پشت‌پرده توافق ایران و مصر فاش شد / صلح تاریخی در راه است؟
رسانه آمریکایی نوشته تحولات منطقه غرب آسیا، بحران‌های مشترک و منافع ملی رقابتی باعث شده ایران و مصر به رغم برخی شکاف‌های ساختاری از موانع عادی‌سازی روابط عبور کنند.
رسانه آمریکایی در گزارشی به بررسی نزدیک‌تر شدن روابط مصر و ایران پرداخته و با اشاره به سفر اخیر «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران به قاهره برای دیدار دوجانبه با همتای مصری خود و صرف شام به همراه وزرای امور خارجه و دیپلمات‌های پیشین مصر در رستوران «نجیب محفوظ»، نوشته که این سفر چیزی فراتر از دیپلماسی عادی و نشان‌دهنده تغییری بالقوه میان دو قدرت غرب آسیا بود که بحران‌های مشترک آن‌ها را به هم نزدیک کرده است
پایگاه تحلیلی «ریسپانسیبل استیت‌کرفت» در گزارشی با اشاره به ریشه‌های تاریخی قطع ارتباط میان تهران و قاهره نوشت: اختلافات از سال ۱۹۷۹ آغاز شد، زمانی که رهبران انقلابی ایران روابط دیپلماتیک کشورشان با مصر را پس از آن قطع کردند که «انور سادات» رئیس‌جمهور این کشور توافق «کمپ دیوید» را با اسرائیل امضا کرد. این اقدام در نظر تهران خیانت بود. این شکاف زمانی عمیق‌تر شد که قاهره به «محمدرضا پهلوی» شاه برکنار شده ایران طی انقلاب اسلامی ایران و به رهبری «آیت‌الله خمینی» پناهندگی داد.
در طی جنگ ایران و عراق(۱۹۸۸-۱۹۸۰) حمایت مادی مصر از رژیم «صدام حسین» نگاه تهران به قاهره را به عنوان یک دشمن تثبیت کرد. روابط دیپلماتیک میان دو کشور به مدت چند دهه بس از آن همچنان متوقف مانده بود و تنها تلاش‌های پراکنده و عمدتا بی‌ثمر برای گفت‌وگو انجام می‌شد.
تغییر اخیر نام خیابان «خالد اسلامبولی» به «سید حسن نصرالله» رهبر پیشین حزب‌الله لبنان در این بستر تاریخی کدورت‌هایی که سال‌ها انباشته شده بود، اقدامی قابل‌توجه است. نام این خیابان برگرفته از عامل ترور انور سادات در سال ۱۹۸۱ بود. این تغییر نام نشان‌دهنده یک امتیاز راهبردی است و «مانع نهایی» در عادی‌سازی روابط را برطرف کرد. استقبال علنی و سریع قاهره از این اقدام با اظهارات «تمیم خلف» سخنگوی وزارت امور خارجه مصر که آن را «گامی مثبت» خواند که «به بازگرداندن امور به مسیر درست کمک می‌کند»، آمادگی مصر را برای عبور از مسائل گذشته نشان داد.
بحران‌های مشترک، زمینه‌ساز توسعه روابط شد
در ادامه این مطلب مطرح شد: عراقچی در ماه ژوئن در جلسات طولانی با «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر و «بدر عبدالعاطی» وزیر امور خارجه این کشور تاکید کرد که «اعتماد میان قاهره و تهران هرگز تا این اندازه بالا نبوده است». دستاورد ملموس این دیدارها توافق برای برقراری مشورت‌های سیاسی منظم در سطح معاون‌های وزارت امور خارجه دو طرف بود، کانالی ساختارمند که از ۱۹۷۹ دیگر وجود نداشت.
طبق این گزارش، حوادث دریای سرخ و همچنین حملات تجاوزکارانه آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران، در این روند تاثیرگذار بوده است.
این رسانه همچنین با اشاره به نقش میانجیگری مصر نوشت: حمله آمریکا و اسرائیل به ایران موجب پررنگ‌تر شدن نقش میانجی مصر و نزدیک‌تر کردن آن به ایران شد. تماس السیسی با «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور ایران در میانه این جنگ که السیسی این گسترش تنش‌ها از سوی اسرائیل را محکوم کرده بود، موضع منحصربه‌فرد قاهره را در این زمنیه آشکار کرد. تلاش‌های برق‌آسای دیپلماتیک وزیر امور خارجه مصر از آن موقع آغاز شده و او با عمان که میانجی مذاکرات تهران-واشنگتن بود، «استیو ویتکاف» مذاکره‌کننده ارشد آمریکا و «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به امید احیای مذاکرات هسته‌ای در تماس است.
عوامل منطقه‌ای گسترده نیز به طور فزاینده‌ای به نفع عادی‌سازی روابط ایران و مصر است. میانجیگری چین برای عادی‌سازی روابط میان عربستان سعودی و ایران یک مانع مهم را برطرف کرد. اکنون قاهره با ازسرگیری روباط ریاض و تهران آزادی عمل لازم برای تعامل با ایران بدون ترس از بیگانه‌سازی حامیان مالی مهمش در کشورهای حاشیه خلیج فارس برخوردار است.
طبق این گزارش، این بازآرایی‌های روابط منطقه‌ای به همراه مشکلات اقتصادی مشترک با توجه به بدهی‌های دولت مصر و تحریم‌های ایران، همکاری تنگاتنگی در زمینه تجارت و گردشگری مذهبی میان دو کشور را امکان‌پذیر ساخته است.
اعتماد دیپلماتیک کامل تحت تاثیر اختلاف‌های ساختاری دو طرف است
ریسپانسیبل استیت‌کرفت در پایان نوشت: مسیر رابطه ایران و مصر به سمت تعامل عمیق‌تر می‌رود، چراکه ضرورت‌های دوطرفه، از جمله تامین امنیت آب‌راه‌ها، جلوگیری از جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای و بقای اقتصادی اکنون بر هزینه‌های پرهیز از همکاری، پیشی گرفته است.
به نظر می‌رسد دو کشور به زودی سطح فعلی هیات‌های دیپلماتیک خود را به بازگشایی سفارتخانه‌ها ارتقا دهند، روابط اقتصادی گسترش پیدا کند و کانال‌های دیپلماتیک در مورد نقاط بحرانی مانند بحران دریای سرخ و مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا فعال باقی بماند.
منبع: ایسنا
دیدگاه تان را بنویسید