زنگ خطر در وین، مذاکرات اضطراری در عمان | مسقط، آخرین ایستگاه قبل از انفجار؟
زمان و مکان دور بعدی مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا در حالی مشخص شده که شورای حکام نشست مهم خود را آغاز کرده و گزارش گروسی نیز حاوی اتهاماتی نسبت به ایران بوده است.
آنطور که بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته دور بعدی گفت‌و‌گو‌های غیر مستقیم ایران و آمریکا یکشنبه آتی و در مسقط برگزار خواهد شد. این در حالی است که شورای حکام روز گذشته نشست مهم خود را آغاز کرد و گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اصلا امیدوار کننده نبود!
گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران با غنای بالا به بیش از ۴۰۰ کیلوگرم رسیده و برخی پرسش‌ها درباره سایت‌های مورد اختلاف بی‌پاسخ مانده‌اند.
گروسی چه می‌گوید؟
مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، در گزارش خود هشدار داده ادامه بی‌پاسخی ایران به تعهدات، می‌تواند مسیر ارجاع به شورای امنیت را هموار کند.
او همچنین تأکید کرده که بدون شفاف‌سازی و نظارت پایدار، اعتمادسازی در برنامه هسته‌ای ایران دشوار خواهد بود.
اهمیت این گزارش از آن رو است که شورای حکام، آمریکا و سه کشور اروپایی قطعنامه‌ای را برای اعلام عدم‌همکاری ایران در دستور کار قرار داده‌اند.
ایران البته اتهام‌های مطرح‌شده در گزارش را رد کرده و با تأکید بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای‌اش اعلام کرده در حال آماده‌سازی یک پیش‌نویس جدید برای ارائه به آمریکا از مسیر عمان است.
تهران هشدار داده در صورت تصویب قطعنامه یا اعمال فشار سیاسی، سطح همکاری‌ها با آژانس ممکن است باز هم کاهش یابد.
در پشت‌صحنه دیپلماسی چه می‌گذرد؟
با همه اینها مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا از مسیر عمان ادامه دارد. زمان و مکان دور بعدی گفت‌و‌گو‌ها تعیین شده و ایران اگرچه پیشنهاد آمریکا را نپذیرفته، اما در حال تدوین متن متقابلی برای ارائه است.
آمریکا خواهان توقف غنی‌سازی سطح بالا در داخل ایران شده؛ در حالی که تهران آن را غیرقابل پذیرش دانسته و خواهان تضمین‌های اقتصادی متقابل است.
سناریو‌های پیش رو
در این شرایط حساس و پیچیده گمانه‌زنی درباره ادامه مذاکرات و یا حتی امکان فعال شدن مکانیسم ماشه و صدور قطعنامه علیه ایران راحت نیست، اما می‌توان سناریو‌های پیش رو را مورد بررسی قرار داد.
در یک سناریو شاهد تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام و تشدید فشار‌ها خواهیم بود که موجب کاهش بیشتر همکاری ایران با آژانس می‌شود و قطعا مذاکرات را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در سناریو بعدی، اما متن پیشنهادی ایران می‌تواند در ادامه رایزنی‌ها پنجره‌ای برای حل‌وفصل دیپلماتیک و احیای برجام باز کند.
در بدبینانه‌ترین سناریو، اما شاهد شکست مذاکرات، فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی خواهیم بود. بگذریم از اینکه تهدید‌های طرف آمریکایی به استفاده از گزینه نظامی نیز همچنان ادامه دارد.
تحولات این روز‌ها بار دیگر نشان می‌دهد که مسیر دیپلماسی، اگرچه پرچالش، اما همچنان تنها راه جلوگیری از تنش بیشتر و حفظ منافع ملی است. ادامه گفت‌و‌گو‌ها از مسیر عمان، فرصتی کلیدی برای هر دو طرف ایجاد کرده تا از رویارویی پرهزینه جلوگیری کنند. اکنون آزمون خرد سیاسی و عزم واقعی برای توافق، در برابر تهران، واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی قرار گرفته است.
منبع: رویداد 24
دیدگاه تان را بنویسید