ناو ارتش ایران چگونه زمین را دور زد؟ ؛ از طوفان سهمگین تا درگیری با فرانسه

خبر فوری نوشت: بزرگترین ماموریت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با پیروزی و موفقیت به پایان رسید. سفر دریایی به آب‌های آزاد جهان یکی از اهداف و  آرزوهای همیشگی قدرت های بزرگ است. اسپانیا، پرتغال و امیرنشین های ایتالیا از طریق این سفرهای دریایی توانستند عصر جدیدی را در اروپا به وجود آورند. بعد از این کشورها، انگلستان و فرانسه نیز شروع به سفر به آب‌های آزاد کرده و به قدرت های جهانی بدل شدند. بسیاری معتقدند راز قدرتمند شدن انگلستان در قرن ۱۷ دریانوردی نوین و پیشرفته این کشور و حضورش در آب‌های آزاد جهان بود. پطر کبیر، معمار روسیه جدید به جانشینانش توصیه کرد برای قدرتمند شدن راه روسیه به آب‌های آزاد جهان را باز کنند.

ارتش جمهوری اسلامی ایران در همین راستا شروع به افزایش حضور خود در آب‌های آزاد جهان کرده است. ارتش پیش از ماموریت اخیرش، توانسته بود حضورش در آب‌های آزاد را تجربه کند و در مهم ترین سفرش از راه اقیانوس به سن پترزبورگ سفر کند. با این حال، سفر به دور دنیا و حضور در اقیانوس های هند، آرام و اطلس و عبور از تنگه های حساس و مهمی مانند تنگه ماژلان بی نظیر و استثنایی بود.

به مناسبت پایان سفر ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی نکاتی را در رابطه با این سفر تاریخی، چالش ها، دستاوردها، واکنش ها و روند سفر این ناوگروه بیان می کنیم:

دور دنیا در ۸۶ روز

ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناوبندر مکران است. آغاز سفر این ناوگروه مهرماه ۱۴۰۱ و پایانش اردیبهشت ۱۴۰۲ بود. این سفر بیش از ۸ ماه طول کشید. وظیفه ناوگروه ۸۶ دریانوردی و سفر به دور کره زمین بود. این برای نخستین بار بود که یک ناوگروه ایرانی به دور کره زمین سفر می کند. همچنین، تعداد ناوگروه هایی که کره زمین را دور زده اند به تعداد انگشتان دست نمی رسد و حالا یکی از این ناوگروه ها ایرانی است.

چهار بار عبور از خط استوا

ناوگروه ۸۶ با حرکت از مبدأ بندرعباس، در نخستین ایستگاه در بندر بمبئی هند توقف کرد و سپس با عبور از خلیج بنگال و تنگه مالاگا در جاکارتا پایتخت اندونزی پهلو گرفت. صلاله آخرین ایستگاه ناوگروه ۸۶  پیش از رسیدن به ایران بود. مجموع مسیر طی‌شده توسط ناوگروه ۸۶ نداجا بیش از ۶۵ هزار کیلومتر بوده و این ناوگروه ۴ بار از خط استوا عبور کرده است.

فرمان رهبری برای دریانوردی های طولانی مدت

ایده ماموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش از فرمان مقام معظم رهبری در دیدارشان با مسئولان نیروی دریایی نشات می گیرد. بر اساس این فرمان، لازم بود نیروی دریایی توجه خود را بر انجام دریانوردی­‌ های طولانی ‌مدت معطوف کند.

خطر غرق شدن ناوشکن دنا

ناوشکن دنا در این ماموریت سختی های فراوانی را تحمل کرد. این ناو در ماموریت خود از آب‌های طوفانی و مواجی عبور کرد و خطر غرق شدنش نیز وجود داشت. برای مثال، دنا از طوفانی عبور کرد که شناور کشور دیگری در همان طوفان غرق شد.

تجهیز بیمارستان دریایی

در این سفر، مجهزترین بیمارستان دریایی در ناوگروه ۸۶ ایجاد شد. دستاورد دیگر نیروی دریایی در حوزه پزشکی، استقرار بانک خون در ناوگروه بود. تیم پزشکی و بیمارستانی در طول ماموریت خود به افراد غیر ایرانی و غیر نظامی هم کمک های فراوانی کردند.

مشکلات سیاسی بر سر راه

آنطور که امیر دریایی در یکی از مصاحبه هایش گفته در برخی مناطق، ناوگروه ۸۶ با مشکلات سیاسی خارجی مواجه شد اما با اقتدار خود توانست از آنها عبور کند. یکی از این مشکلات در نزدیکی کانال پاناما و دیگری در اقیانوسیه بود. مورد دوم به فرانسوی ها مربوط می شود. امیر دریایی در این رابطه می گوید: فرانسوی ها چند جزیره در اقیانوس آرام دارند که متاسفانه از قوانین خودشان هم آگاه نبودند و برای ما مزاحمت ایجاد کردند که با زبان قانون به آن‌ها پاسخ دادیم. فرانسوی‌ها متوجه شدند هر حرفی که می‌زنند فقط در حد حرف است و از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی که خودشان در حوزه قانون ایجاد کرده‌اند و به عبور شناورها اجازه داده اند هم آگاه نیستند.

ما در نقاطی برای اینکه اقتدار خود را با آن نشان دهیم اجازه نزدیک شدن به ناوگروه را ندادیم و‌ در مواقعی هم تصمیم گرفتیم و اجازه دادیم که بیایند و از نزدیک اقتدار ما را مشاهده کرده و عکس هم بگیرند تا منتشر کنند. همین اتفاق هم رخ داد و در کلان ماجرا برای همه این سوال پیش آمد که پشتیبانی از ناوگروه ۸۶ چگونه انجام شد به ویژه در حوزه تامین سوخت برای ناوشکن دنا.

مکران، یک جزیره متحرک ۱۲۱ هزار تنی است 

همانطور که گفته شد دو ناو مکران و دنا در این ماموریت طولانی دریایی شرکت کرده و ناوگروه ۸۶ را تشکیل می دادند. ناوبندر مکران بزرگترین شناور نظامی ایران است که در این ماموریت شرکت کرد. مکران، یک جزیره متحرک ۱۲۱ هزار تنی است که نیروی دریایی ارتش آن را با تغییر کاربری به یکی از بزرگترین ناوبندر‌های بالگردنشین تبدیل کرد. این ناو وظیفه پشتیبانی از ناوگروه‌های رزمی نیروی دریایی ارتش در آب‌های بین‌المللی و دوردست به ویژه منطقه شمال اقیانوس هند، تنگه باب‌المندب و دریای سرخ را برعهده دارد. این ناو توانایی حمل ۸۲ هزار تن انواع نیازمندی‌های پشتیبانی یگان‌های شناور رزمی را داشته و قادر است ۶ الی ۷ بالگرد را حمل کند.

انعکاس سفر ناوگروه ۸۶ در رسانه های خارجی به مثابه یک معما

در طول سفر ناوگروه ۸۶ به آبهای آزاد دنیا رسانه های خارجی مطالب مختلفی درباره ماموریت این ناوگروه منتشر کردند. اورشلیم پست اسرائیل در مطلبی نوشت: دنا مجهز به موشک‌های ضدکشتی و اژدرافکن است، در حالی که مکران، کشتی بزرگی که حدود ۱۲۱ هزار تن وزن دارد، توسط ایران «پایگاه پیشرو» محسوب می‌شود و در واقع قبل از تبدیل به شناور نظامی، یک کشتی نفتکش بوده که هم‌اکنون در قالب کشتی‌های ناوگروه ۸۶ موفق شده از برزیل، اندونزی، آفریقای جنوبی، عمان و کشورهای دیگر در طول مسیر بازدید کند.

«پولیتیکو» نیز در گزارشی به نقل از منابع دولتی آمریکا نوشت که «هدف ایران از ارسال شناورها به سمت نیمکره غربی همچون محموله‌های آن‌ها، همچنان یک معما است و حضور کشتی های‌جنگی ایرانی در حیاط خلوت آمریکا چالشی برای اقتدار ایالات متحده در منطقه است.»

هدف از سفر ناگروه ۸۶ چه بود؟

اما هدف از این سفر طولانی چه بود؟ همانطور که پیش از این گفته شد، حضور در آب‌های آزاد یکی از شاخص های قدرت سیاسی و نظامی و اقتصادی کشورها است. نیروی دریایی ارتش که تا پیش از این، در حدود خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند به فعالیت می پرداخت، چند سالی است که حوزه فعالیت خود را گسترش داده است. هدف اصلی ارتش، ارتباط با سایر کشورها، افزایش حوزه نفوذ نظامی ایران، حمایت از کشتی های تجاری ایران، سرکوب دزدان دریایی و نشان دادن اقتدار دریایی و ترساندن دشمنان است.