لفاظی برجامی برایان هوک

طی روزهای اخیر، شاهد اظهار نظرهای هدفمند مقامات دولت سابق آمریکا در قبال مذاکرات وین و احیای برجام هستیم.در یکی از این مواردف برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در دوره ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» که  در طول سه سال و نیم، بر خروج ایالات متحده از برجام نظارت داشت و در حال حاضر در بخش خصوصی فعالیت می‌کند، اکنون پس از گذشت بیش از یک سال از آغاز مذاکرات وین که سرنوشت آن هنوز در هاله‌ای ابهام است، از بایدن خواسته است تا هر چه سریع تر، مرگ توافق هسته ای با ایران را اعلام کند. خواسته ای که اگر بایدن به آن تن دهد، در حقیقت خود و حزب دموکرات را به بازنده تقابل ( در عرصه امنیتی و سیاست خارجی) با جمهوریخواهان تبدیل ساخته است. 

مبنای استدلال برایان هوک، موفقیت استراتژی فشار حداکثری در قبال ایران بوده است! این در حالیست که بر اساس اعتراف بسیاری از مقامات آمریکایی از جمله اعضای دولت ترامپ، این استراتژی در نهایت منجر به تامین اهداف اعلامی و غیر اعلامی واشنگتن در منازعه با تهران نشده و صرفا، هزینه این منازعه را به ضرر مواضع آمریکا افزایش داده است. نماینده ویژه سابق آمریکا در امور ایران تاکید دارد  بهترین کاری که دولت بایدن در برهه کنونی در وین می تواند انجام دهد، اعلام مرگ مذاکرات هسته‌ای و اتخاذ یک سیاست خارجی مبتنی بر  بازدارندگی، فشار اقتصادی و انزوای دیپلماتیک علیه ایران است!مواضعی که در دوران ریاست جمهوری ترامپ به مبنای عملکرد واشنگتن درتقابل با تهران تبدیل شد!

به نظر می رسد یکی از اصلی ترین انگیزه های اعضای دولت ترامپ در ورود به فضای رسانه ای مذاکرات فعلی وین، بهره گیری از شکست احتمالی مذاکرات در جنگ انتخاباتی با دموکراتهاست.قرار است در ماه نوامبر، انتخابات میاندوره ای کنگره برگزار شود. جمهوریخواهان حساب زیادی بر روی پیروزی در این انتخابات باز کرده اند.در این میان، رویکرد غیر منطقی دولت بایدن در مذاکرات برجام و شکست این مذاکرات( در صورتی که تحقق پیدا کند)،به یک امتیاز منفی انتخاباتی علیه دموکراتها و رئیس جمهور آمریکا تبدیل خواهد شد. مقامات دولت ترامپ در این شرایطی قصد دارند از یک سو از شکست مذاکرات وین به عنوان سندی برای اثبات ادعاهای ضد ایرانی خود استفاده کرده و از سوی دیگر، دولت بایدن را نسبت به وقت کشی دو ساله در تقابل با جمهوری اسلامی ایران متهم سازند. مواضع برجامی امثال پمپئو و برایان هوک و حتی شخص ترامپ( در قبال مذاکرات اخیر وین) در همین راستا و چارچوب قابل تحلیل است.

فراموش نکنیم که یکی از عوامل فرامتنی دخیل در مذاکرات وین و رویکرد آمریکا در این مذاکرات، تحولات داخلی این کشور و جدال سیاسی دو حزب سنتی این کشور در سال 2022( انتخابات میاندوره ای کنگره) است. اخیرا شاهد هشدار سناتورها و نمایندگان حزب جمهوری خواه در خصوص آینده توافق هسته ای با ایران هستیم. بر این اساس، اعضای کنگره می گویند  هرگونه توافقی که دولت بایدن با ایران ( بر سر بازگشت به برجام ) منعقد سازد، حکم یک سند حقوقی و الزام آور را برای حاکمیت آمریکا نخواهد داشت و در بهترین حالت، صرفا در چارچوب یک تعهد دولتی ( از سوی دولت بایدن) قابل ارزیابی و تحلیل خواهد بود. بر این مبنا، ضریب و قابلیت ابطال پذیری توافق هسته ای شدیدا بالاست زیرا امکان حضور جمهوری خواهان در کاخ سفید(در انتخابات سال ۲۰۲۴)  یا حتی پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات مجلس نمایندگان و سنا ( در انتخابات میان دوره ای سال ۲۰۲۲) وجود دارد.

هم اکنون، در سال 2022  میلادی، واشنگتن در حال بازتعریف زمین بازی نبرد با جمهوری اسلامی ایران  بر اساس مولفه های ترکیبی است. در این میان، مقامات دولت بایدن از یک سو نسبت به شکست استراتژی فشار حداکثری واقف هستند و از سوی دیگر، روی به تقویت مولفه های استراتژی فشار هوشمندانه آورده اند. آنچه می تواند این بازی خطرناک ساکنان کاخ سفید را خنثی کند، چینش قواعد ، الگوها و تاکتیکهای  جدید در واکنش به هر نوع بازی فعلی و حتی   بعدی آمریکاست. واشنگتن در این ساختار چند وجهی ، بر روی "قابل پیش بینی بودن " رفتار و واکنشهای جمهوری اسلامی ایران حساب ویژه ای باز کرده است. بنابراین، می توان با الگوسازی های جدید در حوزه های اقتصادی، سیاسی، منطقه ای ، بین المللی و حتی اجتماعی، این محاسبات و پیش بینی ها را به سود ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران دگرگون ساخت.بدیهی است که هم افزایی جمهوری اسلامی ایران با شرکای خود  در نظام بین الملل، نقش به سزایی در ایجاد این منظومه قدرتمند در مواجهه با  استراتژی فشار حداکثری آمریکا خواهد داشت.