پایگاه هوایی روسیه زیر آتش پهپادها | آیا جنگ وارد فاز تازه‌ای شده است؟
شب گذشته اوکراین حمله پهپادی عظیمی علیه زیرساخت‌های هوایی روسیه انجام داده که بسیاری از رسانه‌های آمریکایی با عنوان «بازی ساز»، «تغییر دهنده بازی» و «بازنویسی قواعد جنگ توسط اوکراین» از آن یاد کرده‌اند. اما واقعا این عملیات تا این حد مهم بود؟
در تاریخ ۱ ژوئن ۲۰۲۵، اوکراین بلندپروازانه‌ترین عملیات پهپادی خود تا به امروز را با نام رمز «عملیات تار عنکبوت» اجرا کرد. در این عملیات، پنج پایگاه هوایی نظامی در عمق خاک روسیه هدف قرار گرفت. رسانه‌های غربی میگویند این حمله منجر به تخریب یا آسیب‌دیدگی بیش از ۴۰ فروند هواپیمای نظامی روسیه، از جمله بمب‌افکن‌های راهبردی و هواپیما‌های شناسایی شده است. ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، این عملیات را دستاوردی تاریخی و رسانه‌های آمریکا یی آن را «تغییر دهنده بازی» خوانده‌اند.
حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ سرنوشت ایران را تغییر داد. ایران که در حال مذاکره با آمریکا برای رسیدن به یک توافق بود. این حمله و در اخبار مربوط به فروش پهپاد به روسیه برای استفاده علیه اوکراین توافق را به حاشیه راند و حوادث بعدی از اعتراضات سراسری موسوم به «جنبش مهسا» گرفته تا حمله حماس به اسرائیل رفع تحریم‌ها علیه کشورمان را تا همین امروز به تعویق انداخت؛ بنابراین خبر‌ها در مورد جنگ روسیه برای ایران مهم است.
رویداد۲۴ در این گزارش به جزییات عملیات اکراین اشاره کرده و گفته چرا این حمله مهم بوده و آیا واقعا سرنوشت جنگ روسیه و اکراین تغییر خواهد کرد؟
عملیات تار عنکبوت چه مختصاتی داشت؟
سرویس امنیت اوکراین (SBU) اعلام کرد که این عملیات پایگاه‌های هوایی در مناطق مورمانسک، ایرکوتسک، ریازان، ایوانوو و آمور را هدف قرار داده است. به‌ویژه، پایگاه هوایی بلایا در استان ایرکوتسک که حدود ۴۳۰۰ کیلومتر از مرز اوکراین فاصله دارد، جزو اهداف اصلی بود. گفته می‌شود در این حمله بمب‌افکن‌های Tu-۹۵ و Tu-۲۲M۳ و همچنین هواپیمای هشدار زودهنگام و کنترل هوایی A-۵۰ آسیب دیده‌اند یا نابود شده‌اند.
مقامات اوکراینی تخمین زده‌اند که حدود ۳۴ درصد از ناوگان حامل موشک‌های کروز راهبردی روسیه تحت تأثیر قرار گرفته و مجموع خسارات وارده حدود ۷ میلیارد دلار برآورد شده است.
پهپادها در داخل کامیون‌هایی با سقف‌های متحرک چوبی که ظاهراً به عنوان انبار‌های متحرک طراحی شده بودند، به روسیه قاچاق شدند. سقف این سازه‌ها به‌صورت کنترل از راه دور باز می‌شد و پهپادها در نزدیکی پایگاه‌های هوایی پرتاب می‌شدند. در مجموع ۱۱۷ پهپاد FPV در این عملیات مورد استفاده قرار گرفت.
بر اساس گزارش‌ها، ولودیمیر زلنسکی شخصاً بر برنامه‌ریزی و اجرای ۱۸ ماهه این عملیات نظارت داشته است. او تأکید کرده که این موفقیت صرفاً با اتکا به توان داخلی اوکراین و بدون اطلاع قبلی به متحدان بین‌المللی حاصل شده است.
واکنش روسیه چه بود؟
وزارت دفاع روسیه این حملات را تأیید کرده و آنها را اقداماتی تروریستی خوانده است. با این حال، تصاویری که از مناطق هدف گرفته شده و گزارش‌های محلی، خسارات قابل‌توجه به هواپیما‌های روسی را تأیید کرده‌اند.
این عملیات توانایی اوکراین در اجرای حملات دقیق در فاصله‌های بسیار دور را اثبات کرد و ممکن است معادلات راهبردی جنگ را دگرگون کند. نابودی بخش قابل توجهی از بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه می‌تواند توان تهاجمی دوربرد این کشور را محدود کند.
چرا زمابندی عملیات مهم بود؟
این عملیات درست پیش از آغاز مذاکرات صلح در استانبول انجام شد و فضای دیپلماتیک را پیچیده‌تر کرد. در حالی که اوکراین اعلام کرده که در این گفت‌و‌گو‌ها شرکت می‌کند، اما این عملیات نشان می‌دهد که اوکراین راهبرد دفاع از حاکمیت خود را همزمان از مسیر نظامی و دیپلماتیک دنبال می‌کند.
آیا این حمله واقعا «تغییردهنده بازی» بود؟
پاسخ به این سوال هم بله و هم خیر است.
ستون نویس هایی، چون مکس بوت در واشنگتن پست، حمله اوکراین را نقطه عطف و «بازنویسی قواعد بازی در جنگ» با روسیه خوانده‌اند. بوت این عملیات را با حمله ژاپن به پرل هاربر در ۱۹۴۱ مقایسه کرده و گفته این حمله نشان داد که پهپاد‌های ارزان‌قیمت می‌توانند میلیارد‌ها دلار خسارت وارد کنند، و حتی در کشوری مثل روسیه، پایگاه‌های هوایی آسیب‌پذیرند. بوت می‌گوید عملیات تار عنکبوت نشان داد اوکراین در حال تبدیل شدن به ابرقدرت پهپادی است
او هشدار داده و گفته عملیات اوکراین، زنگ خطری برای همه ژنرال‌های جهان است: اگر اوکراین توانست چنین کاری کند، چین علیه پایگاه‌های آمریکا، پاکستان علیه هند یا کره شمالی علیه کره‌جنوبی چطور؟
چرا عملیات اوکراین مهم بود؟
این عملیات چند ویژگی جدید و مهم داشت؛
• نفوذ عمیق به خاک روسیه: اوکراین نشان داد که می‌تواند اهداف بسیار دور را با دقت بالا هدف قرار دهد.
• تخریب تجهیزات راهبردی: نابودی بمب‌افکن‌ها و هواپیمای راداری می‌تواند توان حمله موشکی روسیه را به‌شدت کاهش دهد.
• ابتکار در تاکتیک: قاچاق پهپادها در کامیون‌های مبدل، سطح بالایی از خلاقیت و عملیات پنهانی را نشان داد.
• ضربه روانی و راهبردی به روسیه: اعتبار نظامی روسیه تضعیف شد و افکار عمومی داخلی و بین‌المللی متأثر شدند.
• استقلال عملیاتی اوکراین: این حمله بدون کمک مستقیم غرب انجام شد که جایگاه بین‌المللی اوکراین را تقویت می‌کند.
چرا نباید عملیات اوکراین را زیادی جدی گرفت؟
• خسارات قابل جبران برای روسیه: روسیه هنوز هواپیما‌های جایگزین دارد و می‌تواند تولید را افزایش دهد.
• عدم تغییر در خطوط مقدم: هنوز درگیری‌های زمینی در شرق و جنوب اوکراین تغییری نکرده‌اند.
• خطر تشدید تنش‌ها: روسیه ممکن است واکنش شدیدتری نشان دهد که به افزایش خطرات منجر شود.
• تأثیر موقتی: اگر اوکراین نتواند این نوع عملیات را تکرار کند، اثر روانی حمله ممکن است زودگذر باشد.
عملیات تار عنکبوت هنوز «نقطه عطف نهایی در جنگ» نیست.
اگر اوکراین بتواند چنین عملیات‌هایی را ادامه دهد یا گسترش دهد، یا اگر این عملیات واقعاً تأثیر بلندمدت بر توان هوایی روسیه داشته باشد، ممکن است بعد‌ها از آن به عنوان یک لحظه‌ی تغییر دهنده واقعی بازی در جنگ یاد شود.
منبع: رویداد 24
دیدگاه تان را بنویسید