شهادت دانشمند هسته ای و همسرش

 روزنامه شریف اعلام کرد دکتر سید ایثار طباطبایی قمشه دانشمند ناشناخته صنعت هسته‌ای کشور در حملات اواخر هفته قبل به همراه همسرش منصوره حاجی سالم در منزلشان ترور شد.

 دکتر طباطبایی، ورودی سال ۸۳ کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک و ورودی دکترای سال ۸۶ همین رشته در گرایش مهندسی هسته‌ای بود که سال‌ها عمر خود را در صنعت هسته‌ای کشور سپری کرد.

پیش از این نیز رژیم صهیونیستی اقدام به ترور دانشمندان هسته‌ای ایران کرده است که در ادامه به معرفی برخی از ایشان می‌پردازیم.

سید امیرحسین فقهی

او در شهریور۱۳۵۷، در روزهای منتهی به انقلاب در شیراز به دنیا آمد و بعد از اتمام دوره دبیرستان در این شهر، توشه سفر به دانشگاه ارومیه را برای تحصیل در رشته فیزیک هسته‌ای را بست. «فقهی» در دوران تحصیل در مقطع ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عضویت تیم تجزیه و تحلیل حوادث در پروژه «FMP» درآمد و بعد از اتمام این پروژه برای گذراندن فرصت مطالعاتی به مرکز تحقیقات «CERN» اروپا رفت. او در سال ۱۳۸۷ همزمان با پایان مقطع دکترا به عضویت هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درآمد. وی برای مدتی ریاست پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای را به عهده داشت. همچنین به عنوان نماینده تام‌الاختیار دانشگاه شهید بهشتی در کمیته دائمی تشعشات هسته‌ای در سازمان فضایی ایران فعالیت می‌کرد. 

فقهی یکی از چهره‌های برجسته در توسعه «رادیوداروها» و استفاده از انرژی هسته‌ای درعلم پزشکی بود. وی در مصاحبه با برنامه «ایران امروز» در ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ برای اولین بار در تلویزیون حاضر شد و در مورد تاثیر «رادیوداروها» در درمان سرطان‌ها صحبت کرد. 

برخی او را به دلیل پژوهش‌ها و اقدامات ادامه‌دهنده راه «مجید شهریاری» (دانشمند هسته‌ای ترور شده در سال ۱۳۸۹) می‌دانستند. «امیرحسین فقهی» در حمله ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به شهادت رسید. 

عبدالحمید مینوچهر

او نیز از افرادی بود که در حمله ۲۳ خرداد اسرائیل ۱۴۰۴ به شهادت رسید. وی بعد از کسب مدرک دکترا در مسکو به عضویت هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی درآمد و از سال ۱۴۰۱ ریاست دانشکده هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی را به عهده داشت. منابع بین‌المللی مانند «Christian post» از او به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران یاد کرده‌اند و تخصصش در زمینه طراحی سوخت‌های پیشرفته هسته‌ای را دلیل اصلی ترورش می‌دانند. 

فریدون عباسی‌دوانی

او با اصالت کازرونی در سال ۱۳۳۷در آبادان به دنیا آمد. بعد از انقلاب به عضویت سپاه درآمد و سه دوره در جنگ ایران و عراق نیز حضور داشت. بعد از اتمام جنگ دکترای خود را از دانشگاه شهید بهشتی در رشته فیزیک هسته‌ای گرفته بود، سپس به عضویت هیات علمی دانشگاه امام حسین درآمد. 

عباسی در سال ۱۳۸۶ به موجب قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت با عنوان «دانشمند ارشد وزارت دفاع و مرتبط با انستیتو فیزیک کاربردی ایران» در لیست تحریم قرار گرفت. او در دور دوم دولت «محمود احمدی‌نژاد» ریاست سازمان انرژی اتمی را بر عهده داشت. همچنین در سال ۱۳۸۹ همزمان با ترور «مجید شهریاری» هدف سوءقصد موساد قرار گرفت اما از آن جان سالم به در برد. 

«عباسی دوانی» در سال ۱۳۹۸ به عنوان نماینده حوزه انتخابیه کازرون در مجلس شورای اسلامی حضور داشت و از مهم‌ترین مخالفان امضای برجام بود. در عین حال تحریم اعمالی علیه او از سوی شورای امنیت در سال ۱۳۹۹ لغو شده بود. در سال ۱۴۰۰ در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد اما صلاحیتش از سوی مجلس خبرگان تایید نشد. او نیز در همان ساختمان که «محمدمهدی طهرانچی» زندگی می‌کرد، مورد هدف قرار گرفت و کشته شد. 

محمدمهدی طهرانچی

او متولد سال ۱۳۴۳ است. بعد از اتمام تحصیلات دبیرستان، وارد دانشگاه شهید بهشتی شد و تمام مقاطع تحصیلی را در این دانشگاه گذراند. «طهرانچی» یک دوره مطالعاتی در موسسه «ICTP» گذرانده بود. وی بعد از اتمام دکترا به عنوان استاد دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شد و از سال ۱۳۹۶ به عضویت هیئت امنای دانشگاه آزاد درآمد. 

زمینه فعالیت طهرانچی، حوزه‌های فیزیک ماده چگال، محاسبات کوانتومی و نانو فیزیک بود که ثمره این فعالیت‌ها در ۱۵۰ مقاله و ۱۲ کتاب جمع آوری شده‌است. او در کنار پژوهش ۸ اختراع نیز به نام خود ثبت کرده بود. زندگی‌اش با سوابق اجرایی در دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه آزاد همراه بود. او از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ رئیس دانشگاه شهید بهشتی و بعد از آن مدتی نیز سمت معاونت پژوهشی و فناوری این دانشگاه را به عهده داشت. طهرانچی در سال ۱۳۹۷ با حکم رهبر انقلاب به عنوان رئیس دانشگاه آزاد فعالیت می‌کرد. همچنین طرح «پایش» در دانشگاه آزاد به منظور هماهنگی پژوهش‌ها با نیازهای کشور از اقداماتش در این دانشگاه بود. وی در سال ۱۳۹۸ توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا به دلیل فعالیت در طرح هسته‌ای «آماد» در لیست تحریم قرار گرفته بود. «محمدمهدی طهرانچی» در ۲۳خرداد ۱۴۰۴ در بمباران مجتمع اساتید سرو به همراه همسر و محافظانش به شهادت رسید. 

اکبر مطلبی زاده

در مورد زندگی‌اش اطلاعات زیادی در دسترس نیست. او در سال ۱۳۴۲ در یزد به دنیا آمده و دکترای خود را در رشته شیمی کاربردی گرفته بود. وی ابتدا در دانشگاه آزاد شهر پدری مشغول به کار شد و بعد از مدت کوتاهی به عضویت هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی درآمد. 

مطلبی زاده، سال‌ها ریاست گروه شهید کریمی (زیرمجموعه سازمان پژوهشی نوین دفاعی) را بر عهده داشت و بعد از ریاست «محسن فخری‌زاده» در این گروه به عنوان مشاور شخصی فعالیت می‌کرد. خزانه‌داری آمریکا در سال ۲۰۱۹ او را به دلیل حوزه تحقیقاتی‌اش در ساخت سامانه‌های تسلیحاتی در لیست تحریم قرار داده بود. وی در ۲۳خرداد ۱۴۰۴ در حمله اسرائیل به شهادت رسید. 

احمدرضا ذوالفقاری

او در ۵ آذر ۱۳۳۸ به دنیا آمده بود و در جریان حمله ۲۳ خرداد اسرائیل به شهادت رسید. او مدرک دکترایش را در رشته مهندسی انرژی هسته‌ای در دانشگاه شهید بهشتی گرفته بود و بعد از مدتی به مرتبه دانشیاری در این دانشگاه رسیده بود. درباره اقداماتش اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما در دوران زندگی بیشترین همکاری پژوهشی را با «عبدالحمید مینوچهر» داشت. ثمره همکاری این دو ۳ مقاله مشترک درباره «بتن سنگین» و «پرتو گاما» بود. ذوالفقاری نقش مهمی در کمیته‌های تخصصی مرتبط با انرژی هسته داشت. 

سعید برجی

او یکی دیگر از افرادی بود که در حمله شامگاه ۲۳ خرداد اسرائیل به ایران به شهادت رسیده است. در مورد زندگی‌اش اطلاعاتی در دسترس نیست اما مدرک دکترای خود را از دانشگاه صنعتی مالک اشتر گرفته بود. برجی یکی از افراد فعال در پروژه آماد بود که برخی منابع تایید نشده او را مسئول آزمایشات سایت پارچین می‌دانستند. بر اساس اسناد منتشر شده در سال ۱۳۹۷ توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا «برجی» کارشناس مواد انفجاری در گروه شهید کریمی بود، به همین دلیل در لیست تحریم قرارگرفته بود. 

منصور عسگری

او در سال ۱۳۳۶ در تهران به دنیا آمد و بعد از اتمام تحصیلات در مقطع دکترا، رهبری تیم تحقیقاتی دانشگاه شریف را در زمینه علوم مواد به عهده داشت که از دستگاه‌های پیشرفته الکترونی برای بررسی مواد استفاده می‌کرد. وی بعد از مدتی به ریاست بخش پژوهش و فناوری در سازمان نوآوری و پژوهش‌های دفاعی رسید. از سال ۱۳۹۷ به دلیل شرکت در پروژه آماد در لیست تحریم وزارت خزانه‎‌داری آمریکا قرار گرفت و تمام اموالش در خارج از کشور توقیف شده بود. عسگری در حمله ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ اسرائیل به شهادت رسید. 

علی بکایی کریمی

در مورد زندگی‌اش اطلاعاتی در دسترس نیست. وی در رشته مهندسی مکانیک درس خوانده بود و تخصص اصلی‌اش در طراحی و راه‌اندازی سیستم‌های حساس بود. او نیز در جریان حمله ۲۳خرداد به شهادت رسید. 

علی باکویی کتریمی

او متولد فروردین ۱۳۴۵ در شهر قم بود، مدرک لیسانس خود را از دانشگاه امیرکبیر در رشته فیزیک کاربردی با گرایش هسته‌ای گرفته بود. کارشناسی ارشد را در دانشگاه تهران و رشته فیزیک هسته‌ای گذرانده بود. همچنین در سال ۱۳۸۳ مدرک دکترای خود را در رشته فیزیک هسته‌ای و ذرات بنیادی اخذ کرده بود. «باکویی» در زمان شهادت عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و مدیر «گروه فیزیک اتمی و مولکولی» این دانشگاه بود. در کنار او همسر و فرزندانش نیزدر حمله اسرائیل به شهادت رسیدند.