نتانیاهو آمریکا را ناامید کرد/ پشت پرده هم صدایی متزلزل واشنگتن و تل‌آویو

پس از حمله تروریستی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، تنها گزاره ای که بسیاری از دیپلمات ها، تحلیلگران و ناظران در باب آن اجماع نظر داشتند، پاسخ صد در صدی ایران به فعل تهاجمی اسرائیل بود.

با این همه آنچه در ابهام قرار داشت، نحوه پاسخ ایران و زمان و مکان حملات بود، از همین رو گروهی گمان می کردند که ایران به تنهایی پاسخ می دهد و گروهی دیگر بر هم صدایی تهران و محور مقاومت تاکید داشتند.

شامگاه یکشنبه؛ چندین ساعت بعد از توقیف کشتی باری اسرائیلی در تنگه هرمز توسط سپاه پاسداران، در شرایطی که تل آویو در آماده باش کامل قرار داشت، تهران پاسخ داد.

فصل تازه در مواجهه تهران- تل آویو

در همین راستا، نشریه گاردین به نقل از یاگیل لوی، استاد جامعه شناسی نظامی فعال در دانشگاه آزاد اسرائیل، مدعی شد که پیش از حمله ایران به اسرائیل، تهران پیروز میدان بود، چرا که هراس از حمله ایران، اسرائیل را در شرایط پیچیده ای قرار داده بود. بایدن و تیمش در کاخ سفید نیز در شرایط بدی قرار داشتند؛ با وجود داده هایی که نهادهای اطلاعاتی در اختیار رئیس جمهوری قرار داده بودند، رویکرد ایران مبهم بود. از همین رو تیم امنیتی بایدن تحریک آمیز ترین سناریوها و پلن هایی چون صدایی حزب الله لبنان یا انصار الله یمن با ایران در حمله به اسرائیل را روی میز قرار داده بود.

مریم عالم زاده، دانشیار تاریخ و سیاست فعال در دانشگاه آکسفورد، مدعی شده : پاسخ مستقیم از خاک ایران به اسرائیل فصل تازه ای را در مواجهه تهران و تل آویو رقم زد؛ دو بازیگری که پیشتر در سایه، رویاروی هم قرار داشتند. به گفته عالم زاده، تهران در طی سال ها، علیرغم اقدامات تحریک آمیز اسرائیل از الگوی صبر راهبردی پیروی کرد، راهبردی که نتیجه بخش نیز بود.

حمید دهباشی، استاد مطالعات ایران در دانشگاه کلمبیا، در گفت و گو با گاردین مدعی شد، این رویارویی اجتناب ناپذیر بود، بالاخص آن که ایران و اسرائیل زمان زیادی است که درگیری رویارویی نامتقارن هستند. به ادعای دهباشی، حمله تروریستی اسرائیل به دمشق در 1 آوریل آزمون جدی بازیگران خاورمیانه قلمداد می شد.

همچنین علی واعظ، مدیر پروژه ایران در بحران بین‌الملل نیز به گاردین گفت: «در تمام این سال‌ها که من جنگ سایه‌ای بین ایران و اسرائیل را زیر نظر داشتم، شاهد چنین تغییری در معادلات نبودم! در داخل ایران، مردم  از دولت می خواهند تا بدین حمله پاسخ دهد، از همین رو ایران فعلا الگوی صبر استراتژیک خود را کنار گذاشت تا در برابر اسرائیل نوعی بازدارندگی تعریف کند.

نتانیاهو، آمریکا را ناامید کرد

فعلا بایدن و نتانیاهو، فارغ از اختلاف نظرهای جدی، به واسطه تحولات اخیر هم صدا شده اند. اما در پشت حمایت عمومی آمریکا از اسرائیل، مقامات آمریکایی از این که اسرائیل جنگ در غزه را گسترش داده و خاورمیانه را در آستانه تنشی فراگیر ببرد، از ادامه تلاش هایشان خسته شده اند.

ولی نصر، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه جان هاپکینز هم در این باره مدعی شد: «اسرائیل اساساً کل منطقه را در وضعیت هشدار قرمز قرار داده است. حمله تروریستی اخیر به دمشق، پیامی به تمام منطقه از جمله ایران داد که آمریکا اساساً هیچ کنترلی بر اسرائیل ندارد."

همزمان گروهی از ناظران می گویند، تماس‌های وزرای خارجه سراسر اروپا و منطقه با ایران، و تاکیدشان بر خویشتن‌داری نشان می‌دهد که علی‌رغم حمایت عمومی این گروه از بازیگران از اسرائیل، امیدها به تهران هست.

به گفته نصر، غرب به خوبی می داند که ایران با لحاظ کردن گزاره های استراتژیک محاسبه می کند. او افزود که ایران بر مبنای همان الگویی که از آن پیروی می کند پیام بازدارندگی اش را ارسال کرد.

با این همه منتقدان این سوال را مطرح کرده اند که آیا نتانیاهو ممکن است به واسطه انگیزه های سیاسی به تنش های حاکم که حالا افزایش یافته، دامن بزند؟

ژنرال بازنشسته تامیر هیمن، رئیس سابق اطلاعات نظامی و  مدیر عامل اندیشکده انستیتوی مطالعات امنیت ملی، ضمن اشاره به اختلاف نظرهای میان بایدن و نتانیاهو این فرضیه را رد کرده و در پاسخ به این سوال که آیا خاورمیانه در آستانه جنگی تمام عیار قرار دارد یا نه، مدعی است، ایران با دقت مواضع مورد نظر خود را هدف قرار داد و قدرتش را به نمایش گذاشت. این گزاره ای نیست که زمینه‌ساز تشدید تنش ها شده و پای آمریکا را به میدان جنگ باز کند.

با این همه هستند گروهی که در باب پاسخ احتمالی(ادعایی) اسرائیل گمانه زنی هایی را مطرح می کنند؛ اما نمی توانند فرضیه ای مسنجم در این باره ارائه دهند.

منبع: اقتصاد نیوز