موفقیتی همسنگ با پیروزی فوتبال ایران برای هنر

مرتضی کاظمی* : موفقیت چشمگیر و تحسین‌برانگیز حراج آثار هنرهای معاصر تهران را می‌توان همسنگ پیروزی تیم‌ملی فوتبال ایران و ورود به جام‌جهانی ارزیابی و قلمداد کرد، زیرا ورود به جام‌جهانی، فارغ از نتایج بازی‌های در پیش آن، برای هر تیمی به‌معنای ظاهر شدن در طراز جهانی و از این حیث افتخارآفرین است. «حراج تهران» نیز شامگاه جمعه توانست در طراز حراج‌های جهانی ظاهر و برای هر دوستدار هنر ایران، افتخارآفرین شود. این ظهور غیرمنتظره از دو منظر قابل تاکید و تایید است. اولین منظر نحوه برگزاری حراج است که بدون اغراق نه‌تنها دست‌کمی از حراج‌های مشابه در سطح بین‌المللی نداشت، بلکه با اجرای هنرمندانه آقای «رضا کیانیان» و با طراحی و تدبیر دوست عزیز و گرانقدرم جناب آقای «دکتر سمیع‌آذر» و تلاش همکاران ایشان، رنگ و آبی از ظرافت‌ها و لطافت‌های فرهنگ ایرانی به خود گرفت و گوی سبقت را از حراج‌های جهانی ربود. دومین منظر کاهش اختلاف قیمت آثار در بازار داخلی با قیمت آنها در بازارهای خارجی است که در این حراج به کمترین میزان ممکن در سال‌های گذشته رسید و دیگر نمی‌توان آن را مانعی بزرگ بر سر راه هنر معاصر ایران به‌شمار آورد. به‌زعم من دومین حراج تهران از این حیث در طراز جهانی قرار گرفت و از این پس می‌توان تصور کرد که بازار ملی آثار هنرهای معاصر ایران، شانه‌به‌شانه بازارهای خارجی، جریان داشته و به پشتوانه‌ای استوار برای حضور جهانی هنر معاصر ایران تبدیل شود. یک بررسی گذرا موید آن است که این موفقیت که خود نقطه‌عطفی در تاریخ دادوستد آثار هنری خواهد بود، برآیند مقارنه چند عامل است که در حوصله این یادداشت به اختصار ذکر خواهد شد. گزینش هوشمندانه آثار، چه از هنرمندان پیشکسوت و چه از هنرمندان نسل‌های دوم و سوم، اولین عامل در کسب این دستاورد بزرگ است. حضور فعال و موثر مجموعه‌داران جدید، در کنار مجموعه‌داران قدیمی‌تر، عامل دیگری است که باید آن را به فال نیک گرفت و کوشید تا دایره حضور ایشان روزبه‌روز گسترده‌تر شود. این حضور گسترده گواه گرانسنگی است بر حقانیت اقتصادی هنر ایران که سال‌هاست توسط صاحبنظران این عرصه گوشزد می‌شود اما کمتر گوش شنوایی در بین دولتمردان پیدا می‌کند. اما مهم‌ترین عامل را شاید بتوان فضای سیاسی، اجتماعی تازه‌ای دانست که پس از انتخابات اخیر، جوانه‌های نشاط و امید را در تمامی شوون حیات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و... کشور شکوفا ساخت و افق‌هایی روشن و پرامید را به روی تلاش و تکاپوی ایرانیان ترسیم کرد و حراج تهران توانست گوشه‌ای از این هوای تازه را استنشاق کند. به‌عنوان یک دوستدار هنر ایران که همواره دغدغه اعتلای هنر را در تمامی عرصه‌های آن و از جمله در رونق اقتصادی آن، با خود داشته‌ام، از یکایک طراحان و برگزارکنندگان این حراج تشکر می‌کنم و امیدوارم که با شروع عصر جدید در حیات سیاسی و فرهنگی کشور، غبارهای بی‌مهری و بی‌توجهی برخی مسوولان از چهره دل‌انگیز فرهنگ و هنر زدوده شود تا نه‌تنها ایرانیان که جهانیان نیز از لطایف آن بهره‌ها برگیرند. چنین باد. * معاون هنری وزارت ارشاد دولت اصلاحات