تعرفه ۲۵ درصدی آمریکا بر صادرات هند؛
هند زیر تیغ تعرفه‌های جدید آمریکا | روابط دهلی و واشنگتن به جنگ نزدیک‌تر شد!
همزمان با افزایش تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا بر صادرات هند، تنش‌های راهبردی میان واشنگتن و دهلی وارد مرحله جدیدی شده است. این اقدام که بر ۸۷ میلیارد دلار کالا تأثیر می‌گذارد، پیامد‌هایی اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک برای هند در پی دارد.
نشریه مادرن دیپلماسی در گزارشی به وضع تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا بر کالاهای هند و تبعات آن پرداخته است. این نشریه در گزارش خود آورده است: اوایل امسال، در جریان سفر پر سر و صدای نخست‌وزیر نارندرا مودی به واشنگتن، رئیس‌جمهور دونالد ترامپ با آغوشی گرم از او استقبال کرد و او را «دوستی عالی» خواند. چنین تصاویری شاید توهمی از تقویت روابط میان این دو دموکراسی را ایجاد کرده باشد، اما واقعیت دیپلماتیک به‌سرعت دگرگون شد. اقدام اخیر دولت ترامپ در اعمال تعرفه‌ای گسترده به میزان ۲۵ درصد بر صادرات هند ، که بر کالا‌هایی به ارزش حدود ۸۷ میلیارد دلار تأثیر می‌گذارد ، بار دیگر نشان داد که در محاسبات راهبردی واشنگتن، دوستی اغلب بر پایه منافع متقابل و گذرا استوار است.
هرچند این افزایش تعرفه‌ها در قالب دغدغه‌های مربوط به کسری تجاری و دسترسی به بازار توجیه شده، اما دارای پیامد‌های سیاسی آشکار است. خودداری هند از پیروی کامل از مواضع آمریکا در موضوعات پرتنش ، به‌ویژه ادامه خرید نفت خام تخفیف‌خورده از روسیه، موضع بی‌طرفانه در جنگ روسیه و اوکراین، و نحوه مدیریت عملیات امنیتی مشترک سندور با پاکستان ، خشم دولت ترامپ را برانگیخته است. هند نه آمریکا را در این عملیات دخیل دانسته و نه نقشی برای آن قائل شده، که این رویکرد برخلاف روایتی است که ترامپ برای خود به‌عنوان صلح‌طلب جهانی ترسیم کرده است.
سیاست خارجی تهاجمی ترامپ و پیامد‌های آن برای هند
در واقع، راهبرد کلی سیاست خارجی ترامپ مدت‌هاست که وام‌گرفته از نظریه موسوم به «نظریه مرد دیوانه» است ، اصطلاحی که در دوران نیکسون رواج یافت و در آن، غیرقابل پیش‌بینی بودن به‌عنوان ابزاری برای دیپلماسی قهری به کار گرفته می‌شود. ترامپ با بی‌ثباتی‌های عمدی در سیاست، تحریم‌ها و تعرفه‌ها، اغلب تلاش کرده است که هم‌پیمانان و دشمنان را در حالت تعلیق نگه دارد. لحن اخیر او درباره هند نیز تندتر شده است. در یکی از پست‌های خود در شبکه‌های اجتماعی، ترامپ اظهار داشته که اقتصاد‌های هند و روسیه، «اقتصاد‌های مرده» هستند.
پیامد‌های اقتصادی این اقدام تعرفه‌ای گسترده است. بخش‌هایی نظیر نساجی و پوشاک، جواهرات و سنگ‌های قیمتی، کالاهای مهندسی، دارویی و الکترونیک ، که همگی ستون‌های اصلی صادرات کالایی هند محسوب می‌شوند ، تحت تأثیر مستقیم قرار می‌گیرند. برآورد شورای ارتقاء صادرات مهندسی (EEPC) نشان می‌دهد که بخش مهندسی به‌تنهایی ممکن است تا ۱۲ میلیارد دلار زیان ببیند. همچنین بخش جواهرات و سنگ‌های قیمتی، که به‌شدت به تقاضای آمریکا (به‌ویژه ایالت‌های نیویورک و کالیفرنیا) وابسته است، با اختلال جدی مواجه خواهد شد؛ به‌طوری‌که صادرات الماس از ۲۳.۸ میلیارد دلار در سال مالی ۲۰۱۹–۲۰۱۸ به ۱۳.۲ میلیارد دلار در سال مالی ۲۰۲۵–۲۰۲۴ کاهش یافته است.
زیان برای صادرکنندگان کوچک و تهدید برای رشد اقتصادی هند
صادرکنندگان کوچک‌تر ، به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط (MSMEs) ، به‌احتمال زیاد آسیب بیشتری خواهند دید. با توجه به این‌که خریداران آمریکایی احتمالاً برای جبران هزینه تعرفه، درصدد بازنگری قیمت‌ها برخواهند آمد، شرکت‌های هندی ممکن است مجبور شوند برای حفظ رقابت‌پذیری، بخشی از این زیان را جذب کنند و حاشیه سود خود را کاهش دهند. مؤسسه رتبه‌بندی CARE پیش‌بینی کرده است که تأثیر این تعرفه‌ها می‌تواند ۰.۳ تا ۰.۴ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی هند بکاهد، هرچند با توجه به ماهیت عمدتاً درون‌گرای اقتصاد هند، تأثیر کلی ممکن است قابل مدیریت باشد. فراتر از تجارت، این رویداد یک معضل راهبردی جدی را مطرح می‌کند: هند چگونه باید به رفتار‌های فزاینده قهری یک شریک راهبردی ظاهری پاسخ دهد، بدون آن‌که اهداف بلندمدت سیاست خارجی‌اش را قربانی کند؟
روابط هند با روسیه، که اغلب در پایتخت‌های غربی به‌درستی درک نمی‌شود، ریشه در تداوم تاریخی و واقع‌گرایی ژئوپلیتیک دارد. از دوران نهرو تاکنون، مسکو شریک قابل‌اعتمادی برای دهلی‌نو بوده است، به‌ویژه در حوزه دفاعی. هرچند هند در دهه گذشته منابع تأمین خود را متنوع کرده، اما روسیه همچنان ۴۵ درصد واردات دفاعی هند را تشکیل می‌دهد و در حوزه‌هایی نظیر توسعه مشترک تسلیحات، همکاری‌های فضایی و انرژی نقشی کلیدی ایفا می‌کند. در مواقع بروز درگیری‌های منطقه‌ای ، به‌ویژه در مواجهه با پاکستان ، روسیه بار‌ها در کنار هند ایستاده است. در مقابل، حمایت آمریکا اغلب مشروط، مقطعی و مبتنی بر معامله بوده است.
انرژی، ملاحظات توسعه و مقاومت هند در برابر فشار غرب
علاوه بر این، محاسبات انرژی هند باید از منظر مقرون‌به‌صرفه بودن و توسعه اقتصادی مورد ارزیابی قرار گیرد. واردات نفت از روسیه ، که تا اواسط سال ۲۰۲۵ بیش از ۴۰ درصد از کل واردات نفت خام هند را تشکیل می‌دهد ، نقش مهمی در مهار تورم داخلی و حمایت از بهبود اقتصادی پس از همه‌گیری داشته است. هند بار‌ها حق خود را برای خرید نفت با نرخ‌های رقابتی به‌منظور حمایت از میلیون‌ها شهروندش در برابر شوک‌های انرژی جهانی اعلام کرده است. هرگونه انتظار برای آن‌که دهلی این سیاست را صرفاً برای راضی نگه‌داشتن شرکای غربی تغییر دهد، نه‌تنها غیرواقعی بلکه مغایر با منافع ملی هند است.
در عین حال، هند نباید در دوگانه نادرستی از انتخاب میان آمریکا و روسیه گرفتار شود. در عوض، باید راهبرد دیرپای «پوشش راهبردی» خود را تعمیق بخشد؛ رویکردی که بر تقویت روابط با مجموعه‌ای گسترده‌تر از شرکا استوار است. کشور‌هایی مانند ژاپن، کره جنوبی، اتحادیه اروپا و استرالیا ظرفیت‌های بالقوه فراوانی برای تنوع‌بخشی به صادرات هند دارند. با توجه به سهم هنوز اندک هند در تجارت جهانی ، حدود ۱.۸ درصد ، فضای زیادی برای بازسازی معماری تجاری جهانی خود دارد.
فرصتی برای اصلاحات تجاری داخلی و نقش فعال هند در نهاد‌های بین‌المللی
علاوه بر این، اختلال در روابط تجاری با آمریکا ممکن است محرکی برای اصلاحات دیرهنگام در داخل کشور باشد. برای نمونه، نیاز به بهبود رقابت‌پذیری صادرات، ساده‌سازی روند‌های گمرکی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های باکیفیت و حمایت از MSMEs از طریق دسترسی بهتر به اعتبار و ابزار‌های دیجیتال، اکنون بیش از گذشته احساس می‌شود. تنوع‌بخشی به تجارت باید با آمادگی نهادی و لجستیکی همراه باشد. همزمان، هند باید از بسترهایی، چون گروه ۲۰، بریکس، سازمان همکاری شانگهای (SCO) و ائتلاف جنوب جهانی برای پیگیری هنجار‌های تجاری منصفانه‌تر و مقابله با اقدامات حمایتی خودسرانه قدرت‌های بزرگ بهره گیرد.
تحولات کنونی همچنین اهمیت واکنشی سنجیده در حوزه پولی را نشان می‌دهد. با در معرض خطر بودن شتاب صادرات و در حالی که نشانه‌هایی از کاهش تورم دیده می‌شود، ممکن است بانک مرکزی هند به کاهش نرخ بهره یا تزریق نقدینگی برای حمایت از رشد و مصرف داخلی بیندیشد. با این حال، این اقدام باید با احتیاط صورت گیرد تا ثبات مالی کشور در برابر خروج سرمایه و نوسانات روپیه حفظ شود.
روابط اقتصادی هند و روسیه؛ از پیوند‌های تاریخی تا ضرورت‌های ژئوپلیتیکی
روابط هند با روسیه که اغلب در پایتخت‌های غربی به‌درستی درک نمی‌شود، ریشه در تداوم تاریخی و واقع‌گرایی ژئوپلیتیکی دارد. از زمان دوره نهرو، مسکو شریکی قابل اتکا به‌ویژه در حوزه دفاعی برای دهلی‌نو بوده است. اگرچه هند در دهه گذشته تنوع‌بخشی به منابع خرید‌های نظامی خود را دنبال کرده، اما روسیه همچنان ۴۵ درصد از واردات دفاعی هند را تأمین می‌کند و در حوزه‌هایی، چون توسعه مشترک تسلیحات، همکاری فضایی و انرژی نقش کلیدی دارد.
در صورت بروز یک درگیری منطقه‌ای، به‌ویژه با پاکستان، روسیه بار‌ها در کنار هند ایستاده است. در مقابل، حمایت ایالات متحده غالباً مشروط، موردی و مبتنی بر ملاحظات معاملاتی بوده است.
محاسبات انرژی و حق حاکمیتی هند در سیاست خارجی
از سوی دیگر، محاسبات انرژی هند باید از دریچه مقرون‌به‌صرفه بودن و توسعه اقتصادی دیده شود. واردات نفت از روسیه، که تا اواسط سال ۲۰۲۵ بیش از ۴۰ درصد از مجموع واردات نفت خام هند را تشکیل می‌دهد، نقشی اساسی در مهار تورم داخلی و حمایت از روند بهبود پس از همه‌گیری داشته است. هند بار‌ها بر حق خود برای خرید نفت با نرخ رقابتی تأکید کرده تا میلیون‌ها شهروندش از شوک‌های قیمتی جهانی در امان بمانند. هرگونه انتظار از دهلی‌نو برای بازنگری در این رویکرد با هدف رضایت شرکای غربی، هم غیرواقع‌بینانه است و هم در تضاد با منافع حاکمیتی کشور.
گزینه‌های راهبردی هند
در عین حال، هند باید از گرفتار شدن در دوگانه کاذب «انتخاب میان آمریکا و روسیه» پرهیز کند. راهبرد صحیح، تقویت سیاست دیرینه «پوشش راهبردی» و گسترش روابط با مجموعه‌ای متنوع از شرکا خواهد بود. کشور‌هایی نظیر ژاپن، کره جنوبی، اتحادیه اروپا و استرالیا ظرفیت‌های استفاده‌نشده‌ای برای تنوع‌بخشی به صادرات هند دارند. با توجه به سهم نسبتاً پایین هند در تجارت جهانی، که حدود ۱.۸ درصد تخمین زده می‌شود، فرصت قابل‌توجهی برای بازآرایی معماری تجارت بین‌المللی هند وجود دارد.
لزوم اصلاحات ساختاری
اختلال در روابط تجاری با آمریکا می‌تواند محرک اصلاحاتی باشد که مدت‌ها به تعویق افتاده‌اند. برای مثال، ارتقاء رقابت‌پذیری صادراتی، ساده‌سازی فرایند‌های گمرکی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های با کیفیت بالا و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط (MSMEs) از طریق دسترسی بهتر به اعتبار و ابزار‌های دیجیتال، اکنون فوریت بیشتری یافته‌اند. تنوع‌بخشی تجاری باید با آمادگی نهادی و لجستیکی همراه باشد. همزمان، هند باید از طریق نهادهایی، چون گروه ۲۰، بریکس، سازمان همکاری شانگهای (SCO) و ائتلاف جنوب جهانی، برای ترویج قواعد عادلانه تجارت و مقابله با اقدامات حمایت‌گرایانه خودسرانه قدرت‌های بزرگ، استفاده کند.
پاسخ محتاطانه بانک مرکزی هند
تحولات اخیر همچنین بر اهمیت پاسخ محتاطانه در حوزه سیاست پولی تأکید می‌کند. با تضعیف شتاب صادرات و نشانه‌هایی از کاهش تورم، بانک مرکزی هند ممکن است به کاهش نرخ بهره یا تزریق نقدینگی برای حمایت از رشد و مصرف داخلی بیندیشد. با این حال، چنین اقداماتی باید با دقت و با حفظ ثبات مالی و در نظر گرفتن خطر خروج سرمایه و نوسانات نرخ روپیه انجام گیرد.
بازگشت به میز گفت‌و‌گو با واشنگتن
با وجود تنش‌های جاری، هر دو طرف هنوز باب مذاکره را بسته ندانسته‌اند. انتظار می‌رود هیئتی از آمریکا در اواخر ماه جاری به دهلی‌نو سفر کند تا مذاکراتی را برای نهایی‌سازی توافق تجاری دوجانبه از سر بگیرد. با این حال، حتی اگر تعرفه‌ها به محدوده ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یابند، چنان‌که برخی گزارش‌ها اشاره کرده‌اند، این میزان همچنان کمتر از سطح مورد انتظار با توجه به پیشرفت‌های قبلی در مذاکرات خواهد بود.
آنچه اکنون روشن‌تر شده، این است که سیاست خارجی دونالد ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش، کمتر بر دیپلماسی سنتی و بیشتر بر جاه‌طلبی شخصی برای معرفی خود به‌عنوان میانجی جهانی صلح استوار است. ادعا‌های مربوط به آتش‌بس در اوکراین، غزه و جنوب آسیا ممکن است در داخل آمریکا بازتاب مثبتی داشته باشند، اما اثربخشی بلندمدت آنها محل تردید است. در واقع، الگوی دولت ترامپ در بهره‌برداری از مناطق بحران‌زده برای کسب پیروزی‌های نمادین، چه از رهگذر منافع معدنی در اوکراین و چه در آتش‌بس‌های شکست‌خورده در غزه، به تضعیف اعتبار بین‌المللی آمریکا انجامیده است.
ضرورت حفظ استقلال راهبردی هند در نظم جهانی متغیر
بنابراین، هند باید بر راهبرد سیاست خارجی چندجانبه‌گرای خود پایبند بماند؛ در برابر فشار‌ها مقاومت کرده و در عین حال، در جا‌های لازم وارد گفت‌و‌گو شود. تصمیم تنبیهی ترامپ درباره تعرفه‌ها، هرچند مخرب است، اما غیرقابل عبور نیست. برعکس، این رخداد بر ضرورت حفظ استقلال راهبردی و تاب‌آوری در نظم جهانی هرچه بیشتر متلاطم، مهر تأیید می‌گذارد.
در نهایت، این اپیزود نباید صرفاً به‌عنوان یک منازعه تجاری دوجانبه تلقی شود، بلکه بخشی از بازآرایی گسترده‌تر در دینامیک قدرت جهانی است. هند، با جایگاه رو‌به‌رشد و نهاد‌های دموکراتیک پایدار خود، موقعیتی منحصر‌به‌فرد برای عبور از این چالش‌ها دارد. با تلفیق دیپلماسی قاطعانه، اصلاحات اقتصادی و آینده‌نگری راهبردی، این کشور نه‌تنها می‌تواند از این بحران عبور کند، بلکه در بلندمدت قوی‌تر و خودکفاتر نیز ظاهر خواهد شد.
منبع: اقتصادآنلاین
دیدگاه تان را بنویسید