پیش‌نیاز مشارکت حداکثری

گروه سیاست نامه‌نیوز: حضور حداکثری در انتخابات ضرورتی مهم است که به ویژه در این دوره از انتخابات به دلیل فضاسازی‌های دشمنان نظام بیش از همیشه لازم به نظر می‌رسد. برای تحقق این مهم اما پیش‌نیازهایی لازم است؛ از جمله رقابتی‌شدن انتخابات. موضوعی که رهبر انقلاب هم به تازگی در سخنان خود به آن اشاره کردند و گفتند که باید زمینه حضور طیف‌ها و جناح‌های سیاسی در انتخابات فراهم شود. مسئولان نظام هم بر این موضوع تأکید فراوان دارند. مثلا روز گذشته محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، گفت که «مشارکت گسترده مردم در انتخابات باید اولویت همه گروه‌های سیاسی باشد».

اما افزون بر آنکه مشارکت حداکثری باید مورد توجه گروه‌های سیاسی باشد، به نظر می‌رسد شورای نگهبان هم می‌تواند برای تحقق آن نقش آفرینی مهمی داشته باشد. به تازگی غلامعلی حدادعادل عادل در این زمینه بیان کرد: «طرز تصمیم‌گیری شورای نگهبان روی مشارکت انتخابات اثرگذار است. مردم خوششان نمی‌آید که سخت‌گیری بیش از حد شود».

با این اوصاف مشخص است که میان مشارکت و بررسی صلاحیت‌ها نسبتی مستقیم وجود دارد و اگر شورای نگهبان با نگاهی موسع به بررسی صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات بپردازد، همه مردم نامزدهای خود را در انتخابات می‌بیند و در این شرایط مایل به حضور در انتخابات می‌شوند.

از سوی دیگر وقتی نامزدها از طیف‌هایی گسترده سیاسی باشند، شاهد مجلسی یکدست نمی‌شویم. وقتی مجلس محدود به گروه‌هایی خاص باشد، قدرت نظارتی و تصمیم‌سازی قوه مقننه پایین می‌آید؛ مشکلی که در مجلس یازدهم تا حدی قابل مشاهده بود. مسئله دیگر آن است که این خطر را برخی گوشزد می‌کنند مباد مجلس آینده نزدیک به دولت شود. یعنی ممکن است مخاطره فراتر از حضور طیف‌هایی محدود سیاسی باشد و حتی ممکن است گروهی که اکنون خامی دولت تلقی می‌شود در نبود رقبای جدی تنها گروه قدرتمند در مجلس شود؛ در این صورت حتی اصل تفکیک قوا هم دچار اخلال می‌شود.

همه این مخاطرات می‌تواند با نگاه موسع شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها، رفع شود زیرا اگر اختیار انتخابات به طور کامل به مردم سپرده شود، شاهد مجلسی متکثر خواهیم بود که نظرات و نگاه‌های مختلف می‌تواند باعث تقویت مجلس در حوزه تصمیم‌گیری چه در عرصه قانونگذاری و چه در عرصه نظارت شود‌.

اکنون که رهبر انقلاب به صراحت می‌گویند باید طیف‌هایی مختلف در انتخابات حضور داشته باشند، انتظار آن است که شورای نگهبان و همه نهادهای برگزارکننده انتخابات بکوشند تا رقابتی واقعی در بگیرد؛ چه آنکه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۱۴۰۰ متعاقب ردصلاحیت علی لاریجانی، رهبر انقلاب تذکر دادند و از این رو انتظار آن شورای نگهبان بکوشد با حفظ موازین قانونی و جلوگیری از ورود کسانی که عداوتشان با نظام ثابت شده است اما با کاهش سخت‌گیری زمینه حضور همه نیروهایی که به انقلاب متعهدند ولو انتقاداتی به مسائل مختلف دارند را در انتخابات فراهم کند تا در این صورت آن بخش از جامعه که هنوز قانع به حضور در انتخابات نشده است هم راضی به مشارکت شود تا در نهایت یک نفع جمعی و ملی یعنی انتخاباتی حداکثری رقم بخورد.