تهدید ایران به سبک دموکراتها!

گروه سیاست خارجی نامه نیوز : برخی منابع غربی گزارش داده اند که دولت ایالات متحده در راستای آماده کردن خود برای رویارویی با احتمال عدم بازگشت تهران به میز مذاکرات، در حال بررسی موضوع مسدود کردن راه فروش نفت ایران به چین است .بر اساس گزارش رسانه های غربی، این خبر از سوی یکی از مقامات این کشور به شرط ناشناس ماندن اعلام شده است. به گفتۀ او، واشنگتن در اوایل سال جاری میلادی به پکن گفته بود که در حال حاضر هدف اصلی‌اش، احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی با ایران است و با فرض بازگشت به موقع به این توافق، نیازی به مجازات شرکت‌های چینی که با خرید نفت خام ایران، تحریم‌های آمریکا را نقض می‌کنند نیست.اما اکنون، عدم اطمینان درباره زمان از سر گیری مذاکرات وین ، باعث شده که آمریکا بررسی موضوع تحریم شرکت‌های چینی خریدار نفت ایران را در دستور کار خود قرار دهد.این مقام آمریکایی در گفت و گو با شبکه رویترز مدعی شده است :

 «اگر ما( آمریکا)  به برجام برگردیم، دیگر دلیلی برای تحریم شرکت‌های وارد کننده نفت ایران وجود نخواهد داشت. اما اگر احتمال بازگشت قریب‌الوقوع به برجام ضعیف شود، آنگاه تدابیری در قبال وضعیت جدید وضع خواهد شد.»

پیش از این وال استریت ژورنال ضمن انتشار گزارشی در این باره که آمریکا تشدید تحریم‌های ایران بویژه با توجه به رابطه تهران با پکن را در دست بررسی دارد، اعلام کرده بود که چین طی ماههای نوامبر تا مارس گذشته، روزانه بطور متوسط ۵۵۷ هزار بشکه نفت خام از ایران دریافت کرده است.پالایشگاه‌های چینی بزرگترین واردکننده نفت ایران هستند و شرکت نفت چینی «کنکورد پترولیوم» به بازیگر اصلی خرید نفت از دو کشور تحریم شدۀ ایران و ونزوئلا تبدیل شده است.

سوال اصلی اینجاست که آیا بایدن قصد دارد خطای بزرگ ترامپ را در خصوص تلاش برای جلوگیری از ایجاد صادرات نفت ایران به چین صورت دهد؟! دموکراتها خود نیز به خوبی می دانند که فرجام ان مناقشه چه خواهد بود! همگان به یاد دارند که در دوران رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری سال 2016، ترامپ صراحتا به کسری تجاری بالای ایالات متحده در رابطه با چین اشاره کرد. در آن زمان، ترامپ اظهار کرد که ۳۴۶ میلیارد دلار کسری تجاری آمریکا، مربوط به تجارت با چین است. هم اکنون  در سال 2021 میلادی قرار داریم و ترامپ نیز دیگر در کاخ سفید حضور ندارد! یعنی در نقطه ای که منازعه اقتصادی واشنگتن و پکن به نقطه اوج خود رسیده است. محصول اعمال سیاستهای محدود کننده دولت ترامپ علیه پکن ( که خود را در قالب وضع تعرفه های گمرکی در قبال محصولات چینی نشان داد  )، کاهش واردات محصولات آمریکایی به چین و البته ، افزایش 7 درصدی صادرات محصولات چینی به ایالات متحده آمریکا بوده است! فراتر از آن، کسری تجاری ناشی از واردات محصولات چینی به آمریکا به قوت خود باقی مانده است. بر اساس آنچه همگان اذعان می کنند، آمریکا در جنگ اقتصادی با چین شکست سختی را در بین سالهای 2016 تا 2020 میلادی پذیرفت و اکنون، قدرت تقابل اقتصادی دیگری با پکن را نخواهد داشت. از این رو، اعمال محدودیت در روند خرید و فروش نفت ایرانی به چین نیز در نهایت موضوعی نیست که دموکراتها بتوانند از پس آن بر آیند! 

در چنین شرایطی تهدید اخیر مقامات آمریکایی و بیان آن در رسانه هایی مانند رویترز( که به بازوان  دیپلماسی عمومی وزارت خارجه آمریکا و کشورهای اروپایی  تبدیل شده اند ) ، چیزی جز یک شانتاژ روانی نیست. طی سالهای اخیر  تحلیلهای زیادی در خصوص عواقب و آثار تقابل اقتصادی آمریکا و چین منتشر شده است. تاثیر منازعه اقتصادی ایالات متحده آمریکا و چین بر رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری سال 2020، غیر قابل انکار بود و بایدن نیز از این مسئله به خوبی آگاه است! . بسیاری از تحلیلگران مسائل اقتصادی و سیاست خارجی آمریکا معتقدند که  چه دموکراتها و جمهوریخواهان آمریکا بخواهند یا نخواهند ،  چین یکی از بازیگرانی خواهد بود که کاخ سفید  را در عرصه روابط بین الملل و خصوصا در حوزه تجارت بین الملل آزار خواهد داد. بنابراین، تعیین تکلیف آمریکا برای چین در حوزه صادرات و واردات این کشور، معنایی از دید پکن ندارد. 

نکته دیگر اینکه انعقاد سند همکاری بلندمدت 25 ساله میان تهران و پکن نیز دستان دولت بایدن را در خصوص پیشبرد محدودیتهای خود علیه روابط تجاری ایران و چین بیشتر خواهد بست. همان گونه که اشاره شد، پکن در برابر سیاستهای مداخله جویانه ایالات متحده آمریکا ، منفعل نخواهد ماند و از همه ابزارهای خود در راستای تحدید قدرت مانور واشنگتن استفاده می کند. اگرچه دونالد در طول سالهای اخیر، واکنش هوشمندانه و محاسبه شده چین ، بسیاری از طرح های سلبی کاخ سفید را در این مواجهه ناکام گذاشته و حتی در موارد، در نقش یک کنشگر و در قالب طرح های پیش دستانه، محاسبات آمریکا را بر هم ریخته است. بدون شک زمانی که قدرت ایران به عنوان بازیگر قدرتمند منطقه غرب آسیا و چین با یکدیگر تلفیق شود، واشنگتن در این عرصه کماکان ناکام خواهد ماند.