پوتین به دنبال تکرار سیاست ناپلئون/ آغاز ضد حمله استعماری مسکو به اروپا

غرب سالها پیش توانست با استعمار کشورهای آفریقایی به قدرت و مکنت برسد.

روزگاری میان فرانسه و انگلیس و بلژیک و هلند جنگ بر سر آفریقا بود. هر کشور سعی می کرد سهم بیشتری از کیک بزرگ آفریقا داشته باشد. کشورهای غربی در ابتدا از آفریقا به عنوان منبع مواد اولیه استفاده کردند، سپس آن را به چشم یک بازار بزرگ دیدند و در انتها توانستند با تسلط کامل بر این مناطق، آفریقایی ها را به عنوان برده به آمریکا بفرستند یا به عنوان سرباز به استخدام ارتش های ملی خود درآورند.

استعمار کهن اروپا بعد از جنگ های جهانی تغییر روش داد. اگرچه اروپایی ها دیگر نمی توانند آفریقایی ها را به عنوان برده بفروشند اما همچنان بر سیاست و اقتصاد آنان تسلط داشته و این قاره را به چشم یک بازار بزرگ می بینند.

بزرگترین دشمنان امپراتوری بریتانیا همواره بر این مساله تاکید داشتند که برای نابودی آنگلوساکسون ها باید مستعمرات آن را در اختیار گرفت. علت هجوم ناپلئون به مصر و روسیه همین مساله بود. بناپارت سعی داشت از طریق مصر به قلب آفریقا راه یافته و مستعمرات انگلیس را به تصرف درآورد و از طریق فتح روسیه نیز وارد هندوستان شده و جواهر بریتانیا را به یغما ببرد.

اگرچه ناپلئون به هدف خود نرسید اما ایده اش مانند یک الگو دنبال شد و این دنباله روی تا امروز نیز ادامه دارد. بزرگترین دشمنان غرب در روزگار کنونی چین و روسیه هستند و هر دو نیز تلاش دارند که در آفریقا نفوذ استعماری پیدا کنند. چین از طریق شراکت اقتصادی و تجاری بزرگ با دولت ها سعی می کند در کشورهای جهان سوم نفوذ یابد و شواهد گویای این است که در این هدف نیز موفق بوده است (اینجا بخوانید).

روسیه اما مسیری متفاوت پیش گرفته است. مسکو سعی دارد از طریق نفوذ سیاسی و نظامی، وارد آفریقا شود. این تلاش بعد از آغاز بحران و جنگ اوکراین اوج گرفته است. تا پیش از کودتای پریگوژین، واگنرها تلاش داشتند از طریق انعقاد قرارداد نظامی و امنیتی با رژیم های دیکتاتوری آفریقا، جای غرب را در قاره سیاه بگیرند (اینجا بخوانید). بعد از شکست پریگوژین و ضعف واگنرها این وظیفه بر دوش ارتش روسیه و نهادهای اطلاعاتی زیرمجموعه اش افتاده است. 

اخیرا نشریه لوپوئن فرانسه در گزارشی به موضوع نفوذ روسیه در آفریقا و تبعاتش برای غرب پرداخته است. نویسنده مدعی است روسیه از طریق نفوذ در آفریقا سعی دارد یکی از اهداف نظامی خود را پیگیری کند.

این نشریه فرانسوی مدعی است مسکو از طریق نفوذ در آفریقا و ایجاد جنگ، آفریقایی ها را مشتاق به مهاجرت به غرب کرده و مرزهای آفریقا را به روی مهاجران جدید باز می کند. با هجوم مهاجران جدیدِ آفریقایی به کشورهای غربی، مرزهای این کشورها دچار مشکل شده و دول اروپایی با یک بحران بزرگ امنیتی مواجه می شوند. بدین ترتیب، روسیه می تواند یک امتیاز استراتژیک خوب در تقابل با غرب که حامی اوکراین است، داشته باشد.

در زیر خلاصه ای از گزارش لو پوئن ترجمه شده و ارائه می گردد.

مجله فرانسوی لو پوئن تاکید دارد که وخامت اوضاع اقتصادی در چهار کشور مالی، بورکینافاسو و نیجر و تونس ممکن است جریان مهاجرت های غیرقانونی به سمت اروپا را با شدت بیشتری تقویت کند، به ویژه این که روسیه، با نفوذ در آفریقا این موضوع را تشویق و تقویت می کند. روس ها به این گزاره باور دارند که "بذر اختلاف را در منطقه ساحل (در آفریقا) بکارید تا اروپا را بی ثبات کند."

اگرچه در سال جاری تنها حدود ۴۸ هزار مهاجر ساحلی وارد اروپا شده اند، اما چند سال پیش و حدود سال ۲۰۱۵، اروپا با بحران مهاجرت از آفریقا روبه رو بود و فقط در یک سال، ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار مهاجر غیرقانونی به اروپا رسیدند. وضعیت در سال های اخیر نیز زیاد خوب نبود و آفریقایی های زیادی راهی مرزهای اروپا شدند.

در این وضعیت، بیم آن می رود که بار دیگر، بحران مهاجرت دامن اروپا را بگیرد. عصر جمعه گذشته خبری مبنی بر خروج نیروهای ایالات متحده از نیجر به درخواست حاکمان جدید این کشور به گوش رسید. این خبر غرب را به شدت ترساند. چون نیجر یکی از فقیرترین کشورهای قاره آفریقا است و مردمش بخش وسیعی از مهاجران غیرقانونی را تشکیل می دهند. اکنون در این کشور جنگ داخلی در جریان است و همین مساله روسیه را تشویق می کند تا از مهاجران برای تضعیف حضور غربی ها در آفریقا استفاده کند. 

موج مهاجرت و آشوب در اروپا

لو پوئن تاکید دارد که اتحادیه اروپا از سال 1990 موافقت نامه دوبلین را به منظور تعیین قوانین سفت و سخت برای پناهجویان پذیرفته است، اما این اتحادیه سخت گیری لازم را در مورد پناهجویان به عمل نمی آورد و فشار اصلی ناشی از مهاجرت بر دوش کشورهایی مانند اسپانیا و ایتالیا است.

آلمان، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا و یونان بیشترین تعداد پناهجو را در سال ۲۰۲۳ داشته اند و به همین دلیل، از اتحادیه اروپا کمک خواسته اند. بر همین اساس، قرار است منشور مهاجرت و پناهندگی ارائه شده توسط کمیسیون اروپا در سال 2020 چارچوب موثرتری برای مرزهای اروپا ارائه دهد.

نشریه فرانسوی لو پوئن خاطرنشان می کند که سیاست فعلی اروپا برای بستن مرزها موثر نبوده زیرا هر کشور اروپایی به نفع خود عمل می کند نه به نفع اتحادیه اروپا و دولت های اروپایی هماهنگ با هم نیستند. همچنین، قاچاقچیان و مهاجران غیرقانونی هر بار هوشیارتر شده و با سهولت بیشتری محدودیت هایی مانند دریاهای مواج، گارد ساحلی «خشن» ایتالیا، و پلیس مرزی تونس را دور می زنند.

در این وضعیت اتحادیه اروپا باید تغییراتی جدی در قوانین و قواعد مهاجرت خود اعمال کند؛ چرا که این وضعیت می تواند به شکست غرب از روسیه منجر شود.  

منبع: خبر فوری