برند جمهوری اسلامی در جهان؟ عراقچی از پروژه تازه سیاست خارجی گفت

کتاب «برندسازی ملی و سیاست بین‌الملل» ترجمه «امیرحسین عرب‌پور» و «سامان فریدونی» از کارشناسان اندیشکده دیپلماسی اقتصادی با مقدمه دکتر «سیدعباس عراقچی»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در انتشارات دنیای اقتصاد به چاپ رسید.

این کتاب که توسط «کریستوفر برونینگ»، پژوهشگر گروه مطالعات بین‌المللی دانشگاه بیرمنگام تالیف شده است، تلاش بسیار ارزشمندی داشته تا رویکرد جدید توجه به ابعاد نرم و معنایی قدرت را در سیاست بین‌الملل نشان دهد. برند ملی، انگاره و تصویری است که در ذهن مردم جهان از کشور و ملتی وجود دارد. این مفهوم که پیوندی عمیق با قدرت نرم دارد، امروز یکی از مهم‌ترین نقاط توجه حکومت‌هاست. بسیاری از کشورها امروزه برند ملی منحصربه‌فرد خود را عامل اصلی قدرت ملی‌شان می‌دانند. در چنین شرایطی، کشورهای مختلف جهان به‌ دنبال ایجاد برند ملی‌ هستند که جایگاه آن‌ها در روابط بین‌الملل را ارتقا بخشد. 

روایت‌سازی یکی از ابزارهای کلیدی در دیپلماسی مدرن است

«سید عباس عراقچی» در مقدمه کتاب حاضر نوشته است، روایت‌سازی یکی از ابزارهای کلیدی در دیپلماسی مدرن است. کشوری که بتواند داستان خود را به شکلی مستند و جذاب به جهان ارائه دهد، می‌تواند جایگاه خود را در افکار عمومی تقویت کند و رقبا را در موقعیت دفاعی قرار دهد. روایت موفق می‌تواند اقدامات یک کشور را مشروع جلوه دهد و همزمان رفتار دیگران را زیر سوال ببرد. این مسئله نقش مستقیمی در شکل‌دهی به ادراک عمومی و سیاست‌های بین‌المللی دارد.

وی ادامه داد: در دیپلماسی، تصویرسازی نقشی اساسی دارد. موفقیت در عرصه بین‌المللی تنها به عملکرد عملی محدود نمی‌شود، بلکه به نحوه ارائه و تبیین آن اقدامات نیز بستگی دارد. اگر کشوری نتواند تصویر قوی و قابل قبولی از خود ارائه دهد، ممکن است در دیپلماسی شکست بخورد، حتی اگر در میدان عملیاتی موفق باشد. به عنوان مثال، برخی کشورهای غربی که در دهه های اخیر در کشورهای در حال توسعه مداخلات نظامی یا سیاسی انجام داده اند، اگرچه در عرصه فیزیکی و عملی موفق بوده اند اما نتوانسته اند افکار عمومی جهانی را اقناع نموده و مداخلات خود را به عنوان مداخلات مشروع جلوه دهند. از سوی دیگر، برخی کشورها با موفقیت توانسته اند تصویر خود در اذهان عمومی بین المللی را تغییر دهند. نمونه آن ژاپن است که توانست بعد از جنگ جهانی دوم تصویر خود از کشوری جنگ طلب را به کشوری صلح طلب تغییر دهد. نمونه دیگر، قطر است که با تمرکز بر دیپلماسی ورزشی و میزبانی مسابقات جام جهانی فوتبال سال ۲۰۲۲ جایگاه خود در سطح بین المللی را بهبود بخشید و در کنار آن از منافع اقتصادی چشمگیری نیز بهره مند شد. 

برندسازی ملی می‌تواند به عنوان ابزاری راهبردی عمل کند

عراقچی نوشت: در جهان امروز که سیاست بین‌الملل با پیچیدگی‌ها و تغییرات فراوانی همراه است، برندسازی ملی برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژه‌ای دارد. ایران به طور مداوم با پروژه‌های بدنام‌سازی و تحریم‌های ناعادلانه مواجه بوده است که هدف آن‌ها تضعیف جایگاه کشور در افکار عمومی جهانی است. در این شرایط، برندسازی ملی می‌تواند به عنوان ابزاری راهبردی عمل کند که از طریق دیپلماسی عمومی و روایت‌سازی مؤثر، تصویر مثبت و واقعی از ایران به جهانیان ارائه شود. این رویکرد می‌تواند به مقابله با ایران‌هراسی کمک کند و به تقویت جایگاه ایران در نظام بین‌الملل بیانجامد.