استیصال سناتورهای آمریکایی در مذاکرات وین

طی روزهای اخیر، پس از صدور قطعنامه ضد ایرانی در آژانس بین المللی انرژی اتمی شاهد جمع شدن 27 دوربین آژانس به علاوه چند ابزار نظارتی این سازمان در کشورمان بودیم. فراتر از آن، برخی منابع از احتمال استفاده ایران از سانتریفیوژهای نسل 6 یا همان IR6  در نطنز خبر داده اند. در چنین شرایطی بار دیگر موضوع برجام و چگونگی مواجهه کاخ سفید و کنگره با این توافق به موضوعی داغ در واشنگتن تبدیل شده است. 

در این میان، کمیته روابط خارجی سنای آمریکا پررنگ ترین نقش آفرینی ممکن را ایفا کرده است! برخی اعضای این کمیته در صددند به هر نحو ممکن از احیای توافق هسته ای جلوگیری کنند و برخی دیگر، به دولت بایدن درخصوص تعلل صورت گرفته و وخامت اوضاع هشدار داده وخواستار احیای هر چه سریع تر برجام هستند. اخیرا کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نشستی پشت درهای بسته با نمایندگان دولت بایدن از جمله رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران تشکیل دادند. این نشست به محل منازعه سناتورهای آمریکایی در قبال برجام تبدیل شده است. در این نشست، سناتورهای موافق و مخالف برجام از رابرت مالی خواستند تا طرح آمریکا موسوم به پلان B در قبال شکست احتمالی مذاکرات وین را برای آنها تشریح کند. 

پایگاه خبری جوئیش اینسایدر گزارش دادکه در این نشست، اکثر سناتورها متوجه فقدان طرح جایگزین دولت بایدن در قبال شکست مذاکرات شده اند! مارکو روبیو سناتور افراطی حزب جمهوریخواه پس از این نشست اذعان کرد:

" فکر نمی کنم آنها (دولت بایدن) طرح ب داشته باشد آنها چیزی در این مورد به ما نشان نداده اند."

سناتور دموکرات اد مارکی از ایالت ماساچوست نیز در باره خروجی این نشست تاکید کرده است :

" هنوز گفتگو های جدی در جریان است و امیدوارم  که هنوز شانس موفقیت وجود داشته باشد.اما  شانس موفقیت در مذاکرات با ایران کمتر از شش ماه پیش است."

در این میان، مواضع تد کروز دیگر سناتور جمهوریخواه نیز بر پایه فقدان طرح جایگزین برای مذاکرات وین استوار شده است! تد کروز ضمن ابرزا خشم از مواضع دولت بایدن در قبال توافق هسته ای تاکید کرده است که کاخ سفید حتی پلان A نیز در قبال مذاکرات ندارد چه برسد به پلان B !

در هر حال، روایت سناتورهای دموکرات وجمهوریخواه در قبال نشست محرمانه اخیر به صورت کامل با یکدیگر متفاوت است. سناتور دموکرات بن کاردین این نشست را یکی از جامع ترین و مهم ترین جلسات توجیهی غیرعلنی توصیف کرد و مدعی شد آنها در مورد گزینه های مختلف موجود اطلاعاتی دریافت کرده اند که بسیار آموزنده بود.

بر اساس آنچه منابع آمریکایی می گویند، در این جلسه صرفا اعضای دولت بایدن به کنگره اطمینان داده اند که اگر مذاکرات با شکست مواجه شود یا در وضعیت خلاء باقی بماند، تحریمهای جدیدی را علیه ایران وضع خواهند کرد. در هر حال، برآورد رابرت مالی این بود که با توجه به قدرت مانور جمهوری اسلامی ایران در برهه حساس کنونی و تجربه شکست استراتژی فشار حداکثری علیه کشورمان، بهترین گزینه احیای توافق هسته ای می باشد. دور هشتم مذاکرات رفع تحریم ها که از ششم دی ماه سال گذشته آغاز شد، از ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شده بود و مذاکره کنندگان برای مشورت های سیاسی به پایتخت های خود بازگشتند تا آمریکا تصمیم سیاسی خود را بگیرد.با این حال، اکنون شاهد گذشت بیش از سه ماه از آن زمان هستیم! مقامات آمریکایی طی ماههای اخیر بارها مطالبات حقوقی ایران در مذاکرات وین ( در مسیر رفع عملیاتی تحریمها) را مصداق خواسته های فرابرجامی دانسته و مخالفت خود را با تامین آنها اعلام کرده اند. 

به نظر می رسد طی روزهای آینده و خصوصا زمانی که بایدن می خواهد تصمیم نهایی خود را در قبال مذاکرات وین و نقاط اختلافی اتخاذ کند، شاهد بروز اختلافات گسترده تری میان اعضای سنا و مجلس نمایندگان با کاخ سفید خواهیم بود. نشست اخیر کمیته روابط خارجی سنا نشان داد که اختلافات جاری در آمریکا بر سر پروسه بازگشت به توافق هسته ای گسترده و جدی است.با توجه به احتمال شکست دموکراتها در انتخابات میاندوره ای کنگره در ماه نوامبر، احتمال دارد بایدن از رابرت مالی بخواهد تا آن زمان مذاکرات وین را به صورت کامل تعیین تکیف کند.