قوز قرنیه چیست؟ /نوجوانان مراقب باشند

بهاره استیری- قرنیه به صورت طبیعی شکلی گرد و کروی دارد ولی در کراتوکونوس به صورت برآمده و مخروطی شکل می شود که این تغییر بر روی انکسار نور هنگام ورود به چشم تاثیر گذاشته و سبب کاهش وضوح بینایی می شود .شیوع آن در ایران 15 در 1000 نفر است.که در مقایسه با ایالات متحده که شیوع آن 1 مورد در 2000 نفر است میزان نسبتا بالایی دارد.

بیماری معمولا از سنین نوجوانی شروع شده و تا اواسط دهه دوم و سوم پیشرفت کرده ولی از دهه چهارم به بعد سیر پیشرفت آن کاهش می یابد.معمولا درگیری چشم ها به صورت دوطرفه است بیماران ممکن است با درجات از نزدیک بینی و آستیگماتیسم چشم مراجعه کنند که در عرض مدت کوتاهی (چند ماه) به میز ان نسبتا زیادی پیشرفت کرده است.به طوریکه خواندن و نوشتن و رانندگی فرد را مختل می کند.بنابراین کاهش دید نسبتا شدید که طی مدت کوتاهی بروز می کند باید حتما از نظر وجود این اختلال در چشم ها بررسی شود. همچنین این بیماران مکن است دچار هاله بینی و حساسیت به نور نیز باشند.بیماران معمولا در هر بار مراجعه به چشم پزشک نسخه شان تغییر می کند.

علت این بیماری شناخته شده نیست ولی ژنتیک تا حدی در بروز آن موثر است و 6 تا 8 درصد موارد سابقه خانوادگی وجود دارد.عوامل محیطی و برخی بیماری ها ممکن است در بروز آن موثر بوده همچنین گفته می شود مالیدن محکم چشم در مواردی مثل آلرژی های چشمی بهاره در بروز این بیماری و یا تشدید آن بی تاثیر نیست.لذا به بیماران توصیه می شود از مالیدن چشم ها بپرهیزند.یک شیوع افزایش یافته از کراتوکونوس در سندرم داون-آتوپی-آپنه خواب- سندرم مارفان-سندرم پلک شل و پرولاپس دریچه میترال گزارش شده و نیز این حالت به طور معمول در تعداد زیادی از ناهنجاری های مادرزادی چشم هم رخ می دهد.

روش های درمان:

در مراحل اوليه بيماری، تجويز عينك توسط پزشك تا حد زيادی باعث اصلاح ديد می شود البته بايد توجه داشت بيماري ماهيت پيشرونده دارد در نتيجه نمره عينك تجويز شده تغيير خواهد كرد.

با پيشرفت بيماری و افزايش نزديك بينی و آستيگماتيسم نامنظم مرحله ای فرا می رسد كه ديگر با عينك نمی توان ديد را اصلاح كرد و برای اصلاح ديد بايد از لنزهای تماسی سخت استفاده کرد.

از دیگر درمانهای جراحی قوز قرنيه استفاده از حلقه های داخل قرنيه می باشد؛ اين نوع از درمان در بعضی از قوزهای خفيف تا متوسط كه تماس لنز را نمي توانند تحمل كنند، كاربرد دارد.این حلقه ها با کاهش میزان آستیگماتیسم نامنظم به بهبود بینایی کمک میکنند.

با پيشرفت بيشتر بيماری مرحله ای فرا مي رسد كه ديگر استفاده از لنزهای تماسی و قطعات رينگ داخل قرنيه هم باعث افزايش ديد نمی شود و در اثر كدورت قرنيه، استفاده از لنزهای تماسی ممكن نيست و عدم تحمل نسبت به لنز تماسی پيدا مي شود. در اين مرحله بايد از پيوند قرنيه كمك گرفته شود. پیوند قرنیه درمانی استاندارد برای بیماران با قوز قرنیه پیشرفته است که اغلب نتایج خوبی دارد.

يكی از درمان های جديد قوز قرنیه ایجاد پيوند متقاطع بين رشته های كلاژن قرنيه با استفاده از اشعه فرابنفش و داروی ریبوفلاوین است. این روش باعث می شود نیازی به پیوند قرنیه نیاز نباشد و یا زمان آن به تاخیر بیفتد. در این روش بینایی فرد با و بدون عینک بهبود یافته و میزان آستیگماتیسم، کاهش قابل ملاحظه ای خواهد داشت. بهترین داوطلبان این روش عبارتند از: بیمارانی که به تازگی برای آنها تشخیص کراتوکونوس داده شده، افراد جوان و میانسالی که بیماری آنها پیشرونده است و همچنین کسانیکه لنز تماسی روی چشمشان خوب قرار نمی گیرد.

بیماری معمولا بین ده تا بیست سال پس از بروز تشدید میشود (آستگماتیسم و نزدیک بینی بیمار بیشتر میشود) و حتی در مواردی شدیدا به دید بیمار آسیب میزند ولی خوشبختانه اين بيماری كور كننده نيست . قوز قرنیه يكی از علل شايع پيوند قرنيه است و عمل پيوند قرنيه عموما نتايج موفقيت آميزی دارد.

سایت بیملرستان فوق تخصصی چشم پزشکی نور توصیه هایی برای بیماران مبتلا به کراتوکونوس ارائه می دهد .توصیه هایی برای کار با رایانه :

-استفاده از صفحه نمایشگر بزرگ شرایط کار بهتری را برای بیمار فراهم می کند

- استفاده از صفحه نمایشگر تخت باعث کاهش (خیرگی) در زمان کار می شود. همچنین تنظیم نسبت نورهای قرمز، آبی و سبز، به کاهش احساس ناراحتی در چشم ها کمک می کند

- استفاده از فونت های خواناتر و یا بزرگ کردن فونت ها می تواند مفید باشد.

- ساعات طولانی و مداوم کار با رایانه باعث خشکی چشم ها و تاری دید می شود. قطع کار با رایانه به صورت منظم و در فواصل زمانی مشخص و پرداختن به کاری متفاوت، در کاهش علایم چشمی بیمار بسیار موثر می باشد

- استفاده از از نرم افزارهای بزرگ کننده صفحات کمک کننده خواهد بود.

- استفاده از کپی های متنی در صفحات بزرگتر توصیه می شود.

میزان نور موجود در محیط زندگی و کار بیماران دچار کراتوکونوس بسیار مهم می باشد و نور طبیعی خورشید بهترین شرایط را دارد. در صورتی که فرد در محیطی قرار بگیرد که منابع نورانی متعددی در اطراف او باشد، لازم است از نگاه مستقیم به آن ها خود داری کند. استفاده از لامپ های مطالعه در زمان مطالعه به بعضی از بیماران کمک می کند.

کار در محیط هایی که از دستگاه گرم کننده مرکزی و یا کولرهای گازی استفاده می شود باعث خشکی چشم و تشدید ناراحتی بیماران مبتلا به کراتوکونوس می گردد، به خصوص در افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می کنند. استفاده از دستگاه های مرطوب کننده هوا (از جمله دستگاه های بخور آب) در کاهش ناراحتی بیمار بسیار موثر است.

کار در محیط های غبار آلود و یا دارای گرد و خاک زیاد می تواند مشکل زا باشد. در این شرایط، استفاده از لنزهای اسکرال که بخش زیادی از سفیدی چشم را می پوشانند می تواند موثر باشد، در غیر این صورت استفاده محافظ های چشمی که برای این منظور طراحی شده اند، الزامی است.

توصیه می شود این بیماران حتی المقدور از رانندگی در شب خودداری کنند.

در صورت شرکت در کلاس درس ، گردهمایی ها و یا همایش ها ، بهتر است فرد حتی المقدور نزدیک به تابلو و یا صفحات نمایش بنشیند.

کلینیک کراتوکونوس بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی نور در تهران خدمات اختصاصی جهت درمان این بیماری چشمی ارائه می دهد.