ماشه چکانی در موضع انزوا

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

منابع خبری می‌گویند دولت آمریکا با ارائه نامه‌ای رسماً سازمان ملل را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد. به نوشته خبرگزاری رویترز، آمریکا نامه‌ای را تقدیم اعضای شورای امنیت سازمان ملل کرده که ایران را به عدم پایبندی به توافق هسته‌ای برجام متهم می‌کند. این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کند که از لحاظ تئوریک می‌تواند به «بازگشت خودکار» تحریم‌ سازمان ملل علیه ایران منجر شود. با این حال، کارشناسان گفته‌اند دولت آمریکا مسیر پرپیچ را در پیش رو دارد. درخواست روسیه و مخالفت تروئیکای اروپایی دقایقی بعد از درخواست رسمی آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، روسیه خواستار نشست شورای امنیت سازمان ملل درخصوص ایران در روز جمعه شد. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت روسیه خواستار برگزاری نشست مجازی شورای امنیت، «با توجه به تحولات امروز» شده است. سه کشور اروپایی که طرف ایران در توافق هسته‌ای برجام هستند هم بلافاصله با صدور بیانیه مشترکی با اقدام آمریکا مخالفت کردند. متن کامل این بیانیه به شرح زیر است: «روز ۲۰ آگوست، آمریکا با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت خواستار آغاز روند بازگشت خودکار [تحریم‌ها] شده که به طرف‌های برجام اجازه می‌دهد خواستار بازاعمال تحریم‌های چندجانبه‌ای علیه ایران شوند که ذیل مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران رفع شده است. فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده یادآور می‌شوند که آمریکا بعد از خروج خود از توافق هسته‌ای در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸، به مشارکت خود در برجام خاتمه داده است. موضع ما درباره کارآمدی اطلاعیه آمریکا ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ به صراحت به رئیس شورا و تمامی اعضای شورای امنیت ابراز شده است. بنابراین، ما نمی‌توانیم از این اقدام که با تلاش‌های فعلی ما برای حمایت از برجام سازگاری ندارد حمایت کنیم. فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده به حراست از فرایندها و نهادهایی که شالوده‌های چندجانبه‌گرایی را تشکیل می‌دهند متعهدند. ما کماکان بر اساس هدف حفظ مرجعیت و تمامیت شورای امنیت سازمان ملل عمل می‌کنیم. ما از تمامی اعضای شورای امنیت می‌خواهیم از انجام اقداماتی که تنها اختلافات در شورای امنیت را تعمیق می‌کنند یا بر کار آن اثرات مضر دارند خودداری کنند. ما علی‌رغم چالش‌های قابل‌توجه ایجادشده در اثر خروج آمریکا از برجام به این توافق پایبند می‌مانیم. معتقدیم به مسئله فعلی عدم پایبندی ایران به تعهداتش در برجام باید از طریق گفت‌وگو میان طرف‌های برجام به روش‌های مختلف از جمله از طریق کمیسیون مشترک برجام و استفاده از ساز و کار حل و فصل اختلافات در برجام رسیدگی کرد. ما از ایران می‌خواهیم به منظور حفظ توافق تمامی اقدامات ناسازگار با تعهدات هسته‌ای خودش را به عقب برگردانده و بدون تاخیر به پایبندی کامل توافق برگردد. همان‌طور که تا به حال در مقاطع مختلف از جمله در بیانیه مورخه ۱۹ ژوئن اعلام کرده‌ایم ما به ویژه با توجه به اقدامات ثبات‌زدای ایران که بی‌وقفه ادامه دارند از تبعات انقضای تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران نگرانی‌های جدی داریم. تروئیکای اروپا مصمم به یافتن پاسخ‌های مناسب برای این چالش‌ها است و به همکاری با تمامی اعضای شورای امنیت و طرف‌های ذی‌نفع برای حرکت در مسیر رو به جلو در جهت حفظ فضای دیپلماسی بیشتر ادامه می‌دهد. تلاش‌های ما در جهت حفظ مرجعیت و تمامیت شورای امنیت سازمان ملل و پیشبرد امنیت و ثبات منطقه خواهد بود. روسیه پیشتر مخالفت خود را با فعال کردن مکانیسم ماشه اعلام کرده بود. «واسیلی نبنزیا»، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد پنجشنبه مخالفت این کشور را با این برنامه آمریکا اعلام کرده است. ترامپ دیروز چهارشنبه گفت: «ایالات متحده قصد دارد تقریباً تمامی تحریم‌های تعلیق‌شده سازمان ملل علیه ایران را فعال کند. این، بازگشت خودکار [تحریم‌ها] است.» ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نام‌های دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند. «واسیلی نبنزیا»، نماینده روسیه در سازمان ملل، قبل از درخواست رسمی پامپئو از سازمان ملل برای فعالسازی مکانیسم ماشه گفت: «ما معتقدیم آمریکا از هیچ حق قانونی یا دلیلی برای آغاز این روند برخوردار نیست. ما البته با آن مخالفت خواهیم کرد.» «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم روز پنجشنبه تصریح کرد طرح آمریکا برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شکست خواهد خورد. زاخارووا در نشست خبری روز پنجشنبه گفت: «طرح آمریکا برای بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران که بعد از حصول توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ برای حل و فصل اختلافات پیرامون برنامه هسته‌ای ایران ملغی شده بودند فاقد وجاهت قانونی هستند و ناگزیر، شکست خواهد خورد.» شکست آمریکا در شورای امنیت دولت ترامپ چند روز پیش در رای‌گیری شورای امنیت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران ناکام ماند. واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد از یکی از بندهای برجام که با نام‌هایی مانند «مکانیسم ماشه»، «ساز و کار حل و فصل اختلاف» یا «ساز و کار بازگشت خودکار تحریم‌ها» شناخته می‌شود برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند. کارشناسان می‌گویند آمریکا از آن جهت که اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرف‌های مشارکت‌کننده در «برجام» نیست و نمی‌تواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند. از طرف دیگر، مقام‌های دولت آمریکا ادعا می‌کنند از آنجا که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ از آمریکا به عنوان «مشارکت‌کننده برجام» یاد شده این کشور می‌تواند از ایران بابت «نقض اساسی برجام» شکایت کند. دیپلمات‌ها به خبرگزاری رویترز گفته‌اند آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، مسیر بسیار دشوار و پرپیچ و خمی در پیش رو دارد زیرا روسیه، چین و سایر اعضای شورای امنیت، قانونی بودن اقدام آمریکا را با توجه به عدم پایبندی این کشور به برجام زیر سوال برده‌اند. خطیب‫زاده: صِرف درخواست آمریکا موجب فعال شدن مکانیسم ماشه نمی شود سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه خط خبری برخی رسانه‫های بیگانه این است که نشان دهند صرفا با درخواست‌ آمریکا، ایران از طرف شورای امنیت سازمان ملل تحت تحریم قرار خواهد گرفت تاکید کرد: آمریکا هیچ جایگاهی برای چنین اقدامی ندارد و در اقدامی مغایر با مقررات و قواعد حقوق بین الملل و مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، صرفا درخواست به رئیس دوره‫ای شورای امنیت ارائه کرده است. به گزارش ایسنا، سعید خطیب‫زاده در پاسخ به پرسش خبرنگاران درخصوص آخرین روند تحولات و اقدامات غیرقانونی آمریکا در شورای امنیت و تلاش‫های کشورمان اظهار کرد: در ابتدا لازم است این نکته مهم مورد تاکید قرار گیرد که در روند بازتاب اخبار و تحولات مرتبط با تلاش بی‌مبنای ایالات‌ متحده برای بازگرداندن قطعنامه‫های شورای امنیت که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شده است، شاهد تلاش برخی رسانه‫های بیگانه برای القای یک برداشت نادرست هستیم. این خط خبری به دنبال این است که نشان دهد صرفا با طرح درخواست آمریکا، قطعنامه های لغو شده و به تبع آن تحریم ها احیاء‌ شده و ایران از طرف شورای امنیت سازمان ملل تحت تحریم قرار خواهد گرفت. خطیب‫زاده افزود: این در حالی است که آمریکا هیچ جایگاهی برای چنین اقدمی ندارد و در اقدامی مغایر با مقررات و قواعد حقوق بین‫الملل و مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، صرفا درخواست به رئیس دوره ای شورای امنیت ارائه کرده است. صلاحیت آمریکا برای طرح این درخواست از سوی همه اعضای برجام رد شده و آمریکا حتی در بین متحدان خود تا آنجا منزوی شده که سه کشور اروپایی را متحدان آیت‌الله‌های ایران خوانده است. تمامی اعضای باقی مانده در برجام شامل سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه و همچنین روسیه و چین بلافاصله و قویا با این درخواست بی‫مبنا و غیر قانونی ایالات متحده مخالفت کرده و آن را به اطلاع رئیس شورای امنیت نیز رسانده‫اند. سایر اعضای شورای امنیت نیز ظرف روزهای آینده موضع مشابه اتخاذ خواهند کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به وقایع مرتبط با نشست اخیر شورای امنیت و مخالفت قاطع همه کشورهای عضو به جز یک کشور و به خصوص مخالفت اعضای دائم شورای امنیت به خصوص روسیه و چین با آمریکا افزود: واشنگتن هیچ‌گاه به خواست نامشروع خود نخواهد رسید. خطیب‫زاده با تاکید بر اینکه هدف اول و غایی آمریکا پیشبرد تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران با توسل به ابزارهای یکجانبه گرایانه سیاسی و مهمتر از آن جنگ روانی و تبلیغاتی و بر هم زدن ثبات و امنیت روانی و اقتصادی کشور است، اضافه کرد: همانگونه که دکتر ظریف در پیامش خطاب به ملت ایران در صفحه اینستاگرام تاکید کردند، دستگاه دیپلماسی همانند هفت سال گذشته، تمامی تلاش و ظرفیت سیاسی و حقوقی خود را برای ترویج و تثبیت چهره‌ی مقتدر و منطقی ایران در عرصه بین‌الملل به کار گرفته و در تلاش است برای مقابله با یکجانبه‌گرایی و قانون‌گریزی آمریکا، به یاری خدا حتما یک بار دیگر طعم انزوا را به قانون‌شکنان آمریکایی بچشاند. ظریف: تاریخ شورای امنیت چنین وضعیتی را به یاد ندارد وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به مخالف روسیه، چین، اتحادیه اروپا، آلمان فرانسه و انگلیس با اقدام آمریکا جهت استفاده از مکانیزم ماشه گفت: احتمالا برخی دیگر از اعضای شورای امنیت موضع مشابهی را اتخاذ می‌کنند . محمدجواد ظریف صبح روز جمعه در مطلبی در صفحه اینستاگرام خود در این ارتباط نوشت: دیشب پمپئو به خیال خودش ساز و کار بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت را فعال کرد ولی همزمان، ایران به همراه روسیه، چین، اتحادیه اروپا ،آلمان، فرانسه و انگلیس در نامه‫های جداگانه‫ای اقدام دولت ترامپ را غیرقانونی، بدون اثر و کان‫لم‫یکن معرفی کردند، احتمالا برخی دیگر از اعضای شورای امنیت موضع مشابهی را اتخاذ کنند و یک بار دیگر دولت ترامپ منزوی و رسوا در صحنه جهانی خواهد شد، تاریخ شورای امنیت چنین وضعیتی را به یاد ندارد. ظریف در این پست اینستاگرامی برخی از دلایلی که باعث شده چنین اجماع جهانی علیه دولت ترامپ ایجاد شود را ضمیمه کرده است.