آکنۀ مقاوم به آنتی بیوتیک چیست؟
آکنه می‌تواند شکل همیشگی پوست ما را به هم بریزد، اعصابمان را خرد کند و حتی باعث شود نخواهیم از خانه به بیرون برویم. خبر خوب اما این است که این مشکل را می‌شود درمان کرد. بعضی‌ها تنها با تغییر رژیم غذایی‌شان یا نخوردن یک خوراکی خاص، جوش‌هایشان را درمان می‌کنند. بعضی‌ها با یک روتین پوستی مناسب جلوی جوش زدن را می‌گیرند و بعضی‌ها به متخصص پوست مراجعه می‌کنند. درمان پیشنهادی بیشتر متخصصان برای جوش آنتی بیوتیک، ویتامین‌های مختلف یا کرم‌های موضعی است. با این حال بعضی از آکنه‌ها با قرص هم درمان نمی‌شوند، و به اصطلاح «به آنتی بیوتیک مقاوم» هستند. در این مطلب آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک را می‌شناسیم و دیگر راه‌های درمان برای کنترل آن را بررسی می‌کنیم.
چرا برای رفع آکنه، آنتی بیوتیک تجویز می‌شود؟
آکنه یا جوش، همیشه به معنای عفونت نیست و این یعنی همیشه نیازی به آنتی بیوتیک ندارد. پس چرا بسیاری از متخصصان پوست برای درمان آن، این داروهای خاص را تجویز می‌کنند؟ دلیل اول این است که آنتی بیوتیک فرایند ایجاد جوشهای عمیق و دردناک را متوقف می‌کند. داروهای خاصی مثل داکسی‌سایکیلین و اریترومایسین، باکتری P.acnes را روی پوست کاهش می‌دهند و التهاب به مرور کم می‌شود. این کاهش التهاب را افراد به شکل کم شدن تعداد جوش و صاف شدن پوست می‌بینند.
البته که بعضی از درمان‌های جایگزین در مراحل اول بیشتر استفاده می‌شوند (کرم‌ها و محلول‌ها) و اگر تاثیر نداشتند، خود آنتی بیوتیک وارد خواهد شد. پزشکان اغلب وقتی آنتی بیوتیک تجویز می‌کند که آکنه قدیمی باشد یا مدتی طولانی بدون درمان باقی بماند.با این حال استفاده بلند مدت و همیشگی این داروها در جمعیت، چیزی به نام آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک یا «سوپر آکنه» را ایجاد می‌کند.
چرا جوش و آکنه، نسبت به آنتی بیوتیک مقاوم می‌شوند؟
بیشتر ما حداقل یکی دو بار در طول زندگی‌مان آکنه را تجربه کرده‌ایم. جوش داشتن روی صورت و بدن آسان نیست و حتی ممکن است درد و سوزش ایجاد کند، اما درمان‌پذیر است. با این حال بعضی اوقات هرچقدر داروهای تجویزشده را مصرف می‌کنیم آکنه خوب نمیشود یا بعد از مدتی برمیگردد. اما چرا؟
باکتری‌ها ارگانیسم‌هایی زنده هستند و مدام خودشان را ارتقا می‌دهند. این یعنی در بعضی از موارد دیگر داروها روی باکتری‌هایی که برای درمانشان تجویز می‌شوند، تاثیرگذار نخواهند بود. باکتری که موجب بعضی از انوواع آکنه می‌شود (پروپیونیباکتریوم آکنس) در بسیاری از نقاط دنیا نسبت به کلیندامایسین و اریترومایسین مقاوم شده است، با این حال هنوز هم تتراسایکلین در درمان آکنه تاثیرگذار است.
پزشکان معتقدند که تجویز بی‌رویه و همیشگی آنتی بیوتیک، باکتری هدف آن و دیگر گونه‌های باکتری را مقاوم می‌کنند. باکتری ایجادکننده آکنه در واقع به مواد شیمیایی موجود در قرص‌های آنتی بیوتیک «عادت می‌کند» و خودش را به مرور رشد می‌دهد. البته که این موضوع فقط در مورد آکنه صادق نیست و بسیاری از بیماری‌ها به دلیل این مقاومت ممکن است علائم جدیدی بروز بدهند.
به همین دلیل است که وقتی برای آکنه به متخصص پوست مراجعه می‌کنید، آنتی بیوتیک‌ها را معمولا برای مدت بسیار کوتاهی تجویز می‌کنند یا به شما می‌گویند که یک روز در میان بخوریدشان. بهترین دکتر پوست تهران درمورد آکنه شما چه تجویزی دارد؟ البته که درمان آکنه زمان میبرد و ممکن است سه تا چهار ماه دارو مصرف کنید.
با آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک چه کنیم؟
با رعایت این چند نکته، آکنه‌های سمجی که نسبت به آنتی بیوتیک مقاومت دارند را با سرعت بیشتری درمان کنید:
-
همه داروهای تجویزشده را مصرف کنید: وقتی آنتی بیوتیک تنها مصرف شود (بسته به مدل آکنه) ممکن است اثر درمانی خودش را از دست بدهد. اگر پزشکتان داروها یا کرم‌های دیگری را هم تجویز کرده، حتما آن‌ها را در کنار قرصهایتان مصرف کنید.
-
یک روتین پوستی ملایم و مناسب داشته باشید: برای خلاص شدن از شر آکنه، ممکن است مدام وسوسه اسکراب و لایه‌برداری به سراغتان بیاید. بهتر است در مقابل این وسوسه مقاومت کنید چون هرچه پوست نازک‌تر باشد، بیشتر دچار التهاب می‌شود. روتین پوستی عادی خودتان را ارائه بدهید و فعلا لایه‌برداری غیرضروری را کنار بگذارید.
-
درمان را ادامه بدهید: حتما در زمان‌های تعیین‌شده نوبت دکتر بگیرید و مراجعه کنید. پزشک باید تشخیص بدهد که درمان موثر بوده یا اقدامات دیگری نیاز است.
-
بعد از درمان مراقب پوستتان باشید: ممکن است بعد از صاف شدن پوست و از بین رفتن بیشتر جوشها، همچنان نیاز به مصرف دارو داشتته باشید. این دوزها را (هرچند کم) قطع نکنید.
-
قرص‌های جایگزین استفاده کنید: در بسیاری از مواقع آکنه‌های مقاوم به آنتی بیوتیک با ویتامین آ خوراکی یا ایزوترتینونین رفع می‌شوند. با مشورت متخصص می‌توانید این قرص را در دوزهای مشخص بخورید.
-
علت جوشتان را پیدا کنید: سر خود دارو نخورید، حتی اگر آنتی بیوتیک‌ها قبلا برایتان مفید بوده‌اند. گاهی آکنه علتی ریشه‌ای و عمیق در بدن دارد، مثلا کبد چرب، فشار خون یا حتی مشکلات قلبی و عروقی. گاهی یک متخصص قلب و عروق می‌تواند ریشه آکنه مقاوم شما را زودتر از یک متخصص پوست بشناسد.
آیا مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک، درمان آکنه را دشوار می‌کند؟
پدیده آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک، به این معنا نیست که این داروها دیگر گزینه مناسبی برای درمان جوش نیستند، بلکه فقط باید با احتیاط و تحت کنترل مصرفشان کرد. آنتی بیوتیک‌ها باید در بازههای زمانی کوتاه و در ترکیب با دیگر روشهای درمانی مثل بنزوئیل پروکساید و کرم‌های لایه‌بردار مصرف شوند. البته که پزشکان هر چند ماه یک بار، آنتی بیوتیک‌های مصرفی هر بیمار را تغییر می‌دهند. با رعایت این مورد، ریسک مقاومت باکتری‌ها کمتر می‌شود. اگر قرص و کرم‌های درمانی نتیجه ندادند، از پزشک متخصص خود در مورد هورمون‌تراپی سوال کنید. این مسیر درمانی موثر است و باکتری را هم هدف قرار نمی‌دهد (در نتیجه آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک ایجاد نمی‌کند).
برای گرفتن نوبت متخصص پوست، روی ما حساب کنید
آکنه مشکلی آزاردهنده است که وقتی آن را در آینه می‌بینیم، دوست داریم هرچه زودتر قرص و دارو بخوریم و آن را سریع حل کنیم. یک متخصص ماهر اما ابتدا نوع پوست شما را آزمایش کرده و بعد قرص‌ها و کرمهایی می‌دهد که برای شما بهترین هستند. در وب سایت درمانکده می‌توانید از بهترین پزشکان متخصص در شهر خود، به صورت آنلاین نوبت بگیرید. این پلتفرم فعلا در شیراز، تهران، اصفهان و مشهد فعال است و به شما اجازه بررسی اطلاعات و نظرات دیگران را در مورد هر پزشک می‌دهد.
دیدگاه تان را بنویسید