خاورمیانه بازی ترامپ شد؛ جنگ و صلح در دستان یک توییت!
در جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، ترامپ یک‌تنه همه‌کاره بود؛ از صدور فرمان بمباران سایت‌های هسته‌ای ایران تا اعلام آتش‌بس بدون هماهنگی با هیچ نهادی! رئیس‌جمهوری که هم جنگ را شروع کرد، هم صلح را اعلام کرد و هیچ‌گاه نگفت دقیقاً کی تصمیم گرفته است.
در جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، آنچه بیش از همه جلب توجه کرد نه تعداد موشک‌ها و پهپادها، بلکه نقش یک مرد در واشنگتن بود؛ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری که همزمان با ادعای تلاش برای مذاکره و استفاده از ابزار دیپلماسی به نتانیاهو چراغ سبز حمله را دارد، چند روز بعد و در حالی که مدعی بود هنوز تصمیم نگرفته، فرمان حمله را صادر کرد و بعد از آن و درست وقتی که کسی منتظر نبود، اعلام آتش‌بس کرد! تحلیل‌گران بین‌المللی می‌گویند این بحران، نمایش خالصی از بازگشت آمریکا به دوران سیاست فردمحور در دوران ترامپ بود؛ سیاستی که نهاد‌ها را دور می‌زند، قانون را معلق می‌گذارد و رئیس‌جمهور را در قامت یک پادشاه عمل‌گرا به نمایش می‌گذارد.
آغاز بحران با فرمان شخصی ترامپ
دونالد ترامپ نه تنها از حمله اسرائیل به ایران مطلع بود و برای انجام این اقدام تجاوزکارانه به نتانیاهو چراغ سبز داده بود، در روز ۱۸ ژوئن و درست وقتی که درگیری‌ها به اوج خودش رسیده بود، دستور یک حمله هوایی سنگین با بمب‌افکن‌های B‑۲ به سایت‌های هسته‌ای ایران (فردو، نطنز و اصفهان) را صادر کرد! آن هم بدون رأی کنگره، بدون مشورت با ناتو، حتی بدون هماهنگی کامل با تل‌آویو. ترامپ در حالی که چند روزی بود با تاخیر در تصمیم گیری خود را در مرکز توجه رسانه‌های جهان قرار داده بود و جلسه پشت جلسه می‌گذاشت؛ اعلام کرد که برای حمله یا عدم حمله به ایران دو هفته زمان می‌خواهد. بعدا، اما معلوم شد که وقتی این حرف را می‌زد، فرمان پرواز B۲ها را داده است!
این اقدام ترامپ با واکنش‌های بسیاری هم همراه بود. مثلا نیویورک‌تایمز گزارش داد که پنتاگون ابتدا با این حمله مخالفت کرده بود. برخی اعضای کنگره از جمله الیوت انگل نیز گفتند: «این فرمان یک‌نفره، ساختار قانون‌گذاری ایالات متحده را به سخره گرفته است.»
روایت‌سازی ترامپ از پیروزی بدون واقعیت
ترامپ در ۱۲ روز گذشته نه تنها تصمیم‌ها مهم را تنهایی و یکباره گرفت، بلکه سعی کرد تنها راوی این داستان هم باشد. پست‌ها ترامپ در شبکه Truth Social دائما جنجال به پا کرد. او در روز‌های ۱۹ تا ۲۲ ژوئن، ترامپ در پست‌های متعددی نوشت: «آسمان ایران در کنترل کامل ماست. آنها حتی نمی‌دانند از کجا خوردند». او در همین پست‌ها کلی برای ایران و مقامات عالی آن خط و نشان کشید و تهدید کرد. این درحالی بود که گزارش رسانه‌های اسرائیلی و تحلیل‌گران اطلاعاتی خلاف آن را نشان می‌داد. ایران در همان روزها، با شلیک موشک به حیفا و پتاه تیکوا، عملاً پاسخ متقابل خود را آغاز کرده بود.
در حالی که ترامپ از «پیروزی تمام‌عیار» سخن می‌گفت، منابع اطلاعاتی غربی از تداوم قدرت بازدارندگی ایران خبر می‌دادند.
آتش‌بس با امضای ترامپ!
در شامگاه ۲۳ ژوئن، ترامپ ناگهان اعلام کرد آتش‌بس «کامل و مرحله‌ای» میان ایران و اسرائیل برقرار شده. او گفت: «ابتدا ایران حملات را متوقف می‌کند، سپس اسرائیل ۱۲ ساعت بعد. ما از طریق قطر و شرکای اروپایی به این توافق رسیدیم».
ترامپ درحالی بحث آتش بس را مطرح کرد که هنوز هیچ بیانیه رسمی از سوی تهران یا تل‌آویو منتشر نشده بود. وزیر خارجه قطر هم اعلام کرد که «میانجی‌گری ادامه دارد و توافق نهایی حاصل نشده است».
واشنگتن‌پست در تحلیل این رفتار ترامپ نوشت: «ترامپ بیشتر از آنکه میانجی صلح باشد، کارگردان یک نمایش دیپلماتیک بود. صلح هنوز واقعی نیست، اما در رسانه‌های آمریکایی به نام ترامپ ثبت شده است.»
آمریکایی‌ها علیه ترامپ
در ۲۴ ژوئن، دموکرات‌ها قطعنامه‌ای را برای محدود کردن اختیارات نظامی ترامپ به کنگره ارائه دادند. سناتور تیم کین هشدار داد: «رئیس‌جمهور نمی‌تواند به‌تنهایی ملت را وارد جنگ کند».
اما برخی جمهوری‌خواهان مانند سناتور جاش هاولی از «اقتدار قاطع ترامپ» دفاع کردند و گفتند: «او دارد امنیت جهان را تضمین می‌کند.»
برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند برخی مقام‌های نهاد امنیت ملی، از حذف کامل نقش‌شان در تصمیم‌گیری‌ها «شوک‌زده» شده‌اند.
ترامپ از نگاه رسانه‌ها جهان
رفتار پر از تناقض ترامپ در روز‌های اخیر بار دیگر او را در مرکز توجه رسانه‌های جهان قرار دارد. رویترز نوشت: «حمله ترامپ به ایران، خطرناک‌ترین قمار سیاست خارجی او از زمان خروج از برجام تاکنون است.»
گاردین نوشت: «ترامپ هم جنگ‌افروز است، هم میانجی. این دوگانگی خطرناک است.»
الجزیره نیز نوشت: «تهران هنوز آتش‌بس را نپذیرفته، اما در زمین بازی ترامپ، او برنده بازی رسانه‌ای شده است.»
سی‌ان‌ان نیز نوشت: «با اینکه حملات ادامه دارد، ترامپ توانست تصویر یک «صلح‌ساز مقتدر» را در افکار عمومی داخلی تثبیت کند.»
فرماندهِ بحران یا بازیگرِ بحران؟
دونالد ترامپ در این ۱۲ روز نه‌تنها یک بحران منطقه‌ای را به جنگی با پتانسیل جهانی‌شدن نزدیک کرد، بلکه همان بحران را به ابزاری برای بازسازی «چهره رهبر مقتدر» بدل کرد. او هم فرمان جنگ را داد، هم آتش‌بس را اعلام کرد، و در هیچ مرحله‌ای نظر نهاد‌های رسمی را نخواست!
حملات اسرائیل و پاسخ‌های تهران با آتش بسی که اعلام شده، متوقف شد، اما باید دید که آمریکا با این رئیس جمهور فردمحور، نهادگریز و بحران‌ساز چه خواهد کرد؟
منبع: رویداد 24
دیدگاه تان را بنویسید