشکی هسته‌ای، بسته به اندام مورد بررسی، متفاوت هستند.

پروفسور Vardareli می‌گوید: طبیعی است که مردم با شنیدن کلمه رادیواکتیو دچار تشویش شوند. در هر حال، دوز مواد رادیواکتیوی که ما استفاده می‌کنیم، بسیار پایین است. از این رو، اثرات مخربی که این مواد ممکن است روی سلامتی انسان بگذارند، بسیار ناچیز و تقریبا صفر در نظر گرفته می‌شود. دوز مورد استفاده در تمامی تصویربرداری‌های هسته‌ای که توسط ما انجام می‌شود، در سطح تعیین شده از طرف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. در نتیجه، دوز تابش رادیواکتیو، در سطحی نیست که برای سلامت بیماران تهدیدکننده باشد. به عنوان مثال، مقدار مواد رادیواکتیو مورد استفاده برای سینتی گرافی تیروئید، به اندازه‌ای است که در یک پرواز دو ساعته با هواپیما یا آفتاب گرفتن در ساحل به مدت چند ساعت، افراد در معرض این مقدار تابش قرار می‌گیرند.

کاربرد پزشکی هسته‌ای در تشخیص و درمان بیماری‌ها

تست‌های پزشکی هسته‌ای شامل تست‌های متنوع و اختصاصی برای بررسی اندام‌های بدن و انواع بیماری‌هاست. این تست‌ها که به مجموعه آن‌ها تست‌های سینتی گرافی گفته می‌شود، بسته به اندام مورد بررسی و کاربرد تست، با یکدیگر متفاوتند. برش‌نگاری با گسیل پوزیترون ( PET ) یکی از انواع این تست‌هاست. این روش، با فراهم کردن تصویر بافت‌های سالم و بیمار، هنگام مصرف مواد متابولیک و رادیواکتیو تزریق شده، بررسی شاخص‌های مهم عملکرد بدن از جمله فشار خون، مصرف اکسیژن و سوخت و ساز قند را امکان‌پذیر کرده است. از آنجا که تصاویر PET همراه با تصاویر سی تی اسکن تهیه می‌شوند، تلفیق این دو روش با عنوان PET-CT شناخته شده است. تصاویر PET-CT در تشخیص نواحی از بدن که فعالیت‌های غیر عادی در آن اتفاق می‌افتد، نقش دارد.

مواد رادیواکتیو مورد استفاده، بسته به هدف تست متفاوتند

نوع مواد رادیواکتیو، بستگی به اندامی دارد که قرار است مورد بررسی قرار گیرد. به‌طور مثال، در حالی که گلوکز نشاندار شده با فلورین، یک مارکر عمومی برای تمام تومورهاست، گالیوم 68 PSMA به‌طور اختصاصی برای سرطان پروستات به کار می‌رود. از طرف دیگر، DOTE مارکر اختصاصی برای تومورهای نوروآندوکرین است.

مواد را د یواکتیو علاوه بر کاربردهای تشخیصی، در درمان نیز کاربرد دارند. در مواردی که ضایعات سرطان پروستات تشخیص داده شوند، مولکول‌های خاصی از بیمار گرفته شده، با مواد رایواکتیو دارای سطح انرژی بالا مانند لوتیت 177 نشاندار می‌شوند. سپس این مولکول‌ها با اهداف درمانی، به بدن بیمار تزریق می‌شوند.

آنکولوژی، زمینه‌ای است که بیشترین استفاده را از PET-CT می‌برد

PET-CT به‌طور اختصاصی برای بیماران سرطانی کاربرد دارد. علاوه بر این، این روش در بیماری‌های نورولوژیکی و همچنین بیماری‌های قلبی نیز استفاده می‌شود. نسبت استفاده از PET-CT برای آنکولوژی حدود 90 درصد، برای نورولوژی حدود 5 درصد و برای کاردیولوژی نیز حدود 5 درصد است. همچنین PET-CT اهمیت قابل توجهی در تشخیص بیماری‌های عروق کرونری دارد. در بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد، انتظار می‌رود در ناحیه انفارکتوس، تمام سلول‌ها مرده باشند. در بعضی از بخش‌ها ممکن است سلول‌ها با مقدار بسیار کمی ذخیره خونی به حالت غیر فعال درآمده باشند تا زنده بمانند. وقتی با انجام اندآرترکتومی (باز کردن رگ‌ها)، خونرسانی به این بخش‌ها به مقدار طبیعی می‌رسد، بافت بهبود می‌یابد. PET قلبی اطلاعات مهمی در مورد بافت‌ها و امکان انجام جراحی بایپس فراهم می‌کند.

سنجش قدرت استخوان‌ها

یکی دیگر از تست‌های پزشکی هسته‌ای، سنجش تراکم استخوان‌هاست که برای اندازه‌گیری تراکم مواد معدنی در استخوان‌ها انجام می‌شود. در موارد کمبود مواد معدنی در استخوان، این تست خطر شکستگی استخوان را تعیین کرده و نیاز بیمار به درمان را ارزیابی می‌کند. تراکم استخوان تنها در مدت 10 دقیقه با استفاده از دوز پایین پرتوی ایکس، تعیین می‌شود. به‌طور کلی، تست‌های تراکم‌سنجی، در افراد مسن مورد نیاز هستند.

سینتی گرافی

سینتی گرافی یک اصطلاح عمومی برای روش‌های تصویربرداری است که با استفاده از مواد رادیواکتیو و دوربین‌های گاما انجام می‌شوند. سینتی گرافی یک روش مفید برای تشخیص بیماری‌های غده تیروئید، کبد، طحال، معده، روده، کلیه‌ها، کیسه صفرا، قلب، ریه‌ها، عروق خونی و استخوان‌ها است. یافته‌های سینتی گرافی، تشخیص زودهنگام بسیاری از بیماری‌ها را امکان‌پذیر می‌کند.

پروب‌های گاما

پروب‌های گاما که استفاده از آن‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته است، شناساگرهای پزشکی هسته‌ای هستند که تابش‌های گاما یا بتا را تشخیص می‌دهند. این ابزارها که اندازه‌ای در حد خودکار دارند، به‌صورت استریل در اتاق جراحی نگهداری می‌شوند. پروب‌های گاما، نواحی از بدن که مواد رادیواکتیو را جذب می‌کنند را تشخیص می‌دهند و مناطقی که ضایعات در آن مناطق قرار دارند را تعیین می‌کنند. به این ترتیب، جراحی باز به‌طور دقیق در بخش‌های مورد نیاز انجام می‌شود.

پزشکی هسته‌ای، یکی از محبوب‌ترین حوزه‌های تخصصی

به گفته پروفسور Vardareli ، پزشکی هسته‌ای یکی از محبوب‌ترین حوزه‌های تخصصی است. ایشان می‌گویند: "پزشکانی که از فواید PET-CT آگاه می‌شوند، به‌طور فزاینده‌ای این روش را نسبت به روش‌های دیگر ترجیح می‌دهند. اولین سیستم تصویربرداری PET-CT در مجموعه آجی بادم، در سال 2002 مورد استفاده قرار گرفت. در آن سال، 52 بیمار با استفاده از این دستگاه اسکن شدند. در سال جاری، این عدد به 1400 نفر رسیده است. در آن زمان، تنها سه دستگاه PET-CT در ترکیه وجود داشت و هم اکنون تعداد 100 دستگاه PET-CT در ترکیه برای خدمت‌‌رسانی به بیماران وجود دارد. "

تاریخچه پزشکی هسته‌ای در ترکیه

پروفسور Erkan Vardareli در مورد تاریخ پزشکی هسته‌ای در ترکیه می‌گوید: " تاریخ پزشکی هسته‌ای در ترکیه طولانی نیست، اما پیشرفت آن به سرعت اتفاق افتاده است. در دهه 1950، پروفسور Suphi Artunkal یک آزمایشگاه در بیمارستان Haseki تأسیس کرد که بعدها با عنوان "بنیاد کلینیک درمان" شناخته شد. استاد Suphi Artunkal متخصص غدد درون ریز بودند و مطالعاتی در زمینه عملکرد تیروئید انجام دادند. در سال‌های بعد، یک آزمایشگاه رادیوایزوتوپ در بخش بیماری‌های داخلی دانشکده پزشکی دانشگاه آنکارا تأسیس شد. متخصصانی که در این آزمایشگاه کار می‌کردند، مطالعات مختلفی را نیز انجام می‌دادند. هنگامی که تحولات در سایر نقاط جهان سرعت گرفت، ترکیه نیز با آن سازگار شد. در حال حاضر، ترکیه در مقایسه با کشورهای دیگر، هیچ کمبودی در تشخیص یا درمان بیماری‌ها با بکارگیری پزشکی هسته‌ای ندارد. آنچه در سایر نقاط جهان انجام می‌شود، در ترکیه نیز قابل انجام است. "

برای اطلاع از خدمات بیمارستان ACIBADEM با ما در ارتباط باشید.

به فارسی پاسخ ‌ گوی شما خواهیم بود.

راه ‌ های ارتباطی با بیمارستان آجی ‌ بادم

وب ‌ سایت مجموعه ACIBADEM

تلفن ‌ های هماهنگی جهت تعیین وقت مشاوره رایگان پزشکی و کسب اطلاعات بیشتر:

دفتر تهران:

+98 910 227 5662

دفتر تبریز:

+98 914 494 6074

کانال تلگرام مجموعه:

https://t.me/joinchat/AAAAAD9tHaUFg1oxggRMeQ