آیا اوکراین به استقلال دونباس تن می دهد؟/ پاتک روسها به کی یف

برگزاری همه پرسی اخیر در خصوص پیوستن برخی مناطق کلیدی دونباس ( لوهانسک و دونتسک) و همچنین شهر راهبردی خرسون در جنوب اوکراین منجر به نگرانی های شدیدی برای زلنسکی و همراهانش شده است.اگرچه آمریکا و اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای دیگر در جهان رسما پیوستن این مناطق به خاک روسیه را به رسمیت نمی شناسند، اما بر اساس تجربه ای که پس از برگزاری همه پرسی در کریمه و الحاق آن به خاک روسیه به دست آمد، باید گفت که برخی مناطق شرقی اوکراین عملا از دستان دولت و حاکمیت اوکراین خارج شده است.

اقدام روسها در برگزاری همه پرسی در مناطق شرقی و جنوبی اوکراین نوعی پاتک به کی یف محسوب می شود. اکنون دیگر خبری از تبدیل لوهانسک و دونتسک به جمهوریخواهان خودخوانده و مستقل( مانند آبخازیا و اوستیای جنوبی در گرجستان) نیست زیرا روسیه نشان داده است که در پی برگزاری یک همه پرسی ، قصد دارد این دو منطقه را به خاک خود الحاق کند. در این میان،  اکثر شهروندان ساکن در مناطق «دونتسک» و «لوهانسک» از ایده پیوستن به فدراسیون روسیه حمایت کرده‌اند.مطابق نتایج همه پرسی اخیر،  در جمهوری خلق دونتسک بیش از ۹۹ درصد از رأی‌دهندگان خواستار الحاق به روسیه شده‌اند. در لوهانسک هم نتایج مشابهی به دست آمد و بیش از ۹۸ درصد از این ایده حمایت کرده‌اند.مسئولان در هر دو منطقه گفته‌اند که تقریباً تمامی آرا شمارش شده‌اند. این همه‌پرسی علاوه بر این دو منطقه در زاپروژیا و خرسون در جنوب اوکراین هم برگزار شد.پیش از این گزارش شده بود شمارش ۱۴ درصد آرای مأخوذه در خرسون نشان داد، ۹۶.۹۷ درصد رای‌دهندگان در این منطقه به نفع پیوستن به فدراسیون روسیه رای داده‌اند. در منطقه زاپروژیا هم بررسی ۱۸ درصد آرا نشان داد ۹۸.۱۹ درصد شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی خواستار الحاق به روسیه هستند. نکته مهم تر اینکه نتایج رسمی نشان می‌دهند در دونتسک و لوهانسک میزان مشارکت در انتخابات بالای ۸۰ درصد بوده است. این دو منطقه بعد از کودتای تحت حمایت غرب موسوم به «کودتای میدان» از کی‌یف اعلام استقلال کردند.

قدر متیقن تحولات جاری در اوکراین چندان به سود زلنسکی و همراهانش نیست حتی اگر همه دنیا الحاق شرق و جنوب اوکراین به خاک روسیه را به رسمیت نشناسند. واقعیت امر این است که از دست رفتن چهار منطقه حساس در خاک اوکراین ( با توجه به روند کنونی) قطعی به نظر می رسد.  این چهار منطقه در مجموع حدود ۱۵ درصد از خاک اوکراین را تشکیل می‌دهند. روند الحاق منطقه دونباس، خرسون و زاپوروژیای اوکراین به روسیه روز ۳۰ سپتامبر ( هشتم مهرماه) تکمیل خواهد شد.اوکراین و کشورهای غربی همه‌پرسی‌ها را ساختگی خوانده و مدعی هستند نتایج این همه‌پرسی‌ها از قبل تعیین شده‌اند. پیش‌تر، وزارت دفاع انگلیس مدعی شد ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه احتمالاً الحاق «بخش‌های اشغال شده اوکراین» به فدراسیون روسیه را در سخنرانی جمعه (۳۰ سپتامبر، هشتم مهر) در پارلمان این کشور، اعلام خواهد کرد. به نظر می رسد گام بعدی روسیه ( پس از اعلام الحاق مناطق شرقی و جنوبی اوکراین به خاک خود)، استقرار نیروهای ویژه و حتی بخشی از نیروهای ذخیره ارتش در این مناطق باشد.

فراتراز آن، احتمال دارد منازعات میان روسیه و اوکراین در آینده بر سر مناطقی که روسها ادعای جدایی و الحاق آن به خاک خود را دارند شدت گیرد. این منازعات می تواند در قالب نبرد دائمی، نبرد محدود و عملیاتهای مخرب ( مانند بمب گذاری و ....) و برخی اقدامات سیاسی و تحریمهای اقتصادی خود را نشان دهد.از سوی دیگر، همچنان مقامات ناتو در عین کمکهای اقتصادی و نظامی گسترده به اوکراین در بحبوحه جنگ، نسبت به سیاست "عدم ورود مستقیم به جنگ اوکراین" هنوز احساس تعهد می کنند! واشنگتن و لندن به عنوان اصلی ترین بازیگرانی که از استمرار جنگ و گریز از دیپلماسی و مذاکره استقبال می کنند ، اکنون باید پاسخگوی شرایط ایجاد شده در اوکراین باشند.بدون شک تشدید بحران انرژی در فصل سرمای اروپا از یک سو و اعلام رسمی استقلال مناطق شرقی و جنوبی اوکراین و الحاق آنها به خاک روسیه، مولد اختلافات تازه ای میان اعضای اروپایی ناتو خواهد بود. برخی اعضا از جمله آلمان و فرانسه به دلیل نگرانی از تشدید شکاف بین ملتها و دولتهای اروپایی،  احتمالا بیشتر به سوی دیپلماسی و چینش میز مذاکره میان کی یف و مسکو پیش خواهد رفت، روندی که واشنگتن و لندن کماکان در برابر آن مقاومت می کنند.