انتقادات عباس سلیمی‌نمین از «پرونده ناتمام» / برخورد جناحی با تاریخ

به گزارش نامه‌نیوز، دو رونمایی از یک مستند به فاصله یک روز. خبرگزاری مهر روز شنبه جلسه نقد مستند «پرونده ناتمام» ساخته جواد موگویی را درباره انفجار دفتر نخست‌وزیری، با حضور عباس سلیمی‌نمین، مدیر مرکز مطالعات تدوین تاریخ معاصر و حضور کارگردان آن برگزار کرد و حوزه هنری هم امروز با حضور حسن عباسی رونمایی دیگری از این فیلم برگزار می‌کند. «عباس سلیمی‌نمین» که انتقاداتی جدی و اساسی‌ به این نوع تاریخ‌نگاری به اصطلاح مستند دارد، معتقد است تاریخ‌نگاری با پشتوانه نگاه سیاسی می‌تواند بدعت‌های جدیدی در این حوزه ایجاد کند. او در جلسه نقد و بررسی مستند «پرونده ناتمام»، گفت: «این مستند جز مطلب آقای اژه‌ای، مسئله تازه‌ای را مطرح نمی‌کند. معتقدم این نوع آثار، ذهن جوانان امروز را مخدوش می‌کند و هرگز به شکل‌گیری انسجام و هویت فکری جوانان کمک نمی‌کند». «سلیمی‌نمین» با اشاره به اینکه «پرونده انفجار دفتر نخست‌وزیری، متهمان زیادی داشت و با دستور امام بسته شد»، افزود: «سال‌ها حسن کامران با همین اتهام ردصلاحیت می‌شد و بعد از اینکه پرونده مختومه اعلام شد، در دولت تأیید صلاحیت شد. مستند شما کمکی به جوانان امروز نمی‌کند؛ بلکه ابهاماتی را زنده می‌کند که تنها باعث شائبه می‌شود. نفوذ امروز با نفوذ دوران اول انقلاب متفاوت است. در آن دوران سازمان و تشکیلات آن‌چنانی هنوز شکل نگرفته بود و بعد از اینکه ضربه‌هایی به ما وارد شد، این تشکیلات به وجود آمد. یک انقلاب مردمی در کشور شکل گرفته بود و سامان‌دادن به یک انقلاب مردمی، زمان‌بر است؛ اما به تدریج این موضوع سامان یافت». «سلیمی‌نمین» با اشاره به خطاهای زیاد موجود در این اثر، گفت: «در بخشی از آن آقای عطریانفر را در زیرنویس، عضو گروه مجاهدین خلق معرفی می‌کند، درباره اظهارات معاون دادستان وقت بدون اینکه توضیحی در متن مستند داده شود، اعلام می‌شود گویا امام خواستار بسته‌شدن پرونده شده‌اند، درحالی‌که جا داشت کارگردان به صورت متن یا نریشن، اعلام کند این پرونده به دستور و از سوی امام بسته شد؛ این‌گونه خطاها ناشی از ضعف اطلاعات تاریخی کارگردان است». حتی امام را هم زیر سؤال برده‌اید مدیر مرکز مطالعات تدوین تاریخ معاصر ایران با انتقاد از اینکه در هیچ جای مستند، اعلام نمی‌شود منافقین مسئولیت ترور هشت شهریور را برعهده گرفته‌اند، گفت: «شما بیانیه رسمی سازمان مجاهدین را در مستند خود نیاورده‌اید و برعکس، اظهارات آقای لاجوردی را در این‌باره مطرح می‌کنید و براساس آن جلو می‌روید. استدلال آقای بهزاد نبوی نیز بارها در مطبوعات منتشر شده و شما در هیچ جای مستند به آن اشاره نکرده‌اید. البته بنده وارد جزئیات مستند نمی‌شوم چون ایرادات زیادی دارد». او با اشاره به انتقادات خود از شخصیت بهزاد نبوی، گفت: «اظهارات من درباره این پرونده به معنی این نیست که بگویم بهزاد نبوی به لحاظ مسائل حفاظتی بی‌تقصیر نیست. من بیش از شما به بهزاد نبوی و عملکرد او در مجلس ششم نقد دارم؛ اما او نزدیک‌ترین و معتمدترین فرد رجایی بود. آیا بهزاد نبوی از این ترور سود می‌برد؟ اگر کمترین شائبه‌ای درباره بهزاد نبوی و دست‌داشتن او در ترور دو شخصیت عالی‌رتبه کشور وجود داشت، امام تا آخرین توان دستور پیگیری می‌داد. شما با این مستند حتی امام را هم زیر سؤال برده‌اید». او با اشاره به تأکید مستند بر سخنان رضا زواره‌ای گفت: «صحبت‌های او چقدر قابل استناد است که این مستند بر مبنای آن گرفته شده است؟ «پرونده ناتمام» تماما خطی است و از نظر من گفته‌های رضا زواره‌ای در تاریخ قابل استناد نیست. او کسی است که همواره در تاریخ سعی می‌کند مشکلات فرعی را اصلی جلوه دهد و دشمن اصلی را دراین‌میان گم کند. درباره او به نامه هشت نفر اشاره می‌کنم. او خودش، دیگران را تحریک به امضاکردن این نامه می‌کرد اما هیچ‌گاه آن نامه را امضا نکرد. شما متأثر از یک تاریخ پرمسئله شده‌اید». «سلیمی‌نمین» با اشاره به اینکه او هم انتقاداتی به میرحسین موسوی دارد، افزود: «اما هرگز نقد غیرمنصفانه را به ایشان نمی‌پسندم. اینکه وی فراماسونری بود یا اینکه اظهاراتی که درباره آقای آیت مطرح می‌کنید. این پرونده دعوای سیاسی و حزبی‌ است و شما وارد این دعوا شدید و کسی که در این‌ میان به فراموشی سپرده می‌شود، دشمن است». مدیر مرکز مطالعات تدوین تاریخ معاصر ایران افزود: «دعوای خطی و حزبی در این حزب از قبل وجود داشت، به‌طوری‌که شاخه‌ای طرفدار میرحسین موسوی و فردی طرفدار شخص دیگر و فردی طرفدار مظفر بقایی بود، اما شما به ‌عنوان یک محقق و کارگردان نباید وارد این اختلاف‌ها شوید». او با طرح این سؤال از کارگردان که مسئله جنازه کشمیری بحث جدیدي نیست و از ابتدای روز حادثه مطرح بود، گفت: «در پاسخ به این سؤال که چرا افرادی مانند آقای باهنر و رجایی جنازه دارند، اما برای جنازه کشمیری به کیسه‌ای اکتفا می‌شود که مسئولان امنیتی برای این مسئله پاسخ داشتند و آن این بود که برای جلوگیری از فرار کشمیری و دستگیری‌اش این اظهارات مطرح شد تا او نتواند از کشور خارج شود؛ بنابراين این سؤالات، سؤالات جدیدی نیست و ابهامات بیشتر و بالاتر از این به امام مطرح شده و امام در نهایت دستور دادند پرونده بسته شود». سوءاستفاده از تاریخ «سلیمی‌نمین» در ادامه نقد چنین تاریخ‌نگاری‌اي به کتاب «شنود اشباح» نوشته رضا گلپور اشاره کرد و گفت: «پیش از شما آقای گلپور به این جریان متکی شده است. شما به جریانی مانند آقای آیت، آقای زواره‌ای و آقای مظفر بقایی متکی شده‌اید، اما باید دید این افراد در تاریخ چقدر قابل استناد هستند که مستند خود را بر مبنای آنها قرار دادید، تمام این مستند خطی است که آقای زواره‌ای در تاریخ معاصر مطرح می‌کنند، اما از نظر من، به تاریخ‌نگاری ایشان از تاریخ هیچ اعتمادی نمی‌توان کرد». این پژوهشگر تاریخ افزود: «حاصل این نوع تاریخ‌نگاری این می‌شود که سید حسین نصر، یکی از افراد دستگاه شاهنشاهی، با استفاده از مطالب گلپور، مباحثی را مطرح می‌کند که مبین اسلام آمریکایی است؛ اما سؤال این است چه کسی برای حسین نصر این فرصت را فراهم کرد؟ وقتی گلپور در ظاهر یک انسان متعهد، چنین بابی را باز می‌کند؛ حسین نصر از این کار استفاده می‌کند. در ادامه هم در کتاب خاطرات هاشمی همین مسائلی که نصر می‌گوید، تکرار می‌شود. وقتی ما به دست خودمان یکی از یاران امام را که به امام بسیار نزدیک بود، مارکسیست می‌نامیم؛ نصر هم با استفاده از همین مطالب، نصف یاران امام را مارکسیست می‌نامد». «سلیمی‌نمین» با بیان اینکه کار سیاسی با پوشش تاریخ از سوی جریانات مختلف صورت می‌گیرد، یادآور شد: «همه جریانات سیاسی امروز برای اینکه بتوانند طرف مقابل خود را به سهولت محکوم کنند، به سوءاستفاده از تاریخ اقدام می‌کنند. در کتاب شنود اشباح نیز به نوعی از تاریخ سوءاستفاده شده تا طرف مقابل را به سهولت متهم کنند».

منبع: روزنامه شرق