استیضاح همزمان 4 وزیر شائبه باج‌خواهی از دولت را ایجاد می‌کند

گروه سیاست نامه‌نیوز: به تازگی سخنگوی هیئت‌ رئیسه مجلس، در جمع خبرنگاران گفت که درخواست استیضاح‌ برای وزرای راه و شهرسازی، نیرو، کار و کشاورزی به هیئت‌رئیسه ارجاع شده است. بسیاری این اقدام مجلس را در جهت تضعیف دولت تلقی کردند و البته برخی این اقدام مجلس را نیز در راستای انجام وظیفه نظارتی نمایندگان دانستند.

محمدعلی وکیلی، نماینده مجلس دهم و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «استیضاح حق قانونی نمایندگان مجلس است و اگر به‌درستی از آن استفاده شود، می‌تواند ابزار مؤثری برای نظارت و کنترل عملکرد دولت باشد. اما اگر جریان‌های سیاسی بخواهند این ابزار را به‌بهانه اهداف و منافع سیاسی از کار بیندازند، در واقع مجلس را از حداقل نقش و اثرگذاری خود محروم می‌کنند. اثرگذاری مجلس در گرو نقش نظارتی آن است و اگر این نقش از مجلس سلب شود، بودنش بی‌فایده است. همه باید تلاش کنند تا نقش نظارتی مجلس را به رسمیت بشناسند و از تضعیف آن بپرهیزند اما از آن سو ممکن است نمایندگان در استفاده از این ابزار به‌درستی عمل نکنند. تجربه شخصی من نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد از ابزار نظارتی، از جمله استیضاح، به‌صورت مسئولانه و مؤثر استفاده نشده است؛ به همین دلیل، همواره درباره نیت واقعی نمایندگان در طرح استیضاح، گمانه‌زنی‌هایی مطرح می‌شود».

او ادامه داد: «یکی از ایرادهای طرح‌ استیضاح‌های اخیر این است که وقتی استیضاح چهار وزیر به‌صورت هم‌زمان مطرح می‌شود، هم در نیت و انگیزه نمایندگان تردید ایجاد می‌کند و هم در کارایی و اثرگذاری استیضاح. چنین اقدامی ممکن است شائبه باج‌خواهی از دولت را نیز به‌وجود آورد. استیضاح باید درباره یک وزیر و با ارائه مستندات دقیق صورت گیرد. وقتی استیضاح چهار وزیر هم‌زمان مطرح می‌شود، جای تردید و شبهه ایجاد می‌شود. با این حال، اگر من امروز در مجلس حضور داشتم و با اطلاعاتی که اکنون دارم تصمیم می‌گرفتم، برای استیضاح حداقل یکی از وزرا پیش‌قدم می‌شدم، اما نه به این شکل که چهار وزیر را به‌صورت هم‌زمان هدف قرار دهند. این روش حتی می‌تواند کلیت دولت و هویت آن را زیر سؤال ببرد».

این نماینده اسبق مجلس همچنین بیان کرد: «اینکه برخی گروه‌ها به‌جای طرح استیضاح بر مبنای مستندات، به‌صورت دسته‌جمعی و رقابتی عمل کنند، شائبه‌برانگیز است. در حالی‌که اگر استیضاح به‌طور دقیق، مستند و مسئولانه انجام شود، اقدامی ضروری است اما شکل گروهی و جمعی آن، بیشتر به تنبیه دولت شباهت دارد و ماهیتی سیاسی پیدا می‌کند. از این رو، نمایندگان باید مراقب باشند تا شأن و اثرگذاری ابزار نظارتی مجلس لوث نشود و اعتبار خود را از دست ندهد».

وکیلی در پایان گفت: «وزیری وجود دارد که دخالت‌ها در حوزه زیرمجموعه‌اش بسیار گسترده است؛ زد‌وبندهای فراوانی در اطراف او دیده می‌شود و تا قدرت مدیریتی خود را از دست داده است. برخی از نزدیکانش نیز بنگاه عزل و نصب راه انداخته‌اند. با این حال، معنای چنین وضعیتی این نیست که باید به‌طور کلی به دولت حمله کرد. طرح استیضاح چهار وزیر در واقع نوعی تنبیه دولت و زمینه‌ساز سلب مشروعیت از کلیت دولت را ایجاد می‌کند. تجربه تاریخی نشان داده است که چنین روش‌هایی، در نهایت مشروعیت استیضاح‌های واقعا مستحق و موجه را نیز زیر سؤال می‌برد».