علائم کیست تخمدان و انواع آن را بشناسید + راه های درمان

رویداد۲۴ نوشت: کیست‌های تخمدان ممکن است کوچک باشند و علائمی از خود نشان ندهند. در اغلب موارد ممکن است شما دچار کیست تخمدان شده باشید اما به این دلیل که کیست‌ها چندان بزرگ نیست و یا خوشه‌ای و چند کیست تشکیل نشده است، متوجه آن نشوید. البته کیست تخمدان از آنجا که علائم دردناکی در مراحل پیچیده‌تر دارد، خیلی‌ها به دنبال درمان سریع آن هستند. در ادامه کیست تخمدان را تشریح می‌کنیم و به علائم این بیماری می‌پردازیم. 

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان یک توده مایع درون تخمدان است که ممکن است به صورت یک یا چند کیست در یک یا هر دو تخمدان وجود داشته باشد. این کیست‌ها ممکن است بی‌خطر و بی‌ضرر باشند ولی در برخی موارد ممکن است علائم ناراحت‌کننده‌ای را ایجاد کنند. برخی از علائم کیست تخمدان شامل درد شکم، تورم شکم، تغییر در دوره قاعدگی، افزایش وزن و تغییرات خلقی هستند. در صورت وجود علائم ناراحت‌کننده، لازم است به پزشک مراجعه شود تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.

موارد وخیم کیست تخمدان شامل ترکیدن کیست، عفونت، خونریزی داخلی، تشکیل گرداب خون در داخل کیست و یا تبخیر سریع مایع درون کیست هستند. این موارد ممکن است با درد شدید شکم، تب، تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب و فشار خون پایین همراه باشند. در صورت بروز این علائم، باید به سرعت به پزشک مراجعه شود تا درمان مناسب صورت گیرد و عوارض جدی از جمله عفونت خون، نارسایی کلیه یا نارسایی تنفسی جلوگیری شود.

خونریزی داخلی تخمدان ممکن است در هر زمانی رخ دهد، اما معمولاً در دوران قاعدگی و یا پس از آن، در زمان بارداری، در صورت وجود کیست تخمدان و یا در صورت تحریک شدید تخمدان به دلیل درمان ناباروری با هورمون‌های تحریک تخمدان (هورمون‌های FSH و LH) رخ می‌دهد. همچنین، خونریزی داخلی تخمدان ممکن است در صورت ضربه به ناحیه شکم و تخمدان رخ دهد. با اینحال باید توجه داشته باشید که در موارد وخیمی که کیست بسیار بزرگ و سنگین است، وزن نامتعادل آن می‌تواند باعث پیچش تخمدان به شکل غیر طبیعی شود. این عارضه نادر پیچیدگی تخمدان نام دارد و نتیجه آن خو‌نریزی داخلی تخمدان است. بنابراین، می‌تواند به این اندام آسیب بزند.

کیست تخمدان فولیکولی

به گزارش رویداد۲۴ کیست‌های فولیکولی به کیست‌هایی گفته می‌شود که در داخل تخمدان شکل می‌گیرند و از بافت‌هایی که برای رشد و تکامل تخمدان مسئول هستند، نشات می‌گیرند. این کیست‌ها به صورت توده‌های مایع درون تخمدان شکل می‌گیرند و اغلب بدون علائم و دردی هستند. اکثر کیست‌های فولیکولی به صورت خودبخودی بعد از چند ماه از بین می‌روند، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.

کیست تخمدان کورپوس لوتئوم

کیست‌های کورپوس لوتئوم نیز به کیست‌هایی گفته می‌شود که در داخل تخمدان شکل می‌گیرند و از بافت‌هایی که پس از تخمک‌گذاری برای تولید هورمون پروژسترون مسئول هستند، نشات می‌گیرند. این کیست‌ها نیز به صورت توده‌های مایع درون تخمدان شکل می‌گیرند و اغلب بدون علائم و دردی هستند. بعضی از کیست‌های کورپوس لوتئوم نیز خودبخودی بعد از چند ماه از بین می‌روند، اما در برخی موارد نیاز به درمان دارند.

کیست تخمدان اندومتریوما

اندومتریوما یک نوع کیست تخمدان است که از بافت‌های درون تخمدان به نام اندومتریوم نشات می‌گیرد. این کیست‌ها معمولاً بدون علائم هستند، اما در برخی موارد ممکن است باعث درد شدید شکم و عوارض دیگر شود. برای تشخیص و درمان این کیست‌ها، معمولاً از تصویربرداری تخصصی مانند سونوگرافی و MRI استفاده می‌شود و در صورت لزوم، جراحی نیز ممکن است لازم باشد.

کیست درموئید

کیست درموئید یکی از نوع کیست های تخمدان است که به علت افزایش تولید هورمون لوتئینیزه و فشار بر روی تخمدان ایجاد می شود. این کیست ممکن است در دوران بارداری و یا پس از آن نیز شکل گیرد. علائم کیست درموئید شامل درد شکمی، تورم شکم، تغییر در دور قاعدگی و ناراحتی جنسی می باشد. برای تشخیص کیست درموئید، از آزمایش خون و سونوگرافی استفاده می شود. درمان کیست درموئید با مصرف داروها و یا جراحی انجام می شود.

کیست سیست آدنوما

کیست‎های سیست آدنوما سرشار از مایع آبکی هستند و اندازه آن‌ها گاهی می‌تواند بزرگ شود.

علائم کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان یک مشکل شایع در زنان است که معمولاً به وسیله یک توده مایع درون تخمدان تشکیل می‌شود. این توده‌ها می‌توانند باعث بروز علائم و نشانه‌های متنوعی شوند که ممکن است بر روی سلامت و کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارند. در ادامه به بررسی علائم کیست تخمدانمی‌پردازیم:

درد شکمی: یکی از علائم شایع کیست تخمدان، درد یا سنگینی در منطقه شکم است. این درد ممکن است به صورت مزمن یا تیز و ناگهانی باشد و در برخی موارد به صورت شدید و ناحیه‌ای احساس شود.

تغییر در دوره قاعدگی: کیست تخمدان ممکن است باعث تغییر در دوره قاعدگی شود. این تغییرات می‌تواند شامل تأخیر، قاعدگی نامنظم، خونریزی بیش از حد یا خونریزی کمتر از حد معمول باشد.

علائم کیست تخمدان

تورم شکم: در برخی موارد، کیست تخمدان می‌تواند باعث تورم و بزرگ شدن شکم شود. این تورم ممکن است به صورت ظاهری و یا به طور محسوس باشد.

عوارض بر روی سیستم گوارشی: برخی از زنان با کیست تخمدان ممکن است علائمی مانند احساس سیری زودرس، سوء هاضمه، مشکلاتی در روده‌ها و درد شکمی مرتبط با سیستم گوارشی را تجربه کنند.

تغییرات در وزن: برخی از زنان ممکن است با کیست تخمدان تغییرات در وزن تجربه کنند. این تغییرات می‌تواند شامل افزایش یا کاهش وزن باشد.

علت ایجاد کیست تخمدان 

کیست تخمدان یک توده مایع است که در داخل یا روی تخمدان شکل می‌گیرد. ایجاد کیست تخمدان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. از آنجا که کیست تخمدان به صورت خودبخودی عفونت یا علائم جدی ندارد، بسیاری از افراد نمی‌دانند که آن را دارند. اما در برخی موارد، کیست‌های بزرگتر می‌توانند علائمی مانند درد شکمی، تورم تخمدان، تغییرات در دوره قاعدگی و مشکلات در باروری را ایجاد کنند.

از آنجا که تخمدان‌ها مسئول تولید هورمون‌های زنانه، از جمله استروژن و پروژسترون هستند، نارسانی در تولید و تنظیم این هورمون‌ها می‌تواند یکی از دلایل ایجاد کیست تخمدان باشد. به علاوه نارسایی در تخمک‌ریزی نیز یکی دیگر از دلایل شایع ایجاد کیست تخمدان است. در هر دوره قاعدگی، یک تخمک از تخمدان آزاد می‌شود. اگر تخمک در این فرآیند معمولی آزاد نشود و در داخل تخمدان حبس شود، یک کیست تخمدان شکل می‌گیرد. از دیگر مواردی که پزشکان به آن اشاره می‌کنند، نارسانی هایپراندروژنیسم است به این معنا که این وضعیت ناشی از بیش‌فعالی تخمدان‌ها در تولید هورمون‌های مردانه است. در واقع افزایش هورمون‌های مردانه می‌تواند منجر به ایجاد کیست تخمدان شود.

با اینحال نباید نادیده گرفت در خیلی از موارد عوامل زنتیکی در ایجاد کیست تخمدان موثر است و همچنین عوامل محیطی و عادت‌های ناسالم در سبک زندگی از جمله مصرف برخی داروها، تماس با مواد شیمیایی ضررآور، تغذیه ناسالم و چاقی و... نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی نظیر کیست تخمدان شود.

عوارض ترکیدن کیست تخمدان

ترکیدن کیست تخمدان ممکن است با درد شدید شکمی همراه باشد. این درد ممکن است به صورت ناگهانی رخ دهد. همچنین ترکیدن کیست تخمدان ممکن است منجر به خونریزی داخلی شود. اگر خونریزی شدید باشد، نیاز به درمان فوری و مراجعه به پزشک دارد. البته در بین مشکلات ترکیدن کیست تخمدان باید به موارد دیگری از جمله افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها نیز اشاره کرد. ترکیدن کیست تخمدان باعث ورود باکتری‌ها به داخل تخمدان شود و عفونت را به وجود آورد. اگر علائم عفونت مانند تب، درد شدید، تورم و قرمزی را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

ضمناً در برخی موارد، ترکیدن کیست تخمدان می‌تواند منجر به تشکیل تخمدان چندتکه شود. این وضعیت ممکن است تولید هورمون‌های غیرمتعادل و مشکلات در باروری را ایجاد کند. در برخی موارد، کیست تخمدان ممکن است بعد از ترکیدن مجدداً شکل بگیرد.

چگونه می‌توان از ابتلا به کیست تخمدان جلوگیری کرد؟

اگر می‌خواهید پیش از اینکه به این بیماری دردناک مبتلا شوید از آن جلوگیری کنید، باید به برخی موارد از جمله نظام داشتن در دوران قاعدگی، تغذیه سالم، ورزش منظم، کاهش استرس و مراقبت از سلامت عمومی بدن توجه داشته باشید. شاید عجیب باشد که بدانید استرس می‌تواند تاثیر مستقیم بر سلامت تخمدان‌ها داشته باشد. ضمنا اهتمام به سلامت عمومی بدن، از جمله حفظ وزن سالم، کنترل دیابت، اختلالات تیروئید و بیماری‌های دیگر، می‌تواند خطر ایجاد کیست تخمدان را کاهش دهد.

توصیه می‌کنیم اگر نظم قاعدگی شما زیاد به هم ریخته است حتما با پزشک مشورت کنید. ضمناً ورزش منظم و فعالیت بدنی مناسب، به بهبود عملکرد تخمدان‌ها و کاهش خطر ایجاد کیست تخمدان کمک می‌کند.