دست روی دست بگذاریم جنگ می‌شود

گروه سیاست نامه‌نیوز: وضعیت در حوزه سیاست خارجی مبهم است؛ از یک سو اجرای مکانیزم ماشه مورد توافق سه کشور اروپایی قرار گرفته اما از سوی دیگر یک ماه فرصت وجود دارد تا شاید با تمسک به ابزار دیپلماسی توافقی با اروپایی شود تا مکانیزم ماشه اجرا نشود.

قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «اوضاع کنونی چندان روشن نیست و عبور از این شرایط نیازمند ابتکار از سوی حاکمیت است. موضوع مذاکره درباره برنامه هسته‌ای و سایر مسائل فی‌مابین اهمیت دارد، اما مهم‌ترین مسئله با توجه به احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌ها این است که باید از فرصت موجود یک ماهه حداکثر استفاده شود. اگر چنین نشود، طبیعی است که باید منتظر تحولات غیرقابل پیش‌بینی بود. به هر حال، هم باید بدترین وضعیت را در نظر گرفت و هم تلاش کرد به آن نقطه نرسید. اگر این تصور وجود داشته باشد که می‌توان نشست، دست روی دست گذاشت و تلاشی برای حل مشکلات نکرد، بدون آنکه بخواهیم، به سمت بدترین وضعیت یعنی جنگ پیش خواهیم رفت».

او ادامه داد: «برای جلوگیری از جنگ، باید برای هر شرایطی آماده بود. نمی‌توان تصور کرد که طرف مقابل خیرخواه است. آن‌ها به دنبال منافع خود هستند و ما نیز باید در نظر بگیریم منافع آنها و ما چگونه ایجاب می‌کند. اگر گفته شود هیچ راه‌حلی وجود ندارد، معنایش این است که کشور به بن‌بست رسیده است؛ در حالی‌که اداره کشور اقتضا می‌کند به بن‌بست نرسیم».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: :اگر فرض بر این باشد که اروپا و آمریکا مقاصد خطرناکی را دنبال می‌کنند، باید بررسی کنیم اهداف آن‌ها چیست، در چه صورتی این اهداف برایشان پرهزینه می‌شود و در چه شرایطی حاضرند انگیزه‌های خطرناک خود را کنار بگذارند. این مسئولیت بر عهده دیپلمات‌ها و تصمیم‌سازان است که راه‌حلی بیابند. جنگ بسیار خطرناک است و می‌تواند تمامیت ارضی کشور را تهدید کند. ما نباید به آن وضعیت برسیم. همچنین نباید تصور کنیم فرصت برای دیپلماسی از بین رفته است، گرچه ممکن است فرصت‌ها کمتر شود. در گذشته نیز بر سر مسئله هسته‌ای، فرصت‌های زیادی وجود داشت اما بر اساس همین تحلیل‌ها از دست رفت و شرایط سخت‌تر شد تا جایی که باید منتظر حمله می‌ماندیم».

محبعلی در پایان گفت: «واقعیت این است که وزارت خارجه کارکرد واقعی خود را از دست داده است. در ماجرای جنگ هم اگر وزارت خارجه وظیفه‌اش را انجام می‌داد، احتمال داشت جنگ نشود اما دولت و وزارت خارجه یا وظایف خود را به طور کامل انجام ندادند یا شاید اجازه نیافتند که وظایف‌شان را انجام دهند. اکنون که بعضا کسانی که مخالف برجام بودند، مسئولیت گرفته‌اند، باید پرسید چگونه قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران وضع شد و چه کسانی ایران را در آن شرایط قرار قرار دادند؟ اینکه ایران به شرایطی رسید که برجام را بپذیرفت، ناشی از این بود که پرونده هسته‌ای به شورای امنیت رفت و قطعنامه‌هایی صادر شد که متعاقب آن، شدیدترین تحریم‌ها علیه کشور وضع گردید. زمانی که ایران زیر نظارت بین‌المللی قرار گرفت، ناچار شد برای رفع این وضعیت توافق برجام را بپذیرد. بنابراین کسانی که آن شرایط را ایجاد کردند، باید پاسخگو باشند».