خطرهای زخم بستر در سالمندان و راه های بهبود آن چیست؟

زخم بستر یکی از مشکلات شایع در بیماران سالمند می باشد. هنگامی که فردی به مدت طولانی توانایی حرکت ندارد و مجبور به دراز کشیدن بر روی تخت است دچار زخم بستر می شود. در واقع دراز کشیدن مداوم سبب ضعیف شدن عضلات می گردد. این ضعف در بافت سبب کاهش خون رسانی و نازک شدن پوست آن ناحیه می گردد. حال اگر مراقبت های لازم از بیمار انجام نگردد ممکن است مشکلات بزرگی پدیدار گردد.

اصطکاک موجود بین تشک بیمار و پوست او سبب ایجاد زخم بستر می گردد. این نوع زخم ها به سختی و در مدت زمان طولانی ترمیم می شوند. این زخم دارای سطوح متفاوت است. زخم سطح یک خفیف تر از سایر زخم ها می باشد و معمولا با رفع فشار می توان آن را از بین برد. در این نوع زخم پوست قرمز می شود و ناحیه شدیدا دچار درد و خارش می گردد. در صورتی که فشار را از آن ناحیه از بدن رفع نماییم این زخم رفع خواهد شد.

شکل 1زخم بستر

زخم بستر سطح دو زخمی است که در آن پوست لایه ی خارجی و لایه ی داخلی از بین رفته است و زخم به حالت باز قرار دارد. در صورت درمان فوری احتمالا به راحتی بهبود خواهد یافت. اگر این زخم به سطح 3 برسد علاوه بر از بین رفتن لایه های پوستی عضله و بافت هم آسیب می بیند. این زخم شبیه تاول بوده و حالت عمیقی دارد. سطح 4 پیشرفته ترین نوع زخم می باشد که در آن پوست، عضله، بافت، تاندون ها و استخوان ها نیز دچار آسیب می گردند. این نوع زخم بسیار خطرناک است و ممکن است با عفونت سبب مرگ بیمار شود.

خطرهای زخم بستر چیست؟

زخم بستر در صورت رسیدن به سطح 4 می تواند موجب مرگ فرد شود. در صورتی که عفونت در زخم وجود داشته باشد کل بدن درگیر آن شده و عفونت وارد خون فرد می شود. متاسفانه درمان در این مرحله بسیار سخت است. به دلیل کند بودن روند ترمیم و بهبود زخم در سالمندان به احتمال زیاد نمی توان جلوی عفونت را گرفت. پس حتما باید در مراحل اولیه زخم نسبت به درمان آن اقدام نماییم تا کار به مراحل بعد و پیشرفته نرسد. توجه داشته باشید که همیشه پیشگیری از زخم بستر بهتر از درمان می باشد.

آسیب عضله و بافت از خطرهای مهم دیگر زخم بستر می باشد. زمانی که زخم لایه ای از پوست را از بین ببرد وارد بافت و عضله می شود. این زخم حالت تاول بسیار شدید را دارد، درمان در این مرحله کار راحتی نیست، اما می توان به وسیله ی روش هایی مانع از پیشرفت زخم شد. در صورتی که بافت و عضله فرد از بین برود، او قدرت حرکت آن ناحیه را از دست خواهد داد. پاشنه ها، باسن، استخوان کتف ها و سرشانه بیشتر در معرض زخم قرار دارند که حتما باید توجه ویژه ای را به این قسمت ها نمایید.

شکل 2تخت بیمارستانی

درد یکی دیگر از عوارض شایع زخم بستر می باشد. همان طور که می دانیم درد یک تاول شدید بسیار زیاد است و چون بدن سالمندان به سختی ترمیم می شود. هر روز و هر ساعت درد زخم وجود دارد و این یکی از آزار دهنده ترین قسمت های این زخم می باشد. ممکن است بیمار با خوردن قرص های مسکن و یا تزریق آن کمی از درد رهایی یابد. اما باز هم یک درد دائمی و همیشگی همراه فرد وجود دارد که تحمل آن سخت و طاقت فرسا می باشد.

راه های بهبود زخم بستر

ابتدا باید به این موضوع توجه داشته باشیم که پیشگیری و درمان زخم بستر در نشانه ها و سطوح اولیه آن بسیار راحت تر از سطوح پیشرفته می باشد. به طور مثال اگر بیمار زمانی که قرمزی و خارش شدید در ناحیه ای از بدن خود دارد، درمان گردد مدت زمان آن بسیار کمتر بوده و این کار راحت انجام خواهد شد. استفاده از یک تخت بیمار مناسب بهترین راهکار برای پیشگیری و درمان زخم بستر می باشد. تخت بیمارستانی قابلیت جابه جایی و تنظیم راحتی را دارد، همین موضوع سبب می شود تا از ایجاد زخم بستر جلوگیری شود.

برای درمان و پیشگیری از زخم بستر حتما باید لباس ها و ملافه های بیمار به طور مرتب تعویض گردد. انجام تعویض لباس و ملافه ها بر روی تخت های معمولی بسیار سخت و غیر ممکن است ولی تخت های بیمارستانی ویژگی هایی را دارند که سبب می شود جابه جایی بیمار بر روی آن ها راحت تر انجام شود. بنابراین حتما باید خرید یک تخت بیمارستانی مناسب را در نظر داشته باشید. توجه به رژیم غذایی بیمار نیز تاثیر زیادی در درمان زخم بستر دارد. استفاده از مواد مغذی و خون رسان می تواند کار ترمیم را راحت تر نماید.

شکل 3تشک مواج

تشک مواج از اصلی ترین راهکارها برای پیشگیری و درمان زخم بستر می باشد. این زخم به دلیل فشار و اصطکاک بین بدن و سطح ایجاد می شود. استفاده از تشک مواج باعث کاهش اصطکاک و انتقال وزن بیمار از نقطه ای به نقطه ی دیگر می شود. در این نوع تشک ها تکنولوژی به کار رفته است که باعث انتقال وزن بیمار به نقاط مختلف بدن فرد می شود و از ایجاد فشار مداوم در یک ناحیه جلوگیری می نماید. در صورتی که بیمار شما دچار زخم شده است توصیه می شود حتما تشک مواج تهیه نمایید. رعایت نکات لازم و تهیه وسایلی مانند تشک مواج و تخت بیمارستانی می تواند کمک بزرگی را برای پیشگیری و درمان زخم نماید. حتما وسایل مورد نیاز را از فروشگاه های معتبر خریداری نمایید.