نظر زیباکلام در مورد احتمال برجام بدون روسیه

زیباکلام در یادداشتی در روزنامه آرمان ملی

یعنی 3 کشور اروپایی خواهند بود؛ چین و آمریکا هم خواهند بود اما بدون روسیه. سوال اینجاست که آیا ایران حاضر است که توافق وین را بدون روسیه انجام دهد؟ در حقیقت درست است که مخاطب ضرب‌الاجلی که آمریکایی‌ها تعیین کرده‌اند مسکو است اما اگر دقیق‌تر نگاه کنیم به نظر می‌رسد که مخاطب آن اتفاقا تهران است. چرا که آنچه مسلم است روس‌ها از مواضع‌شان عقب نشینی نخواهند کرد.

بنابر این فرمول آمریکایی‌ها آن است که توافق وین بدون روسیه صورت گیرد. اما سوال اینجاست که آیا ایران حاضر است به توافق برجام بدون روسیه تن دهد؟ پرسش دشواری است و ایران را در یک شرایط بسیار دشوار سیاسی قرار می‌دهد.

اگر ایران بدون روسیه به توافق تن دهد گام بزرگی برای بیرون آمدن کشور از مشکلاتی که گرفتار آن است، خواهد برداشت. اما تردیدی نیست که این گام با دلخوری روسیه همراه است. اگر نه ایران به خاطر روسیه توافق برجام را کان‌لم یکن نماید آن وقت درست است که با روسیه مانده اما با مصیبت‌های اقتصادی و ادامه تحریم‌ها چه کند؟ به نظر می‌رسد که این یک هفته فرصتی است که مسئولان باید تصمیم دشواری بگیرند که آیا می‌خواهند بدون روسیه بمانند و غیض و غضب‌های مسکو را تحمل کنند یا اینکه می‌خواهند روسیه را تنها نگذارند.

آنچه که مسلم است ملاک کشورها باید منافع ملی باشد. پرسش اینجاست که آیا روسیه که این تقاضای دقیقه نود را نموده و برجام را به صورت معلق در آورده آیا هرگز به فکر منافع ملی ایران بوده است؟ پاسخ منفی است؛ روسیه عملا هر آنچه را که به خیر و صلح خودش یا به عبارت بهتر به خیر و صلاح پوتین بوده اتخاذ کرده و خیلی برایش اهمیتی نداشته که حالا تکلیف ایران چه خواهد شد یا تکلیف این کشور و آن کشور چه می‌شود.

در حقیقت پرسش دشوار فراروی ایران آن نیست که می‌خواهد با روسیه بماند یا می‌خواهد از روسیه خداحافظی کند. سوال اساسی‌تر آن است که برای جمهوری اسلامی ایران اولویت منافع ملی‌اش است یا در کنار آن همگرایی با روسیه؟