رابطه ایران و آمریکا در دولت رئیسی چگونه خواهد بود؟

با انتخاب ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور منتخب جمهوری اسلامی ایران در سال 1400 بسیاری در مورد آینده ایران در 4 سال دولت رئیسی  گمانه زنی می‌کنند. به هر حال، ابراهیم رئیسی در همان ابتدا با چالش‌های گوناگونی روبه رو است؛ در میان چالش‌های او، دو مساله بحران سیاست خارجی و احیاء برجام و بحران اقتصادی و تورم از سایرین مهم‌تر هستند.

دولت حسن روحانی که از ابتدا قصد داشت بحران هسته‌ای را پایان دهد، پس از خروج ترامپ از برجام به مشکل خورد و حالا با خروج ترامپ از کاخ سفید و ورود بایدن به آن، سعی دارد در وین بار دیگر این سند را احیاء کند.

اما احیاء برجام که این روزها در سخت‌ترین و حیاتی‌ترین روزهای سرنوشت خود است، تا چه حدی می‎‌تواند در دولت ابراهیم رئیسی به بقاء خود ادامه دهد؟

بسیاری از رسانه‌های خارجی در این مورد مطمئن نیستند که برجام بتواند 4 سال دیگر هم زنده بماند. برخی رسانه‌ها همانند بلومبرگ و یو اس آ تودی، معتقدند تحریم رئیسی توسط آمریکا خود نشانه این است که برجام در خطر است. به هر حال، رئیسی نماد اصولگرایانی است که نسبت به برجام حس خوبی نداشته و انتقادات فراوانی به آن کرده اند. او همچنین دور قبل رقیب حسن روحانی بود که برجام را معماری کرد و علی رغم تمام مشکلات چند سال زنده نگه‌اش داشت.

در مقابل اما بسیاری معتقدند دولت بعد ایران از برجام دفاع کرده و به هیچ وجه از آن بیرون نمی‌آید. این تحلیلگران سعی دارند رویکردی خوشبینانه نسبت به دیپلماسی ایران داشته باشند. هالی داگرس (Holly Dagres) تحلیلگر سیاسی و نویسنده فعال اندیشکده Atlantic Council در لندن معتقد است به دلیل وجود چند نشانه، رئیسی سعی می‌کند در دولت خود از برجام مراقبت نماید و بعید است با مشخص شدن نتیجه انتخابات و تغییر دولت در سیاست کلی جمهوری اسلامی ایران تغییری ایجاد شود.

اولا سیاست خارجی توسط مقامات بالاتر و به خصوص رهبر انقلاب تعیین می‌شود و دولت مجری این سیاست‌ها است. بنابراین، بعید است یک دولت بتواند تغییری در خط و مشی کلی دیپلماتیک نظام ایجاد کند.

ثانیا، ابراهیم رئیسی به صراحت و روشنی در مناظرات تلویزیونی خود گفت که سعی می‌کند در چارچوب برجام عمل کرده و آن  را نقض نکند؛ چرا که آن قراردادی است که توسط دولت امضاء شده و رهبر انقلاب نیز تحت شروطی آن را پذیرفته اند.

با وجود این، مشکلات بر سر احیاء برجام بسیار زیاد است. بعید است دولت بایدن به همین راحتی کوتاه بیاید. بسیاری معتقدند دولت ایران و بایدن سعی دارند تا قبل از مرداد و تغییر دولت، نشست وین را به پایان رسانده و احیاء برجام را تکمیل کنند. اما برخی معتقدند برجام  تا زمان تحویل دولت احیاء نمی‌شود و تا زمانی که بایدن از رویکرد دولت جدید مطمئن نشود به آن باز نمی‌گردد.

باید صبر کرد و دید در آینده چه اتفاقی می‌افتد. از حالا تا زمان تحلیف دولت چند ماهی زمان باقی است و این چند ماه به خوبی می‌تواند افق توافق هسته ای ایران با غرب را نمایش دهد.  

منبع: خبر فوری