تاثیر آلودگی هوا بر افزایش اتیسم و کاهش ضریب هوشی

«عباس شاهسونی» رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به وظایف وزارت بهداشت در قانون هوای پاک گفت: در قانون هوای پاک یکی از وظایف ما اجرای تبصره سه ماده قانون هوای پاک است و ما براساس این ماده وظیفه رصد وضعیت هوا و تشخیص شرایط اضطرار را داریم که این وظیفه را دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام می‌دهند و در تهران نیز به نمایندگی از وزارت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می‌دهند.

وی با بیان اینکه در طی سال جاری تقریبا بیش از دو برابر اعلام شرایط اضطرار در شهرهای بزرگ و کلانشهرها مانند تهران، کرج، اصفهان و اراک افزایش پیدا کرده است، ادامه داد: یکی دیگر از وظایف وزارت بهداشت در قانون هوای پاک محاسبه مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا و هزینه اقتصادی آن است. به تفکیک در شهرها و کلانشهرهای دارای آلودگی هوا، وزارت بهداشت به صورت سالانه این گزارش را تهیه و به مراجع ذیربط مانند هیات وزیران، سازمان محیط زیست، سازمان بازرسی و دیوان محاسبات ارسال می‌کردیم.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تصریح کرد: در سال گذشته مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور ۲۰ هزار و ۸۰۰ نفر بوده و تقریبا ۱۲.۶ درصد از مرگ‌ها منتسب به ذرات معلق pm2.5 بوده و هزینه اقتصادی آن نیز تقریبا ۸.۲ میلیارد دلار است.

شاهسونی خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از ۷۰ درصد افزایش مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا داشته‌ایم. پیش بینی ما در سال ۱۴۰۱ با توجه به این روند که در آلودگی هوا و میزان غلظت آلاینده‌ها وجود دارد، درباره تعداد روزهای دارای شرایط اضطرار تقریبا بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده است. مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

وی در پاسخ به این سوال که آلودگی هوا و مشکلات ناشی از آن باعث بروز چه نوع بیماری‌هایی می‌شوند، گفت: آلودگی‌ها یکی از عوامل خطری است که در تمام طول زندگی انسان براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی تاثیر گذار است. آلودگی هوا در دوران جنینی، کودکی، جوانی، میانسالی و سالمندی بر روی انسان تاثیر منفی دارد. همچنین در تشدید بیماری‌های قلبی، تنفسی، شناختی مانند اتیسیم، کاهش ضریب هوشی، کاهش وزن هنگام تولد، زایمان زودرس، آسم و… اثرگذاراست. آلودگی هوا بر همه اعضای بدن تاثیر منفی دارد.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به افزایش آلودگی هوا در سال‌های گذشته سرطان‌های ناشی از آلودگی هوا افزایش پیدا کرده است، گفت: مادر خصوص سرطان‌ها آمار داریم. در این سال‌ها سرطان ریه افزایش پیدا کرده است و مرگ‌های ناشی از سرطان ریه به دلیل آلودگی هوا نیز افزایش داشته است و ما به این موضوع در گزارش سالانه‌مان اشاره کرده ایم.

شاهسونی با اشاره به فرآیند اعلام شرایط اضطرار آلودگی هوا گفت: فرآیند اعلام شرایط اضطرار آلودگی هوا به این صورت است که هواشناسی ۹۶ ساعت قبل از وقوع پایداری هوا به ما اعلام می‌کند وزارت بهداشت نیز وضعیت ایستگاه‌ها و غلظت آلاینده‌های هوا را رصد کرده، همچنین میزان مراجعان به مراکز درمانی را مورد رصد و بررسی قرار می‌دهد. در صورتی که تشخیص دهد شرایط اضطرار اتفاق می‌افتد، وضعیت را به استانداری و محیط زیست استان اعلام می‌کند.

وی ادامه داد: بلافاصله جلسه کارگروه شرایط اضطرار که متشکل از ۸ عضو اصلی از جمله معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان، معاون عمرانی استانداری یا استاندار، رییس اداره کل محیط زیست استان، شهردار آن شهر، نماینده آموزش و پرورش و نماینده پلیس راهنمایی و رانندگی است تشکیل جلسه می‌دهد. اعضای این کارگروه طبق دستورالعملی که به تایید هیات وزیران رسیده است و پیوست تبصره سه ماده سه قانون هوای پاک است، باید با توجه به کیفیت وضعیت هوا تصمیم گیری کنند. اگر کیفیت هوا در وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها یا گروه‌های حساس باشد براساس آن دستورالمعل مشخص است که این کارگروه باید چه تصمیمی را اتخاذ کند.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با بیان اینکه این تصمیمات دو رویکرد اصلی دارد، تصریح کرد: اول اینکه این تصمیمات منجر به کاهش میزان انتشار آلاینده‌ها و همچنین منجر به کاهش میزان مواجهه با آلودگی هوا است. کاهش میزان آلاینده‌ها یک اقدام طولانی مدت است، البته با اقدامات موقت هم می‌توان این کار را انجام داد. مانند زوج و فرد کردن تردد خودروها از در منزل، تطعیلی صنایع، ماسه شویی و… اما اقدامات بلند مدت در این زمینه نیاز به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده دارد و این کار ممکن است چندین سال طول بکشد.

شاهسونی درباره اقداماتی که منجر به کاهش میزان مواجهه با آلودگی هوا است، گفت: یکی دیگر از اقدامات‌ عدم مواجهه مردم با آلودگی است مانند گروه‌های حساس، کودکان، بیماران سرطانی، قلبی، تنفسی، مادران باردار و… با تعطیلی مدارس یا دورکاری یا کاهش ساعت کاری این اقدام نیز انجام می‌شود. البته اگر شاخص کیفیت هوا در وضعیت بسیار ناسالم باشد یکی از تصمیمات تعطیلی ادارات است که برای تعطیلی ادارات نیز باید منتظر دستور رییس جمهور و معاون رییس جمهور باشیم.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به بحث نظارت بر معاینه فنی موتورخانه‌ها در منابع ثابت تصریح کرد: این وظیفه در قانون هوای پاک برعهده وزارت بهداشت گذاشته شده است. ما در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشت ودرمان این کار را انجام می‌دهیم. بالغ بر ۳ هزار و ۶۰۰ موتورخانه در کشور داریم که در مراکز بهداشت و درمانی رصد می‌شوند و تقریبا بین ۲۰ تا ۲۵ درصد آن‌ها دارای معاینه فنی بوده و مابقی معاینه فنی ندارند. ما در وزارت بهداشت نیز در حال رصد این موتورخانه‌های ثابت هستیم تا معاینه فنی این موتورخانه‌ها نیز انجام شود.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت همچنین درباره پایش میزان پرتوهای یونیزان که در قانون هوای پاک به آن اشاره شده و از وظایف وزارت بهداشت است، گفت: طبق قانون هوای پاک ما باید استانداردهای لازم برای میزان پرتوها را مشخص کنیم و شیوه نامه‌ای برای این کار با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری و سازمان انرژی اتمی و محیط زیست تدوین شده است.

شاهسونی درباره یکی دیگر از وظایف وزارت بهداشت در قانون هوای پاک تصریح کرد: در بحث پایش راه اندازی شبکه سنجش آلودگی صوتی نیز که در قانون هوای پاک آمده است ما همکار سازمان حفاظت محیط زیست هستیم. برای این کار نیز ما نقاطی را که باید ایستگاههای سنجش نصب شود مشخص کرده‌ایم اما هنوز این کار انجام نشده است. آلودگی صوتی نیز یکی دیگر از پارامترهایی است که روی سلامت انسان تاثیر دارد و در برخی از موارد نیز براساس گزارشات رسمی اثرات آن بیش از آلودگی هوا در دنیا گزارش شده است. آلودگی صوتی نه مزه دارد و نه قابل دیدن است و بر روی سلامت انسان به ویژه‌های گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان، بیماران تاثیر بسیاری دارد.