گفتگو|کارشناس مسائل خلیج فارس: تحولات یمن نشانگر پایان نظم آمریکامحور در غرب آسیاست

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ارتش آمریکا رهبری یک ائتلاف دریایی متشکل از 12 کشور را برای مقابله با حملات ارتش یمن بر عهده گرفته است. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفته که نیروهای آمریکایی و بریتانیایی با حمایت استرالیا، بحرین، کانادا و هلند در این حمله شبانه که شامل حداقل 60 هدف در 16 نقطه در اطراف یمن بود، دست داشتند.

آمریکا این حملات را در پاسخ مستقیم به حملات بی‌سابقه ارتش یمن علیه کشتی‌های دریایی بین‌المللی در دریای سرخ از جمله استفاده از موشک‌های بالستیک ضد کشتی عنوان کرده است. ارتش یمن نیز گفته که به حملات پاسخ خواهد داد.

دکتر کامران کرمی، پژوهشگر مسائل عربستان و شبه جزیره عرب درباره هدف واشنگتن از شروع این حملات به خبرگزاری تسنیم گفت: در واقع هدف ادعایی آمریکایی‌ها بنابر اظهارات آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در سفر منطقه ای خود به منطقه غرب آسیا بازگرداندن امنیت و ثبات دوباره به دریای سرخ عنوان شده بود. حفظ کنترل واشنگتن بر دریای سرخ به عنوان یکی از آبراه‌های استراتژیک در سطح جهانی بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این امنیت آبراه‌های بین‌المللی هم برای متحدان آمریکا یعنی کسانی که درگیر این تنش‌ها می‌شوند مثل عربستان و هم سایر بازیگرانی که دریای سرخ محل عبور و مرور ناوگان دریایی و تجاریشان است، بسیار اهمیت دارد. لذا از آغاز اعلان ممنوعیت تردد کشتی‌های صهیونیستی و سایر کشورها به مقصد بنادر فلسطین اشغالی از مسیر دریای سرخ توسط ارتش یمن، آمریکا توسط متحدین منطقه‌ای خود تحت فشار قرار گرفت که چرا در برابر این چالش هیچ واکنشی نشان نمی دهد.

کرمی ادامه داد: بنابراین آمریکایی‌ها هم برای اینکه پرستیژ از دست رفته‌شان به عنوان یک قدرت بزرگ حفظ شود و هم با هدف اینکه جبهه دومی از تنش‌های منطقه به موازات جنگ غزه ایجاد نشود، دست به این تحرکات زدند و با همراهی انگلیس به اهدافی در خاک یمن حمله کردند. با این حال به نظر می رسد دولت بایدن در سالی که قرار است انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار شود، به هیچ وجه به دنبال آن نیست که تنش‌ها در منطقه غرب آسیا تشدید شود و بحران‌های موجود با شکل گیری یک جنگ منطقه‌ای از کنترل خارج شوند. در نتیجه واشنگتن تصمیم به یک عملیات تاکتیکی محدود و مشخص به برخی از تاسیسات، پایگاه‌ها و فرودگاه‌هایی گرفت که تمرکز اصلی انصارالله در داخل یمن است تا بتواند دو هدف اصلی را تحقق ببخشد.

آتش بس در غزه، کلید کاهش تنش در باب المندب

این پژوهشگر مسائل شبه‌جزیره عرب در پاسخ به اینکه آیا این عملیات از تنش‌ها می‌کاهد یا آن را افزایش خواهد داد، تاکید کرد: تقریبا بر اساس اعلامیه‌ها، بیانیه‌ها و اظهارنظرهایی که مقامات یمنی از ابتدای شروع جنگ غزه بیان داشته‌اند منشا اصلی تحولاتی که اکنون در دریای سرخ اتفاق می‌افتد، تجاوزی است که توسط اسرائیل در غزه رقم خورده است.

وی افزود: بنابراین عملیات‌های ارتش یمن در دریای سرخ به موازات این تشدید تنش‌ها در غزه صورت گرفته و اگر جنگ در غزه سیرکاهشی به خود بگیرد و به سمت آتش‌بس حرکت کند، صنعا نیز اقدامات تهاجمی خود را کاهش داده یا متوقف خواهد کرد. بنابراین روشن است که بحران غزه  مولفه‌ای کلیدی برای فهم صحنه‌ای است که در منطقه در حال رخ دادن است.

به گفته کرمی، به دلیل در جریان بودن مذاکرات صلح عربستان و یمن که هنوز به نتیجه قطعی نرسیده، طرف یمنی نیز به دنبال بهره‌برداری از دستاوردهای این عملیات در میز مذاکره و افزایش قدرت چانه‌زنی با عربستان است تا پروسه صلح شکننده را به یک دستاورد قطعی و مشخص تبدیل کند.

این پژوهشگر با اشاره به پیامدهای منطقه ای تحولات اخیر در دریای سرخ و باب المندب از سوی محور مقاومت تاکید کرد: ایران و گروه‌های مقاومت امروز می‌توانند به آمریکا و سایر قدرت‌های بزرگ این پیام را ارسال کنند که توانایی تغییر قواعد بازی در سطح منطقه‌ای را به خوبی دارند. این تغییر بازی به یک پارادایم بنیادین باز می‌گردد و آن تعادل و به توازن رسیدن دو عنصر اقتصاد و تجارت با امنیت و ثبات در سطوح منطقه‌ای و بین المللی است. بنابراین می‌توان گفت که این عملیات دارای اهداف نزدیک و دوری است که در شرایط سیال و ناپایدار منطقه‌ای در حال خودنمایی است.

کرمی درباره چشم انداز و آتیه بحران اخیر در دریای سرخ و یمن گفت: با توجه به اینکه عملیات آمریکا و بریتانیا عمدتا جنبه رسانه‌ای و با هدف ارسال پیام و نمایش قاطعیت بوده، بیشتر نوعی انعکاس تهدید استراتژیک قلمداد می‌شود و نه یک تهدید برای بازتعریف صحنه میدانی یمن. به این معنا که ارتش یمن به ویژه گروه‌‌ها و جریان‌های حامی مقاومت در داخل یمن با توجه به هشت سال جنگ با ائتلاف عربی به دستاوردهای میدانی قابل توجهی دست پیدا کرده‌اند و در شرایط فعلی نیز با نمایش قدرت در دریای سرخ بیش از گذشته در صحنه میدانی این کشور به عنوان یک واقعیت سیاسی، نظامی و اجتماعی شناسایی خواهند شد.

وی ادامه داد: این عملیات بیش از آنکه بتواند معادلات داخلی یمن را تحت تاثیر قرار دهد، بیشتر ناشی از کنش و واکنش‌های بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی بر سر یک بازآرایی نظم منطقه‌ای و جهانی است و در این بین بازیگران منطقه‌ای به ویژه گروه‌های مقاومت به دنبال ارسال این پیام هستند که نظم آمریکامحور فروپاشیده و آمریکایی‌ها باید واقعیت‌های یک جهان چندقطبی شده را بپذیرند که در آن مسائل خاورمیانه بدون توجه به نقش آفرینی این بازیگران محلی به سمت حل و فصل حرکت نخواهد کرد.

بیشتر بخوانید

حادثه امنیتی جدید برای یک کشتی در نزدیکی یمن

ارتش یمن هدف قرار گرفتن کشتی آمریکا را تایید کرد

کرمی در پایان گفت:  این کارزار دریای سرخ بیش از آنکه بتواند روی معادلات داخلی یمن تاثیرگذار باشد، یک نمایش قدرت در آبراه استراتژیکی است که در سال‌های آینده در کنار دو محور دریای سیاه و تنگه تایوان معادلات و عمده کنش و واکنش بازیگران را به خود اختصاص خواهد داد.