نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با حشمت‌الله فلاحت‌پیشه
مذاکره با اروپایی‌ها سودی ندارد/ تنها راه، مذاکره با آمریکاست
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم گفت: واقعیت این است که تا زمانی که ترامپ رئیس‌جمهور است، تنها راه پیش‌برد موضوع هسته‌ای، گفت‌وگو با آمریکاست. اروپا چیزی جز کفِ دریای سیاست نیست.
گروه سیاست - رویترز به نقل از دو منبع دیپلماتیک اروپایی و یک منبع دیپلماتیک ایرانی گزارش داده است که روز جمعه دیپلمات‌های ارشد ایران با دیپلمات‌های سه کشور اروپایی در استانبول دیدار و گفت‌وگو خواهند داشت؛ دیداری که به زعم برخی می‌تواند در ادامه مذاکره ایران و آمریکا باشد اما آیا چنین است؟
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «به باور من، تلاش دیپلمات‌های ایرانی برای مذاکره با اعضای برجام با هدف خروج از بن‌بست اقتدارگرایانه دوران ترامپ صورت می‌گیرد. متأسفانه ایران به تصمیم‌گیری‌های دیرهنگام و پرهزینه مشهور است. ایران باید از پنج سال پیش عملا اعضای برجام را کنار می‌گذاشت و مذاکره‌ای دوجانبه با آمریکا را آغاز می‌کرد. در انتهای دولت آقای روحانی و ابتدای دولت آقای رئیسی، فرصت‌های دیپلماتیک از دست رفت. طرف‌های برجام با اراده آمریکا از میز مذاکره خارج شدند و اکنون، پس از پنج سال فرصت‌سوزی از سوی جریان‌های رادیکال داخلی، دولت پزشکیان ناچار است وارد گفت‌وگویی نابرابر شود. همان‌طور که ترامپ نگاهی ابزاری به مذاکرات دارد، ایران نیز از دیدگاه او ابزاری تلقی می‌شود. تنها یک‌بار روبیو به موضع فرانسه اشاره کرد که آن هم برای افزایش فشار بر ایران بود».
او ادامه داد: «در حال حاضر، دیپلماسی اروپا نیز علیه ایران فعال شده و ایران تلاش می‌کند با اروپا وارد مذاکره شود تا از فشارها بکاهد. با این حال، اروپایی‌ها هیچ وقت هیچ اقدام مؤثری برای حفظ برجام انجام ندادند. تصور اینکه اروپا مستقل از اراده آمریکا مکانیزم ماشه را فعال می‌کند، اشتباه است. اگر چنین اقدامی صورت گیرد، قطعا با هماهنگی آمریکا خواهد بود. واقعیت این است که اروپا بدون اراده آمریکا، کوچک‌ترین اقدامی از خود نشان نداده است. من بر این باورم که اقتدارگرایی ترامپ اکنون شامل فعال‌سازی مکانیزم ماشه نیز شده است. او نیازی به همراهی بازیگران شرقی و غربی نمی‌بیند و تلاش می‌کند به توافقی کلی دست یابد که برجام را تحت‌الشعاع قرار دهد».
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «مواضع امانوئل ماکرون نیز در همان چارچوب مواضع کلی اروپا از زمان خروج ترامپ از برجام قابل تحلیل است. گرچه در آن زمان برخی مواضع انتقادی از سوی اروپا مطرح شد، اما اقدامی عملی از سوی آنها شاهد نبودیم. مذاکره کنونی ایران با اروپا، بخشی دیگر از سیاست انفعالی کشور است. اروپایی‌ها که از بی‌توجهی ترامپ به آنها در جریان مذاکره با ایران خشمگین‌اند و نمی‌توانند خشم خود را به آمریکا منتقل کنند، نارضایتی‌شان را در قبال ایران ابراز می‌کنند و ایران ناچار به مذاکره شده است. مذاکره با اروپا شاید ضرری نداشته باشد، اما سودی هم در پی نخواهد داشت. دیپلمات‌های ایرانی تنها در تلاش‌اند پیوند نیم‌بند ایران و اروپا را حفظ کنند و مانع از گسترش تحرکات منفی شوند».
فلاحت‌پیشه در پایان گفت: «واقعیت این است که تا زمانی که ترامپ رئیس‌جمهور است، تنها راه پیش‌برد موضوع هسته‌ای، گفت‌وگو با آمریکاست. خروج ترامپ از برجام نشان داد جریان‌های افراطی در ایران فقط بر کف، موج‌سواری می‌کردند و فرصت‌های ارزشمندی را از بین بردند. اکنون نیز واقعیت‌های عرصه سیاست، ایران را به این سمت سوق داده است که حل مسئله هسته‌ای باید در گفت‌وگو با آمریکا دنبال شود. دیدار با اروپایی‌ها ارزش واقعی در مذاکرات ایران و آمریکا ندارد. شاید روزی تصور دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با سران عرب منطقه، آن هم بدون توجه به اسرائیل، دشوار بود، اما امروز چنین دیدارهایی رقم می‌خورد. این نشان می‌دهد کشورهای عربی بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرند. ایران نیز باید ظرفیت‌های خود را به‌گونه‌ای به‌کار گیرد که روابط با آمریکا بر اساس منافع مشترک تعریف شود. در این میان، اروپا چیزی جز کفِ دریای سیاست نیست».
دیدگاه تان را بنویسید