سرمایه گذاری دولت روحانی به داد روزهای کرونایی رسید

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به نظر می رسد یکی از مولفه های موفقیت ایران در مدیریت شیوع ویروس کرونا و اجرای دقیق برنامه های زمان بندی و مهار بیماری کووید۱۹ را باید در اجرای طرحی دید که زمانی از آن به عنوان برگ برنده «حسن روحانی» یاد می کردند. گرچه انتقادات بسیاری هم به این طرح که «طرح تحول سلامت» نام گرفته بود می شد اما باید توجه داشت آنچه ایران را در پوشش بیماران مبتلا به ویروس کرونا آن هم در شرایط تحریم های سخت یاری داد، انرژی و سرمایه گذاری قابل توجهی بود که دولت یازدهم در این زمینه انجام داد. شاید آن روزها از پرداخت کارانه های سنگین به پزشکان بحث هایی به میان می آمد که موجب دلگیری پرستاران که بار اصلی درمان بر دوش آنها بود، شد اما مزیت هایی هم داشت که از آن جمله می توان به ماندگاری پزشکان در مناطق محروم اشاره کرد. حالا در شرایطی که ۷۵ روز از ثبت رسمی نخستین موارد مرگ ناشی از ویروس کرونا در ایران گذشته کافی است وضعیت کشورهای پیشرفته را از نظر بگذرانیم. دست کم ایتالیا که در قاره سبز و در جمع کشورهایی اروپایی است که قرار بود در پی تحریم های ظالمانه امریکا و مسدود کردن کانال های انتقال دارو به ایران کمک حال ما باشند دیدیم که چه وضعی رقم خورد و چه میزان مرگ رخ داد. یکی از مشکلات ایتالیا نداشتن تخت و امکانات پزشکی کافی بود. اما در ایران و در حالی که با شیطنت های عربستان محموله های مرتبط با تشخیص ویروس کرونا توقیف می شد یا مشکلات ناشی از نبود دارو دامن سیستم درمانی را گرفته بود وضع به گونه ای مدیریت شد که هر ناظری به تلاشگران عرصه سلامت آفرین می گوید. امسال وارد هفتمین سال اجرای طرح تحول سلامت شده ایم و این در حالی است که با اجرای این طرح بسیاری از مصوبات معوقه حوزه سلامت به سرانجام رسید و بیش از هشت میلیون و هشتصد هزار نفر که از هیچ نوع پوشش بیمه سلامتی برخوردار نبودند، تحت پوشش بیمه همگانی قرار گرفتند.

یکی از اهداف منظور شده در طرح تحول سلامت، کاهش پرداخت هزینه های درمان از جیب مردم بوده است. بیماران تا پیش از اجرای این طرح، سهم بالایی از پرداختی ها را برعهده می گرفتند و پرداختی بیمار از هزینه بستری به صورت میانگین ۳۷ درصد بوده که تا برخی موارد به ۹۵ درصد هم می رسیده است. همچنین ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان برای خرید دارو، تجهیزات مصرفی و تصویربرداری های پزشکی امری رایج بود که اگر هزینه های آنها به رقم فوق الذکر اضافه شود، سهم بیمار از هزینه های درمانی بیشتر نیز می شده است که هزینه های مستتر و اعلام نشده ای به بیماران تحمیل می شد که در هیچ صورت حسابی به آنها اشاره نمی شد. اما با اجرای طرح تحول سلامت، سهم پرداختی بیماران دارای بیمه پایه سلامت از خدمات بستری در بیمارستان های تحت پوشش وزارت بهداشت در مناطق شهری به ۶ درصد از کل پرونده و برای روستانشینان، عشایر و ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر به ۳ درصد از کل پرونده کاهش یافت. اما باید به این نکته توجه کرد که با اعمال هزینه دارو و ملزومات، این اعداد به ۱۰ و ۵ درصد می رسد. یکی از چالش های دیگری که بیماران با آنها مواجه بوده اند، دسترسی به اقلام دارویی در بیمارستان بوده است و آنها مجبور بودند برای تهیه اقلام اقدام کنند. با اجرای این طرح، اقلام دارویی موجود در بیمارستان ها از ۳۲۰ قلم به ۷۵۰ و به همین ترتیب دسترسی به ملزومات مصرفی نیز افزایش یافت. یکی دیگر از مشکلاتی که تا پیش از این وجود داشت، ارایه خدمات سرپایی ضعیف در بیمارستان های دولتی وابسته به وزارت بهداشت بود و به طور معمول بیماران برای دریافت خدمات تخصصی به این بیمارستان ها مراجعه نمی کردند، اما با اجرای طرح تحول سلامت و ارایه خدمات تخصصی سرپایی در قالب کلینیک های ویژه، سه هدف کلان محافظت مالی مردم در برابر هزینه های درمانی، بهبود عدالت در دسترسی به خدمات درمانی و ارتقای کیفیت خدمات درمانی تامین شد.

حضور پزشکان متخصص در مناطق محروم نیز یکی از چالش های موجود قبل از اجرای طرح تحول سلامت بود. پزشکان متخصص به عنوان نیروی طرح خدمات تخصصی به مناطق محروم اعزام می شدند و غالبا به دلیل نبود اقدامات لازم تشویقی برای ماندگاری آنها در مناطق محروم، این مناطق را ترک می کردند. اما با اجرای طرح تحول ۳۰۹ شهر/ شهرستان محروم و توسعه نیافته کشور و ۳۴۲ بیمارستان فعال در آن مناطق در برنامه حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم مورد پوشش قرار گرفتند. همچنین تعداد پزشکان در مناطق محروم پس از اجرای برنامه ماندگاری شاهد رشد ۳ برابری بود که فعالیت ۶هزار و ۱۵۰ پزشک ماندگار، به صورت تمام وقت جغرافیایی، در مناطق محروم کشور (هزار و ۴۳۵ پزشک عمومی و ۴هزار و ۷۱۵ پزشک متخصص، فوق تخصص و فلوشیپ)، در برابر ۲هزار و ۲۰۰ پزشک پیش از اجرای این برنامه را شامل می شود. یکی از دستاوردهای مهم این طرح افزایش دسترسی مردم به خدمات سطح ۲ و ۳ در مناطق محروم کشور بوده که باعث رشد حدود ۳ برابری در خدمات سرپایی و رشد ۶۵ درصدی خدمات بستری شده است. به دنبال اجرای طرح تحول سلامت اقدامات ارزشمندی در بخش زیرساخت های حوزه بهداشت و درمان اتفاق افتاد که اگر این اقدامات نبود، به طور حتم در دوران همه گیری کرونا کشور با بحران جدی مواجه می شد که از جمله این اقدامات می توان به ساخت ۳۱هزار و ۶۰۰ تخت بیمارستانی جدید در پنج سال و نیم اشاره کرد. شایان ذکر است کل تخت های بیمارستانی کشور در سال ۱۳۹۲ حدود ۸۴هزار تخت بود که بیش از نیمی از آنها فرسوده و با طول عمر بالای ۴ دهه بودند. نوسازی کامل ۴۵هزار تخت بیمارستانی موجود، راه اندازی ۳۷ پایگاه اورژانس هوایی، افزایش بیش از ۱۵۰۰ تخت اورژانس، بهسازی ۱۸۰ بخش اورژانس در کشور، ساخت و تجهیز ۲هزار و ۴۸۳ تخت مراقبت های ویژه جدید ICU، ساخت ۷هزار و ۵۰۰ واحد بهداشتی، همچنین تعمیر، بازسازی، بهسازی و تجهیز بیش از ۱۷هزار واحد بهداشتی، ساخت و تجهیز ۲۵۱ کلینیک ویژه دارای ۶هزار و ۴۴۰ مطب تخصصی از دیگر دستاوردهای اجرای این طرح در سال های اخیر بوده است.