بحران کمبود و گرانی دارو در چند هفته اخیر جدی شد !

به گزارش صدآنلاین به نقل از روزنامه آرمان امروز، در این راستا سید مرتضی خاتمی (نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس) با قطعی دانستن کمبود دارو در سال جدید، گفته است: «به‌طور قطع با کمبود دارو در سال‌جاری مواجه خواهیم شد و در حالی که این موضوع را به رئیس جمهور و در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس به نماینده دولت و سازمان برنامه و بودجه متذکر شده‌ایم، اما متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت.»

به‌گفته وی با توجه به افزایش نرخ تورم، به نظر می‌رسد بودجه اختصاصی فعلی به نیمه دوم سال هم نرسد. باید تا پیش از آغاز نیمه دوم سال، فکری به حال تامین و اختصاص اعتبار دارویی کشور صورت بگیرد که به موقع به دست واردکنندگان برسد. در قانون بودجه فقط 64 هزار میلیارد تومان برای یارانه دارو در نظر گرفته شده، به اعتقاد تمام کارشناسان، این رقم حداقل باید دو برابر یعنی 120 هزار میلیارد تومان باشد تا بحران دارو گسترده نشود؛ اما در کنار این، تورم ورودی صنعت داروست که محصولات تولیدی را به کالاهای لاکچری و دور از دسترس اکثریت جمعیت تبدیل می‌کند؛ همین امروز نیز در مناطق محروم مثل سیستان و بلوچستان، بسیاری از داروها نایاب یا کمیاب هستند. از سویی در همین خصوص علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران نیز با تایید این موضوع درباره وضعیت کمبود دارو در ایران گفت: «بودجه اختصاصی امسال برای دارو به نیمه دوم سال نمی‌رسد. باید پیش از آغاز نیمه دوم سال فکری به حال تامین اعتبار دارویی کشور شود تا به موقع به دست واردکنندگان مواد اولیه دارو برسد.»

رنج مضائف بیماران سرطانی

در این میان نقش نابسمانی ارز در عرصه دارو، در مورد داروهای خاص و به ویژه داروهای ویژه بیماران سرطانی بسیار پر رنگ تر است. به گفته بیماران سرطانی و خانواده‌های آنها، هم اینک به جز وین بلاستین آلمانی و مجارستانی، قیمت سایر داروهای شیمی درمانی در بازار آزاد و آنچه در دست دلال است نیز، بسیار زیاد و حتی باورنکردنی است؛ بر این اساس، به عنوان مثال قیمت غیردولتی هر آمپول «کیترودا- Keytrud» بین 50 تا 90 میلیون تومان است. آمپول «انکاسپار-oncaspar» با قیمتی بین 75 تا 100 میلیون به فروش می‌رسد. قیمت آمپول «ادستریس-adcetris» نیز 80 میلیون تومان است. سایر داروهای شیمی درمانی مانند بلینسیتو (blincyto)، نلارابین (nelarabine) بین 40 تا 35 میلیون در بازار آزاد قیمت دارند.

کشور در یک قدمی بحران

این موضوع به حدی جدی است که سید مرتضی خاتمی (نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس) نیز بیست و هفتم فروردین، با قطعی دانستن کمبود دارو در سال جدید گفت: «با توجه به میزان اعتبارات پیش‌بینی شده برای دارو و تجهیزات پزشکی در سال گذشته و سال جاری به طور قطع با کمبود دارو در سال جاری مواجه خواهیم شد و در حالی که این موضوع را به رئیس جمهور و در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس به نماینده دولت و سازمان برنامه و بودجه متذکر شده‌ایم، اما متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت.»

در قانون بودجه فقط 64 هزار میلیارد تومان برای یارانه دارو در نظر گرفته شده، به اعتقاد تمام کارشناسان، این رقم حداقل باید دو برابر یعنی 120 هزار میلیارد تومان باشد تا بحران دارو گسترده نشود؛ اما در کنار این، تورم ورودی صنعت داروست که محصولات تولیدی را به کالاهای لاکچری و دور از دسترس اکثریت جمعیت تبدیل می‌کند؛ همین امروز نیز در مناطق محروم مثل سیستان و بلوچستان، بسیاری از داروها نایاب یا کمیاب هستند.

دارو از جنس هندی

آن‌طور که خبرآنلاین گزارش داده، یکی از والدین بیماران سرطانی در این زمینه می گوید: پسر من چهار سال دارد و به بیماری نادر «نوروفیبروماتوز/ neurofibromatosis »، به معنی توده‌هایی که روی رشته های عصب تشکیل می‌شوند، مبتلا است. وی می افزاید: یکی از این توده‌ها توی مغز و روی عصب بینایی‌اش تشکیل شده و حدود هشتاد توده دیگر پاهایش را درگیر کرده، دکتر برای جلوگیری از رشد توده مغزی، یک سال شیمی درمانی تجویز و تاکید کرده دارو حتما «وین بلاستین/ vinblastine » مجارستانی و آلمانی باشد؛ زیرا نمونه هندی این دارو که در بازار موجود است، نه تنها اثربخشی لازم را ندارد که با عوارض مختلفی از جمله تهوع، اختلال در حرکت، کهیر و سردرد برای کودک همراه است. این مادر رنج کشیده تصریح می کند: در طول 6 ماه گذشته هر ویال وین بلاستین مجارستانی را با سختی تهیه کرده بودم، ممنوعیت وارد کردن داروهای شیمی درمانی برای محک و عدم واردات دارو از طرف سازمان غذا و دارو در طول ماه های اخیر اما، دسترسی پسر من و صدها کودک دیگر به داروی شیمی درمانی را دشوار کرده است.

نابسمانی ارزی

دکتر ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی، در گفت و گو با «آرمان امروز» با تایید نایاب شدن برخی از داروهای خاص و به‌خصوص سرطانی می‌گوید: «متاسفانه با وجود وعده‌هایی که دولت داده و می‌دهد، هنوز هم بسیاری از داروهای مورد نیاز بیماران یا نایاب هستند یا با قیمت هایی نجومی در بازار سیاه به فروش می رسند. مهمترین عامل این نابسمانی نیز در دوبخش ارزی و نظارتی خلاصه می‌شود. در بخش ارزی از آنجاییکه وزارت بهداشت نقشی در تعیین و اختصاص ارز برای دارو ندارد، نمی تواند کاری انجام دهد در بخش نظارتی نیز به خاطر وجود مافیای دارویی عملا کار خاصی صورت نمی گیرد.

خسرونیا همچنین در مورد مافیای دارویی می‌گوید: مافیای دارویی یک واقعیت غیرقابل انکار در کشور ماست که وزارت بهداشت توان مقابله با آن را ندارد. گروهی شامل برخی از تولید کنندگان و وارد کنندگان دارو که اجازه نمی‌دهند دارو از مجرای وزارت بهداشت به شکلی صحیح در بازار توزیع شود. وی با ذکر اینکه این نابسامانی در حوزه داروهای خاص از جمله داروهای سرطانی شدیدتر است، می‌گوید: این نابسامانی باعث شده تا برخی از داروهای رایج این بیماری تا چند ده میلیون تومان در بازار آزاد به فروش برسد یا داروهای ساخت کشورهایی مانند هند با قیمتی پایین تر وارد بازار شود که کیفیت چندان خوبی ندارد. رئیس انجمن متخصصان داخلی، در پاسخ به این سوال که آیا ارز دولتی که دولت برای واردات دارو وعده داده بود، برای واردات اختصاص پیدا نکرده است می گوید: «این مساله نیز مانند اکثر وعده‌ها فقط روی کاغذ تحقق پیدا کرده است وگرنه در عمل تجار دارو هیج اکثر تجار دارو به نظر می رسد ارزی دریافت نمی کنند یا اگر هم دریافت می کنند آن را جای دیگری صرف می کنند و داروهای وارداتی خودشان را با همان نرخ ارز آزاد وارد بازار می کنند. به بیانی اگر دولت هر چه سریعتر فکری برای نظارت بر بازار دارو نکند بحرانی شدن وضعیت بسیاری از داروها در آینده ای نزدیک، دور از ذهن نخواهد بود!.